لوگو امرداد

بررسی آیین‌ها‌ی کهن زرتشتیان شریف‌آباد اردکان در رساله دکتری مهرداد قدردان

مهرداد قدردان1رساله دکتری مهرداد قدردان، در رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران (Ph.D) با نام «بررسی آیین‌ها و آداب و رسوم کهن در شریف‌آباد اردکان»، با درجه کیفی عالی ارزشیابی شد.

مهرداد قدردان، نویسنده و پژوهشگر زرتشتی در روز جشن مهرگان از رساله دکتری با عنوان «بررسی آیین‌ها و آداب و رسوم کهن در شریف آباد اردکان یزد» با درجه عالی دفاع کرد. در راستای اهمیت موضوع و تشویق فرهنگ‌دوستان به ثبت و ضبط آیین‌های کهن سرزمینمان ایران که روز‌به‌روز به فراموشی سپرده می‌شوند، ایشان آگاهی‌هایی در زمینه‌ی موضوع رساله در اختیار امرداد گذاشته است. دکتر قدردان در این باره گفت: شریف‌آباد با مهاجرت موبد موبدان به حاشیه کویر و ترک‌آباد، نقشی تعیین‌کننده در راهبری دینی و اجتماعی زرتشتیان ایران و پارسیان داشته است و برای نخستین‌بار به این نقش، در چهار محور نگاهبانی از آتش آذر فرنبغ در شریف‌آباد، نسخه‌برداری از متون دینی کهن مانند اوستای نسخه ۹۷۶ که از کهن‌ترین نسخ اوستاست و کهن‌ترین بندهش، کمک موثر و سازنده در پاسخگویی به پرسش‌های دینی پارسیان تحت عنوان روایت و نگاهداری آداب و رسوم کهن که به فعالیت اخیر به گونه مشروح در رساله پرداخته شده است.

در این رساله به بررسی و توصیف آیین‌ها و آداب و رسوم کهن شریف‌آباد اردکان یزد پرداخته شده است. در این راستا با معرفی موقعیت مکانی، جایگاه و عملکرد گذشته‌ی مردمانش شناسانده شده و برای شرح آداب‌ورسوم کهن آن، با جشن‌ها آغاز و در ادامه، رسوم درگذشتگان مورد بررسی بوده و در پایانِ کار، چند آداب بسیار کهن نیز توصیف شده‌اند. در کنار این بررسی به فراخور با مراجعه به متون کهن، مستندات لازم ارایه شده است. جشن‌های مورد بررسی عبارتند از: گَهَنبار، مهرایزد، هیرُمبا، آیین‌های سال نو(پنجه، نوروز، هَوزُرو و آبان روز)، تشتریم و تیرماهی است. آداب و رسوم برای درگذشتگان شامل آیین‌های پَرْسَنگ درگذشته، سوم، چهارم، دهه، سیروزه، روزه و سال است. به جهت اهمیت، برخی آیین‌های درگذشتگان در دهه‌های گذشته که اکنون دیگر برگزار نمی‌شود، شامل سگ‌دید، چهارخشت، دخمه‌گذاری، کوه‌سپاری، شبگیره و ویردارت مورد بررسی قرار گرفته است. آداب بسیار کهنِ سفره‌سبزی، و ساهْمِ‌اَسَّه نیز واکاوی و شرح شده‌اند.
اساس کار بر پایه‌ی پژوهش‌های میدانی است که به فراخور و نیاز منابع کتابخانه‌ای مرتبط نیز مورد استفاده بوده‌اند. در این بررسی به تغییرات این آداب‌ورسوم در مدت یک سده‌ی اخیر هم اشاره شده است.
دکتر زهره زرشناس، ایران‌شناس و باستان‌شناس، استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در جایگاه استاد راهنما و دکتر آمنه ظاهری عبدوند، دکتری تخصصی زبان‌های باستان و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد علوم تحقیقات استاد مشاور این رساله هستند.
دکتر فرزانه گشتاسب، بنیاد گیو به ریاست دکتر داریوش جهانیان و موبد فرهیخته مهربان فیروزگری با راهنمایی و پشتیبانی در به نتیجه رسیدن رساله نقش داشتند. همچنین مردم شریف‌آباد با پاسخگویی به پرسش‌ها در پژوهش‌های میدانی همراه بودند.
مهرداد قدردان از استادان فرهیخته و پشتیبانان رساله بدین‌گونه سپاسگزاری کرد: «بر خود بایسته می­‌دانم که از استاد فرهیخته و دانشمند سرکار خانم دکتر زهره زرشناس سپاس قلبی داشته باشم که بر بنده منت گذاشتند و اجازه دادند خوشه­‌چین خرمن دانش پربارشان باشم، همچنین از استاد فرزانه، آگاه و ارجمند سرکار خانم دکتر آمنه ظاهری عبدوند سپاسگزارم که همراهی با حقیر را در این امر خطیر پذیرفتند. از استاد اندیشمند سرکار خانم دکتر فرزانه گشتاسب سپاسدارم که از هیچ‌گونه راهنمایی دریغ نورزیدند. از مردم خوب شریف‌آباد و دیگر همراهان، آنانکه در منابع شفاهی ذکر یادشان رفته از بنِ‌جان سپاسگزارم که در سفر و حضر پاسخگوی پرسش­های گاه نفس­‌گیر بنده بودند و از هیچ‌گونه مساعدتی در این زمینه فروگذاری نکردند. همچنین از بنیاد گیو به ریاست دکتر داریوش جهانیان به دلیل حمایت‌های بیدریغ‌شان، و همراهی همیشگی موبد دانشمند مهربان فیروزگری سپاس قلبی دارم».
دکتر قدردان رساله را به مهندس رستم یگانگی که با پشتیبانی مادی و معنوی ایشان را در ادامه‌ی تحصیل یاری رسانده، پیشکش کرده است.

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-01-09