دی به آذر، روز هشتم از هر ماه در گاهشماری زرتشتیان است. دی یکی از نامهای اهورامزداست.
«دی» (اوستایی:«دَثوش») به چم (:معنی) پروردگار، دادار، آفریننده و جهاندار زیباییها است. در گاه شماری زرتشتی، روز نخست هر ماه اورمزد روز نامیده میشود، سه روز دیگر به نام اهورامزدای بیهمتاست که به واژهی دی آمده و از آن سخن گفته شده است.
در هر ماه سه روز با نام «دی» شناخته میشود. روزهای هشتم، پانزدهم و بیست و سوم ماه زرتشتی به نام «دی» است مانند دی به آذر ، روز هشتم هر ماه، دی به مهر، روز پانزدهم از هرماه، دی به دین، روز بیست و سوم از هر ماه. برای باز شناختن هر یک از این سه روز ، نام روز پس از آن به واژهی دی پیوند داده شده است برای نمونه فردای روز دی بآذر روز آذر است.
روزهای دی در هر ماه روزهای نیایش همگانی، به آتشکده رفتن، آسایش و دست از كار كشیدن زرتشتیان است.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
روز دی است خیز و بیار ای نگار می
ای ترك، می بیار كه تركی گرفت دی
می ده برطل و جام كه در بزم خسروی
بنشست شاه شاد ملكارسلان به می
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
سر شوی و موی و ناخن پیرای
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (دیبآذر) اندر سر و تن بشوی/ بپیرای ناخن، بیارای موی
رخدادهای ملی در این روز
به سال 1614 میلادی، شاه عباس در پاسخ به فرستادهی پادشاه اسپانیا كه بار دیگر خواسته بود كه ایران، بحرین را به اسپانیا بدهد، گفت؛ بحرین برپایهی اسناد موجود و فرهنگ مردم آن، جزیی از گسترهی ایران است و او بر سر گسترهی ایران با كسی گفتوگو و مصالحه نخواهد كرد. اگر پادشاه اسپانیا از آن گوشهی جهان، خواهان بحرین است تنها با جنگ میتواند آن را از ما بگیرد كه گمان نمیكنم در جهان، ارتشی یافت شود كه بتواند با سربازان ایران، رویارو شود. شاه عباس به این فرستاده گفته بود؛ مهماننوازی خوی و شیوهی ماست، ولی این واپسینبار باشد كه چنین پیامی برای ما بیاوری.
در سال 1359 خورشیدی نخستین دورهی مجلس شورای اسلامی در تهران و در ساختمان سنای پیشین آغاز بهكار كرد.
در سال 1309 خورشیدی(27ماه مه 1930) دولت وقت، امتیاز چاپ اسكناسهای ایران را كه تا آن زمان منحصرا در دست انگلیسیها بود لغو كرد و برای این كار خود، 200 هزار لیره به انگلیسیها غرامت پرداخت كرد!
رخدادهای زرتشتی در این روز
درگذشت اردشیر مرادیان كوهنورد زرتشتی