یکی از جشنهای کهن ایرانی جشن شهریورگان است. شهریورگان نیز مانند دیگر جشنهای ماهیانه، همنام شدن روز و ماه است. در گاهشمار زرتشتی سال به ١٢ ماه و هر ماه به ٣٠ روز بخش میشود كه هر روز به نامی آراسته است. چهارمین روز از هر ماه در گاهشمار اوستایی، شهریور و ششمین ماه از سال، شهریور نامیده شده است. به فرخندگی همنامی روز و ماه به نام شهریور، جشن شهریورگان برگزار میشود. این مناسبت در گاهنمای رسمی كشور 30 اَمُردادماه است.
بشد شهریور و شد شهریاری پیشه خوبان به آبادانی شهری بکوشیم و به آبادانی ایران
جشن شهریورگان، روز شهریاری بر خویش و چیرگی بر نفس است. شهریور امشاسپندان در گاتها، کتاب آسمانی ما زرتشتیان، «خشتره وئیریه» آمده؛ «خشتره» به چم شهریاری و «وئیریه» به چم «برگزیدهی آرزو شده» است. بنابراین خشتره وئیریه یا «شهریور»، «شهریاری آرمانی برگزیده شده» را میرساند. این ویژگی بنیادین اهورامزداست. از همینروی او برترین و بهآیینترین گونه فرمانروایی را داراست. همگان به ویژه شهریاران و فرمانرانان باید آرزو بدارند که در شیوه فرمانرانی و کشورداری از او نمونه برگیرند و پیرو او باشند. میتوان گفت شهریور ماه فرمانروایان است؛ فرمانروایان شایسته، دادگستر، دانا، خدایترس، با پرهیز از دروغ و از هر آنچه فرمانروایی بهآیین و بهین را آسیب میزند.
همهی امشاسپندان، دو رویهی (:وجه) مینوی و گیتوی دارند. رویهی مینوی امشاسپند شهریور، توانایی یگانهی اهورامزداست که در هستی بهگونهی قانون اشا نمود پیدا میکند و بر پایهی دو گوهر همزاد در حال کنش و واکنش «حرکت، رویش، زایش و پویش» است را به بار مینشاند و خواستار استوارکردن شهریاری مینوی نیرومند آرمانشهری اهورایی، در سرتاسر گیتی است. نماد امشاسپند شهریور، زر و سیم و دیگر فلزهاست که شایسته است انسانها، از آنها در راستای کارآفرینی، آبادگری و دستگیری از نیازمندان و دادودهش بهرهی نیکو برند.
بُنپایهی دین مزدیسنی زرتشتی، باور به هفت امشاسپندان یا هفت سپندینهی جاودانه است که از وهمن امشاسپند، آغاز و به اَمرداد امشاسپند با آرمان رسیدن به جایگاه انسان کامل و سِپَنتَهمَن شدن، ادامه مییابد. بر هر زرتشتی بایسته (:واجب) است که ویژگیهای باوری این هفت پایهی عرفان زرتشتی را از کودکی بیاموزد و به فرزندان خود بیاموزاند و بهگونهای پیوسته، آگاهیهای خود را به دانایی و دانش دگرگون کند تا به رستگاری رسیده با اهورمزدا یکی شود. در اوستا، این فروزههای مینوی گاتهایی به گونهی «اَمشاسِپندان» یا پاكان جاویدان درآمده است. فروزههایی جداییناپذیر از اهورامزدا كه در جهان مینوی و مادی، از دیدگاه فلسفی، اخلاقی و عرفانی باید آنها را واكاوید تا چراغی برای راه پیشرفت مینوی و مادی انسان شوند.
30 امردادماه در سالنمای خورشیدی، جشن نیک و فرخنده شهریورگان همایون باد. سالنمای راستی، نخستین ناشر سالنمای زرتشتیان ایران، در شادروز شهریور امشاسپند و شهریورماه سال 3759 زرتشتی، جشن شهریورگان را به همگی بهدینان و فرهنگ دوستان ایران و جهان شادباش میگوید. امید است نماهنگ شاد به دلها نشیند.
مهر و فروتنی و فروزههای نیک انسانی را در خود پرورش دهیم. آیین اشا و منش نیک را بیاموزیم تا عشق و ایمان در نهادمان فزونی یابد. همازوربیم، همازور هما اشوبیم. مهر افزون.
سالنمای راستی با بیش از ۷۰ سال پیشینه
جشن شهریورگان در روز 30 امردادماه خورشیدی برابر با روز خشتره، چهارمین روز ماه خشتره وییریه برگزار میشود و از جشنهای برابری نام روز و ماه است. واژه شهریور در اوستا خشتره وییریه آمده که در زبان پهلوی خشتور و در پارسی به شهریور دگرگون شده است. بخش نخست این واژه، خشتره به چم قدرت و حکومت کشور است و کلمه شهر و شهریار از این واژه گرفته شده است. بخش دوم به چم آرزو شده است. بنابر این واژه خشتره وییریه به چم شهریاری آرزو شده است. این امشاسپند در عالم مینوی نماد قدرت و نیرو است و در عالم جسمانی پاسبانی فلزات با اوست. زرتشتیان این جشن را نیز مانند دیگر جشنها با سپاس و نیایش به درگاه اهورامزدا آغاز و با جشن و سرور به پابان میرسانند. شهریور امشاسپند که نماد آن در گیتی فلز است و به نشان آن خوراکی های سفره های دینی در ظروف فلزی گذاشته میشود تا نمادی از شهریور امشاسپند بر سر سفره باشد.