امروز پیروز و فرخ روز زامیاد ایزد و اَمُردادماه، 28 اَمُردادماه سال 3759 زرتشتی، یکشنبه 24 اَمُردادماه 1400 خورشیدی، اَمُرداد نماد جاودانگی و بیمرگی، 15 آگوست 2021 میلادی
دکتر منوچهر وصال شیرازی، چهره ماندگار رشته ریاضی، پدر آنالیز ریاضی ایران، ۲۴ امرداد ۱۳۹۱ در ۱۰۰ سالگی درگذشت و در قطعه نامآوران بهخاک سپرده شد.
او از چهرههای تاثیرگذار اولویت ریاضیات ایران، بهویژه در زمینه آنالیز، بهشمار میرود و کتاب آنالیز او که در دهه ۱۳۴۰ انتشار یافت از نخستین کتابهای معتبر تألیفی در این زمینه به زبان فارسی است.
وصال در سال ۱۳۱۹ موفق به گرفتن دکترا در رشته ریاضی از دانشگاه ژنو، با سرپرستی ریاضیدان سوییسی ژرژ دورام شد و در سالهای پایان تحصیل در رصدخانه ژنو و زوریخ به کارورزی و فعالیت علمی پرداخت و در سال ۱۳۲۰ به ایران بازگشت.
او پس از بازگشت در دانشکده علوم دانشگاه تهران در رشته ریاضی استخدام شد و همچنین برای یک سال درس ریاضیات دوره ششم دبیرستان را در دانشسرای مقدماتی تدریس کرد و سال بعد، آموزش ریاضیات به دانشجویان فیزیک را بردوش گرفت. پس از آن به تدریس آنالیز حقیقی ریاضی پرداخت و تا زمان بازنشستگی تدریس آن را بههمراه ریاضیات عمومی ادامه داد.
او در سال ۱۳۴۱ به دعوت دانشگاه شیراز برای تدریس عازم این دانشگاه شد و پس از دوسال خدمت بهریاست دانشکده مهندسی این دانشگاه منصوب شد. اداره موفقیتآمیز این دانشکده تازه بنیاد باعث انتخاب وصال به سمت معاونت آموزشی دانشگاه شیراز بود. وی تا زمان بازنشستگی در سال ۱۳۵۶ تدریس در دانشگاه شیراز را ادامه داد و پس از آن هم تا انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاهها به آموزش اشتغال داشت. وی را بنیانگذاز بخش ریاضی دانشگاه شیراز میدانند.
وصال، استاد برجستهی ریاضی که بهعنوان پیشکسوت شناخته میشد، پس از تصفیه دانشگاهها، در اسفند ۱۳۶۰ در مرکز نشر دانشگاهی سرپرست گروه ریاضی شد و مسوولیت ویرایش و نظارت بر انتشار کتب و نشریات ریاضی و آمار مرکز را عهدهدار شد. او ویراستاری آثاری چون «واژهنامه ریاضی و آمار»، «مقدمات معادلات دیفرانسیل و مسائل مقدار مرزی» «آشنایی با آنالیز عددی» «معادلات دیفرانسیل و کاربرد آنها» «اصول آنالیز حقیقی» و «روشهای آنالیز حقیقی» را نیز به دوش گرفت، سمتی که تا سال ۱۳۸۲ و به مدت ۲۲ سال ادامه داشت.
وصال زادهی هفتم بهمن ۱۲۹۱ تهران خواهرزاده محمدعلی فروغی، دوره دبستان را در شیراز و دبیرستان را در دارالمعلمین و دبیرستانهای شرف و رازی تهران به پایان برد. سپس یک سال در دانشسرای عالی در رشته فیزیک تحصیل کرد که آموزگار فیزیک او پروفسور حسابی بود که شوق یادگیری علوم پایه را در او بیشتر میکرد. وصال پس از آن با آخرین دوره دانشجویانی که برای ادامه تحصیل به اروپا رهسپارشدند، بهفرانسه رفت.
انجمن ریاضی ایران که منوچهر وصال نیز از پایهگذاران آن است به پاس تجلیل از خدمات ارزشمند وی برای بیش از ۳۰ سال تدریس مستمر آنالیز ریاضی، جایزهای را بهنام وی تعیین کرد که هرسال در کنفرانس ریاضی ایران بهمؤلف بهترین نوشتار ارایه شده در زمینه آنالیز ریاضی، پیشکش میشود.
زامیاد به چم زمین است. زمین سرچشمهی همه دادهها برای زندگی بهتر آفریدههایی است که روی آن زندگی میکنند. گویند در این روز درخت نشاندن و تخم کاشتن و آبادانی کردن بسیار خوب است.
روز «زامیاد» بیستوهشتمین روز ماه در گاهشمار زرتشتی به این ایزد منسوب است. زامیاد (زم ، زمین + یزد) یا زامیاد نام فرشتهی زمین است که با صفت نیک کنش، از او یاد شده است. ایزد زامیاد (زمین) با ایزد آسمان یکجا یا جداگانه مقدس شمرده شدهاند. زمین نماد مادر است برای انسان و دیگر موجودات زندهی روی آن، بنابراین ستودنی و سپندینه بوده و در آموزشهای دین زرتشتی به نگهداری پاک و نیکو از آن بسیار سفارش شده است. ایزد زامیاد از ایزدان همکار امرداد است.
نماد زامیاد، گیاه بانو اسپرغم یا همان ریحان است.
در ستایش زامیاد
نیایش و ستایش اهورمزدای یگانه
از همهی ،
نیكوكاران به داده های هرمز هست ،
نگهدارنده و پروراننده ی
آفریدهی زمین نیكو
را همی مىستاییم ….
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
چون روز زامیاد نیاری ز می تو یاد / زیرا كه خوشتر آید می روز زامیاد
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
دارو مخور
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
گرت خوردن دارو افتد به سر
به (زامیاد) روز، هیچ دارو مخور