امروز امرداد امشاسپند از ماه آبان سال 3757 زرتشتی، چهارشنبه یکم آبان‌ماه 1398 خورشیدی، 23 اکتبر 2019 میلادی
در چنین روزی، موبد جهانگیر اشیدری (1383-1299) در سن ۸۴ سالگی در بیمارستان مهر تهران درگذشت. به روان و فروهرش درود باد.
موبد جهانگیرِ اشیدری، پور موبد انوشیروانِ موبد جهانگیرِ موبد مرزبان، یکی از چهره‌های برجسته‌ی زرتشتی و ایرانی در سال ۱۲۹۹ خورشیدی در شهر کرمان دیده به جهان گشود. دوران دبستان و دبیرستان را در کرمان سپری کرد. سال ۱۳۱۷ خورشیدی وارد دانشکده‌ی تازه بنیاد دامپزشکی دانشگاه تهران شده و سه سال پس از آن به عنوان دکتر دامپزشک فارغ‌التحصیل شد.
در سال ۱۳۲۰ خورشیدی به خدمت نظام وظیفه درآمد. پس از پایان آن در سال ۱۳۲۳ با درجه‌ی ستوان یکمی در نیروی زمینی ارتش استخدام شد. در تاریخ 20 آذرماه 1345 به درجه‌ی سرتیپی سرافراز شد. آخرین سمت وی در نیروی زمینی ارتش، فرنشینی (:ریاست) اداره‌ی دامپزشکی و کنترل مواد غذایی آن نیرو بود. تیمسار دکتر اشیدری در سال ۱۳۵۱ خورشیدی بازنشسته ارتش شد.
پس از بازنشستگی وارد جرگه‌ی تخصصی دین زرتشتی می‌شود و با آموختن علوم دینی زیرنظر استادانی چون موبد اردشیر آذرگشسب، موبد فیروز آذرگشسب و موبد رستم شهزادی و همچنین آموختن دین‌دبیره (خط دینی زرتشتیان) و چگونگی انجام آیین‌های دینی نزد موبد هرمزدیار خورشیدیان سرانجام در سال ۱۳۶۰ خورشیدی از سوی انجمن موبدان نوزوت شده و به درجه‌ی موبدی می‌رسد.
همکاری با ماهنامه هوخت، چیستا، رنگین‌کمان و دیگر مطبوعات و همچنین خدمت در انستیتو واکسن و سرم‌سازی رازی حصارک (وابسته به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی)، شرکت در چند کنگره فنی بین‌المللی، دریافت نشان درجه‌ی سه همایونی در سال ۱۳۵۵ خورشیدی از جمله کارها و سرافرازی‌های وی است.
موبد اشیدری، چندین دوره هموند انجمن زرتشتیان تهران بود و پس از درگذشت روانشاد موبد رستم شهزادی در سال ۱۳۷۸ خورشیدی به عنوان فرنشین انجمن موبدان تهران برگزیده شد.
موبد اشیدری، یکی از بزرگترین پژوهشگران در مورد تاریخ‌نگاری زرتشتیان بود. کتاب «تاریخ پهلوی و زرتشتیان» وی یکی از باارزش‌ترین و به‌راستی سرچشمه‌ای کم‌مانند در مورد تاریخ کنونی زرتشتیان است.
از دیگر نوشته‌های وی می‌توان دانشنامه مزدیسنا، یادداشت‌های ارباب کیخسرو شاهرخ، اسب در فرهنگ ایران، نور، آتش، آتشکده در آیین زرتشت و تاریخچه‌ی دامپزشکی و نتایج هجدهمین کنگره بین‌المللی دامپزشکی (در سه جلد) را نام برد.
خویشکاری امشاسپند امرداد در جهان استومند(مادی) نگهبانی از گیاهان روی زمین و سرسبز و بارور نگاه داشتن آنهاست و با توجه به این که وی نماد جاودانگی و بی‌مرگی و جوانی همیشگی است، مسعود سعد سلمان گوید: «روز امرداد مژده داد بدان / که جهان شد به طبع باز جوان»
در بندهش درباره‌ی این امشاسپندبانو می‌خوانیم : «امرداد بی‌مرگ سرور گیاهان بی‌شمار است زیرا او را به گیتی گیاه خویش است. گیاهان را رویاند و رمه گوسفند را افزاید؛ زیرا همه دام‌ها از او خورند و زیست کنند. به فَرَشکَرت(تازه کردن جهان)، سوشیانت و نوسازی جهان نیز اَنوش از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش و خرمی بخشد یا بیازارد، آن‌گاه امرداد از او آسوده یا آزرده می‌شود.
