بررسی مقدماتی امکان‌سنجی باستان‌شناسی پیرامون ماسوله به کشف پیشینه‌ی حضور انسان در منطقه، تا بیش از چهار هزار سال پیش انجامید.
سرپرست پایگاه پژوهشی میراث‌فرهنگی ماسوله در این‌باره گفت: «در راستای تکمیل پرونده‌ی ثبت جهانی ماسوله یک بررسی مقدماتی امکان‌سنجی باستان‌شناسی پیرامون ماسوله انجام شده که نتایج آن پیشینه‌ی حضور انسان در منطقه را دست‌کم تا چهار هزار سال پیش به عقب برده است.»
محمد سنایی در گفت‌وگو با خبرنگار میراث‌‌آریا روز آدینه دوم مهرماه ۱۴۰۰ گفت: «در این بررسی که با حضور باستان‌شناسانی از موزه ملی ایران، پایگاه ملی پژوهشی میراث‌فرهنگی ماسوله و اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان انجام شده، شواهد تازه‌ای از فرهنگ‌های اواخر پیش از تاریخی، تاریخی و دوره‌های اسلامی در بلندی‌های کوهستانی بالای ۲۵۰۰ متری ماسوله کشف شده است.»
سرپرست پایگاه پژوهشی میراث‌فرهنگی ماسوله افزود: «برپایه‌ی دیدگاه باستان‌شناسان یافته‌های جدید نشان می‌دهد که انسان دست‌کم از اواخر دوره‌ی مفرغ از این مناطق مرتفع به‌طور فصلی استفاده می‌کرده و شواهد دوره‌های آهن یک و آهن سه، دوره اشکانی، آل‌بویه، سلجوقی و ایلخانی نیز نشان‌گر تداوم این الگوی سکونتی در چهار هزار سال گذشته را دارد.»
سنایی یادآوری کرد: «انجام یک برنامه بررسی فشرده و گسترده باستان شناسی در حریم منظری ماسوله می‌تواند در تکمیل و تقویت پرونده ثبت جهانی ماسوله بسیار موثر باشد.»
او افزود: «این یافته‌های تازه می‌تواند ما را در تکمیل اطلس باستان‌شناسی غرب گیلان به‌ویژه در مناطق مرتفع البرز یاری کند و کشف آثار سکونت در چنین ارتفاعات بالایی جنبه‌ی نوینی از انطباق جوامع انسانی در دوره‌های پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی در مناطق کوهستانی گیلان را به نمایش می‌گذارد.»
فریدون بیگلری متخصص پارینه سنگی از موزه ملی ایران در ادامه گفت: «با توجه به مشاهدات تیم در این بررسی، امکان‌سنجی و کشف چند دست تراش سنگی احتمال وجود آثار قدیمی‌تر در منطقه بسیار قوی است و در صورت انجام بررسی پیمایشی و فشرده می‌توان انتظار داشت شواهد مطمئنی از حضور انسان‌های دوران پارینه سنگی نیز در منطقه یافت شود.»
او افزود: «شواهد یافت‌شده در دیگر نقطه‌های گیلان مانند غار دربند رشی نشان می‌دهد که نیمه‌ی غربی البرز دست‌کم از اواخر پارینه سنگی قدیم مورد سکونت گروه‌های شکارورز- گردآور پارینه سنگی بوده که با توجه به کشفیات غار یرشلمان و یک مکان دیگر در دوره‌ی پارینه سنگی میانی نیز ادامه پیدا کرده است. لذا با توجه به وجود غارهای پرشمار و منابع سنگ قابل استفاده برای ساخت ابزار در اطراف ماسوله انتظار داریم به زودی شواهد قاطعی از این دوران پیرامون ماسوله یافت شود.»
