سنگنگارهی ساسانی، پس از 35 سال، بامداد امروز، هفتم تیرماه 1402 خورشیدی، از انگلیس به کشور بازگردانده شد.
روابطعمومی وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی با انتشار اطلاعیهای از بازگشت این سنگنگارهی ساسانی که سالها پیش بهگونهی قاچاقی از کشور خارج شده بود به ایران خبر داد.
در بخشی از اطلاعیهی وزارت میراث فرهنگی آمده است: «این اثر تاریخی که متعلق به دوره ساسانی است، در سال ۱۹۸۸ میلادی وارد کشور امارات شده و سال ۲۰۰۶ از کشور امارات خارج شده است. زمان توقیف اثر در بریتانیا سال ۲۰۱۶ بوده است. زمان دقیق خروج این سنگنگاره از ایران مشخص نیست، اما با توجه به زمان ورود آن به امارات که مصادف با ۱۳۶۷ شمسی است، به احتمال زیاد این اثر در زمان جنگ تحمیلی به شکل غیرقانونی از کشور خارج شده است».
پیشتر مکاتباتی برای بازگرداندن این یادمان تاریخی از سوی وزارت امورخارجه ایران با انگلیس انجام شده بود.
قرار است این سنگنگاره در موزه ملی ایران رونمایی و به نمایش گذاشته شود که زمان آن در آینده به آگاهی میرسد.
این نقشبرجسته که سالها پیش از آبهای جنوب ایران غیرقانونی به امارات قاچاق شده و سپس از آنجا به بریتانیا فرستاده شده بود، در سال ۲۰۱۶ در فرودگاه استانستد لندن بهگونهی تصادفی، از بار یک هواپیمای مسافربری کشف شد؛ ماموران گشت مرزی بریتانیا آنگونه که روزنامهی گاردین گزارش کرده است، به بستهبندی شلخته این شی که اندازهای بیش از یک متر داشته، شک و آن را ضبط میکنند و پس از بررسیهای نخستین، این اثر را به موزهی بریتانیا تحویل میدهند.
همچنین گفته میشود این سنگنگاره به گمان بسیار از گسترههای ساسانی که تاکنون در ایران شناسایی شدهاند، سرقت نشده و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم تاکنون از چنین سرقی گزارشی دریافت نکرده است. با این حال، متصدی ارشد و باستانشناس بخش خاورمیانه موزه بریتانیا این گمانه را مطرح کرده که «این نقشبرجسته از یک صخره در شیراز کنده شده باشد.
بابکپارساجم، راهنمای گردشگری در فروردینماه 1402 و در پی انتشار خبر کشف این سنگنگاره در لندن به امرداد گفت: «به گمان من که سالها در نقش رستم و به ویژه نوروز هرسال راهنمای گردشگران نوروزی بودهام و بارها نقشها را دیدهام باور این نقش، نگارهی یکی از بزرگان دربار اردشیرپاپکان به نام بابک بیدخش یا هزاربُد است.
اگرچه بابک بیدخش در بن خانه یا کعبهی زرتشت شاهپور شاه بابک بیدخش را فرزند اردشیرپاپکان و فرمانروای گرجستان نامیده است (گفتنیست که در گرجستان جامی پیدا شده که در موزهی تفلیس نگهداری میشود و نقش بهرام دوم و بابک بیدخش را به همراه دارد و همینک در دیرینکدهی تفلیس گردنبند او هم نگهداری میشود) بیدخش نمایندهی شاه در سرزمینها بوده است و آرامگاه بابک در میقاتا پایتخت پیش از تفلیس نیز با گردنبند و دوری و بشقابهای زیبا همراه با نقشونگار او پیدا شد که آرایش ریش و نشان روی کلاه با نقش رونمایی شده در دیرینکدهی لندن همخوانی دارد. نقش او را در نورآباد ممسنی، فهلیان فارس هم در کنار بهرام دوم و کرتیر موبد بزرگ ساسانی میتوان دید. کهنتر از همهی اینها نقش مرد ستایشگر هتمتی ( ایلامی) را در نقش رستم داریم که همینگونه که انگشت راستش را بالا آورده که درست مانند همین نقش است.
به باور بابک پارساجم، هنر سنگتراشی نقش ربوده شده درست به مانند نقش برجستهی بهرام دوم در گویم فارس است.