بی‌گمان پس از پژوهش‌های گسترده و علمی دکتر آرش اکبریمفاخر بود که شاهنامه‌شناسان به ارزش والای منظومه‌های حماسی گورانی باختر ایران پی بردند و اهمیت آن آثار را در پژوهش‌های حماسه‌شناسی ایران افزون‌تر شناختند. دکتر اکبریمفاخر پس از انتشار جُستارهایی پُرارزش و مایه‌ور درباره‌ی آثار حماسی گورانی، دو متن «رزم‌نامه‌ی کنیزک» (1395) و «جنگ‌نامه‌ی رستم‌وزنون» (1400) را با آوانویسی و برگردان فارسی و گزارش نکته‌سنجانه و پُر دامنه‌‌ی بیت‌ها، منتشر کرد.
هر دو اثر به زبان گورانی است. افزون بر آن، چند کتاب ستایش‌انگیز دیگر از او منتشر شده که هر کدام گواه دانش‌وبینش بسیار او در زمینه‌ی ادبیات حماسی ایران است؛ کتاب‌هایی مانند: «درآمدی بر اهریمن‌شناسی ایرانی» (1389) و مجموعه جستارهای «در کوی آرشان» (1397). از دکتر اکبریمفاخر سپاسگزاریم که نیک‌دلانه پاسخ‌گوی چند پرسش ما درباره‌ی ادبیات حماسی گورانی بود.
– نخست از شما درباره‌ی حماسه‌سرایی و شاهنامه‌ی گورانی بپرسم و این‌که چگونه پدید آمد و شکل گرفت؟
– ادبیات حماسی ما به دو شاخهی ایران باختری و ایران خاوری بخش‌بندی می‌شود. شاخهی ایران خاوری پیوندی با سخن کنونی ما ندارد و به آن نمی‌پردازیم. ادبیات حماسی ایران باختری نیز به دو شاخهی شاهنامه‌نویسی و شاهنامه‌سرایی بخش‌بندی می‌شود. اما نخست باید بدانیم که چه آثاری در غرب ایران پدید آمد که ما می‌توانیم آن‌ها را پیش‌زمینه‌ی شاهنامه‌نویسی بدانیم؟
یکی از کتاب‌هایی که شاید در غرب ایران نوشته شده کتاب «سکسیران» است. سکسیران مجموعه‌ای تاریخی همراه با داستان‌های رستم بوده است. در کنار این کتاب، «شاهنامه‌ی پیروزان» را در غرب ایران داریم که مجموعه‌ای از تاریخ ایران باستان بوده است. شاهنامه‌ی پیروزان دوره‌های پیشدادیان و کیانیان را به‌همراه داستان‌های فراوانی از رستم در خودش داشته است. در کنار این دو، منظومه‌ای به نام «گُردنامه»ی رستم لارِجانی داشته‌ایم که این هم شاید برگردان یا صورت منظوم همان شاهنامه‌ی پیروزان بوده باشد. این‌ها آگاهی‌هایی است که از راه کتاب‌های دیگر به دست آورده‌ایم و پیش زمینه‌ی شاهنامه‌سرایی به زبان گورانی در غرب ایران شده است.
آنچه در بالا آمده است بخشی از گفت‌و گوی شهداد حیدری با آرش اکبری مفاخر است که با عنوان «حماسه‌نامه‌های گورانی، شاخهی باختری شاهنامه‌سرایی»، در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این گفت‌و‌گو را در رویه‌ی چهارم (شاهنامه) شماره‌ی 461 هفته‌نامه‌ی امرداد بخوانید.
«امرداد» شماره‌ی 461 از دوشنبه، 25 مهرماه 1401 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان قرار دارد.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند:
فروش اینترنتی شماره‌ی 461 هفته‌نامه امرداد
