آدمی همیشه در پی یافتن دانش‌های پنهان و ناشناخته بوده است؛ در جست‌وجوی مفهومی برای این زندگی و زندگی پس از مرگ. سیدارتا گوتاما، که بیشتر با نام بودا شناخته می‌شود، اندیشمندی از دوهزار و پانصد سال پیش است که آیین بودایی را بنیاد نهاد و برای این پرسش‌ها پاسخ‌های شایسته پیش نهاد که پس از بیست‌و‌پنج سده، همچنان پاسخ‌هایش مورد پذیرش گروه‌های بسیاری است.
به باور بودا، هستی از سه‌گانه‌ی شکل، بی‌شکلی و میل ساخته شده است. برای نمونه، آدمی یک شکل مادی، یک ذهن بدون شکل و امیالی دارد. به باور او شکل، نمودی گذراست که بر پایه‌ی دنیای بی‌شکلی نمود می‌یابد، دنیایی که در ورای فهم ما جای دارد. برای اینکه این نمود بی‌شکل به نمودی با شکل تبدیل شود نیاز به امیال است. در آیین بودا این سامانه در تمامی هستی جریان دارد و فرگشت زندگانی را کنترل می‌کند.
در شکل‌گیری دیدگاه‌های بودا، نباید وام‌گیری از دیگر اندیشه‌ها شرقی را نادیده گرفت. پیوند میان او و پیشگویان مغ را می‌توان در سروده‌های ریگ‌ودا یافت. نزدیکی سرزمین سکاها به بابل می‌تواند گواهی بر این گفته باشد که بودا به بابل سفر کرده بود. به بیان دیگر، نگارنده این باور را که بودا سرپرست مغان بابلی بوده، نیرو بخشیده‌ام.
می‌دانیم که فرمانده‌ای که با نام داریوش، فرمانروای ایران شد، گوماتا (گئومات) را کوروش کشت و به پاک‌سازی مغ‌ها پرداخت. اگر پرسش‌های پیرامون مکان و زمان این رخدادها را کنار بگذاریم، رمزگشایی کودتای داریوش با یکی از سنگ‌نوشته‌های بیستون ممکن است. آنجا داریوش می‌گوید که تخت شاهی را از مغی به نام گوماتا گرفته است و گوماتا را فریبکاری می‌نامد که هم خودش و هم پیروانش به فرمان داریوش کشته شدند. اگرچه، گروهی از تاریخدانان این بازگویی از رویدادها را به چالش کشیده‌اند، اما به به باور من، داستان را بهتر می‌توان دید، اگر بپذیریم که گوماتا همان سیدارتا گوتاما، رییس مغ‌های بابل بود که آنان او را به حکمرانی بابل برگزیده بودند، زیرا کمبوجه به دلیل حضور در مصر، مناسک و مراسم آیینی بابل را نادیده گرفته بود. شاید داریوش از این فرصت بهره برده و کمبوجیه را در راه برگشت کشته بود و انجمن مغان را پاک‌سازی کرده بود. هنگامی که داریوش به قدرت می‌رسد، انجمن مغان که پیشتر همه‌ی آیین‌ها را نمایندگی می‌کرد، اکنون فقط آیین زرتشتی را به نمایندگی از دولت پارس، مدیریت می‌کند.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری‌ست با عنوان «بودای بابلی؛ گمانه‌زنی در ریشه‌های ایرانی بودیسم»، نوشته‌ی هاروی کرفت (باستان‌شناس معنوی)، چکیده و ترجمه‌ی مسعود وارسته، که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این گفت‌و‌گو را در رویه‌ی ششم (تاریخ و باستان‌شناسی) امرداد شماره‌ی 477 بخوانید.
امرداد شماره‌ی 477 از دوشنبه، یکم آبان‌ماه، 1402 خورشیدی، در نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
شماره 477 امرداد بر روی دکه‌های روزنامه‌فروشی پخش نشد
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پی‌دی‌اف شماره‌ی 477 هفته‌نامه امرداد
فروش اینترنتی نسخه‌ی چاپی شماره‌ی 477 امرداد