امشاسپند امرداد همیشه با خورداد امشاسپند (نگهبان آب) همراه است. در جهان خاکی، نگهبانی گیاهان و رستنی‌ها به او سپرده شده است.
روز امرداد مژده داد بداند
كه جهان شد به طبع باز خواند
امروز امرداد امشاسپند از ماه آبان سال 3757 زرتشتی، دوشنبه یکم مهرماه 1398 خورشیدی، 23 سپتامبر 2019 میلادی
آمرتات: جاودانگی، ماندگار و بی‌مرگی نام هفتمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی و نام پنچمین ماه است. آ، واگ (واژه) نفی هست، مٓر: به چم مردن و مرگ، تات. پسوند امرداد به پارسی آمده است. در آفرینش نگهبان گیاهان و رستنی هست ، دو گام امشاسپندان خورداد و اَمرداد به هم پیوسته هستند. آدمی بتواند این دو رده از زندگی را به وارستگی برساند و به رسایی برسد خودبه‌خود به بی‌مرگی و جاودانگی هم خواهد رسید. اهورامزدا خوشی خورداد و جاودانگی امرداد را به کسی می‌بخشد که در دنیا اندیشه و گفتار و کردارش نیک باشد. چه نیکوست در این روز به آینده اندیشیدن و برای آینده برنامه‌ریزی کردن.
در اوستا امرتات و در فارسی امرداد بنابراین امرداد یعنی بی مرگی و آسیب ندیدنی یا جاودانی. پس واژه “مرداد” در ادب مزدیسنا جایی ندارد. امرداد یکی از امشاسپندان است که نگهبانی گیاهان با اوست. همیشه با امشاسپند هه اُروتات یا خورداد هستند.
در گاهشمار سی‌روزه‌ی زرتشتیان هنگامی که نام روز و ماه برابر می‌شود آن روز را جشن می‌گیرند. فرارسیدن روز امرداد در ماه امرداد را جشن امردادگان می‌نامند. گل نماد امرداد امشاسپند”گل زنبق” است.
در گات ها ، یسنا ٥١ ، بند ٧ می‌خوانیم:
كس به هفت رده، اهورامزدا، روان، نیک اندیشی، بهترین راستی، شهریاری مینوی، آرمان سپند، رسایی وبالندگی بی‌مرگی، جاودانگی برسد و بر راه آیین راستی مى‌رود، از بخشایش دو مینویی اهورامزدا به پاداش خواهد رسید خوشی خورداد و جاودانگی امرداد را دارا مى شود.
«مسعود سعد» می‌سراید:
روز امرداد مژده داد بداند
كه جهان شد به طبع باز خواند
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
روز امرداد مژده داد بدان
كه جهان شد به طبع باز جوان
عدل بارید بر جهان یك سر
دولت و ملک شهریار جهان
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
دار و درخت بنشان
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
به (خورداد) جوی نوین کن روان/ امرداد بیخ نو اندر نشان
یاد روز یکم آبان‌ماه:
– امضای قرارداد 1857 میان ایران و انگلیس که موجب جداشدن هرات از خاک ایران در روزگار قاجاریه شد.
– یکشنبه شب ـ یکم آبان‌ماه 1345 (برابر با بیست و پنجم اکتبر 1966) نخستین فرستنده‌ی تلویزیون دولتی به نام شبكه ملّی آغاز به‌كار كرد (عنوانی در برابر تلویزیون غیردولتی آن زمان كه از 1337 فعالیت می‌كرد). کار تلویزیون ملّی تا چهارشنبه چهارم آبان آن سال جنبه آزمایشی داشت.
– قرارداد مارس 1857 انگلستان با ایران و جداکردن هرات و مناطق اطراف آن بد فرجام‌تر از معاهده‌ی تركمن‌چای
یک پاسخ
روانش شاد تیمسار، نازنین مردی بود. کمتر انسانی را به رک بودن، یک رنگی و راستگویی وی در زندگیم دیدم.
ایشان در گردآوری تاریخ معاصر زرتشتیان بسیار کوشا بود و چند کتاب و شمار زیادی مقاله در این زمینه تالیف کرده بود.