کشکان بر خویش می‌لرزد

کشکان؛ مادر پل‌های تاریخی ایران این روزها حال خوشی ندارد و بی‌پناه بر پایه‌های لرزان خود تکیه کرده است. یکی از پایه‌های این پل که در پی سیلاب فروردین 1398 آسیب دیده است در حال ریزش است و بیم آن می‌رود که با آسیب‌های جدی‌تری روبه‌رو شود.

اما گویی هیج اراده‌ای برای جلوگیری از آسیب بیشتر یا مرمت آسیب‌های کنونی برای این کهن یادمان و البته برای میراث باستانی و تاریخی وجود ندارد. از سویی روشن نیست خویشکاری (:مسوولیت) نگاهداری و مرمت این‌گونه سازه‌ها بر دوش چه نهاد، سازمان یا وزرات‌خانه‌ای است و بودجه‌ی آن چگونه باید تامین شود.!

در دنباله بخش‌هایی از گزارش خبرگزاری مهر از نشست ستاد تسهیلات سفرهای نوروزی لرستان در همین پیوند آمده است:

به گزارش خبرگزاری مهر، در حالی پل تاریخی کشکان در جریان سیل آسیب بسیاری دید و پایه‌های لرزان آن نیازمند ترمیم است که معاون استاندار لرستان می‌گوید اعتباری برای ترمیم این پل نیست و تمام.

پل تاریخی کشکان در بخش چگنی بر روی رودخانه‌ای به همین نام و در مسیر راه باستانی شاپور خواست به طرهان ساخته ‌شده و در نوشته‌های تاریخی از آن به‌عنوان «کژکی» یادشده است.

باستان‌شناسان به پل کشکان فرنام (:لقب) مادر پل‌های تاریخی ایران را داده‌اند؛ این پل طولانی‌ترین و بزرگ‌‌ترین پل در ایران به‌شمار می‌رود. درازای کهن پل ۳۲۵ متر و بلندای آن نیز ۱۵ متر بوده و از سنگ‌های بسیار بزرگ و تراش‌خورده برای ساخت آن بهره برده ‌شده است.

سنگ‌نبشته‌ی (:کتیبه) پل تاریخی کشکان نزدیک‌به یک سده پیش از بدنه این پل سقوط کرده و هم‌اکنون در قلعه‌ی فلک‌الافلاک خرم‌آباد نگهداری می‌شود؛ اما اداره کل میراث فرهنگی لرستان با توجه به نسخه‌ی اصلی سنگ‌نبشته پل کشکان، سنگ‌نبشته‌ای که از جنس خود سنگ‌های این پل تاریخی را به‌گونه‌ی کپی ساخته و بر روی پل نصب‌کرده است.

مواد و مصالح این بنای سترگ از سنگ، گچ و آجر  است و در کنار این پل برجای‌مانده‌ی سه پل دیگر از دوره‌های گذشته وجود دارد که با مشخصات پل‌های ساسانی درخور سنجش هستند. پل تاریخی کشکان با شماره ۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید است.

وضع پل تاریخی کشکان خوب نیست

در نشست ستاد تسهیلات سفرهای نوروزی لرستان که به ریاست گودرز امیری معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان برگزار شد به وضعیت پل تاریخی کشکان که در سیلاب دچار آسیب شد بود پرداخته شد.

پل تاریخی کشکان به عنوان یکی از جاذبه‌های اصلی لرستان، همواره خواست‌گاه (:مقصد) گردشگران در نوروز و در دیگر زمان‌های سال است از این‌رو بایسته است مرمت و برطرف کردن آسیب‌های وارده به این پل که به عنوان «مادر پل‌های تاریخی ایران» نامور است، در اولویت کار مسوولان قرار گیرد؛ موضوعی که از سوی معاون فرماندار چگنی مطرح شد اما چندان مورد توجه معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار لرستان قرار نگرفت.

زنیب کیانپور معاون فرماندار چگنی با اشاره به اینکه پل کشکان از خواست‌گاه‌های گردشگری شهرستان چگنی است، گفت: وضع پل تاریخی کشکان خوب نیست، در سیل دچار آسیب شد و یکی از پایه‌های آن کاملا روبه ویرانی است.

وی یادآور شد: پیرامون این پل تاریخی روشنایی ندارد و از سوی دیگر زمین‌های کشاورزی تا زیر پل گسترش یافته است.

معاون استاندار: پایه‌هایی که مانده را مردم اگر خواستند بروند ببینند!

طرح مسایل و مشکلات پل تاریخی کشکان با واکنش گودرز امیری معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار لرستان روبه‌رو شد. وی گفت این مساله خارج از بحث نشست است؛ کیانپور معاون فرماندار چگنی در پاسخ به این گفته یادآور شد که دستور کار نشست بیان مشکلات از سوی فرمانداری‌ها بوده است و مساله پل تاریخی کشکان از مشکلات شهرستان است.

گودرز امیری در ادامه با بیان اینکه قرار بر این است در کمیته‌های ستاد تسهیلات طرح موضوع و مشکلات را حل شود گفت: فرمانداری چگنی روشنایی پل را ایجاد کند و در خصوص بازدید گردشگران نیز، پایه‌هایی که مانده را مردم اگر خواستند بروند ببینند.

کیان‌پور معاون فرماندار چگنی نیز در ادامه با بیان اینکه قرار شد اداره کل میراث فرهنگی پیگیر این بنای تاریخی باشد و دو میلیارد از محل اعتبارات ملی برای ترمیم آن بگیرد، تصریح کرد: از محل اعتبارات استانی نیز ۴۵۰ میلیون برای ترمیم این پل گذاشتیم، نه تنها از آن سو کاری نشد، از سوی دیگر اعتبار ملی هم برای این پل نگذاشتند.

وی با تاکید بر اینکه بحث حقوقی در خصوص آزادسازی حریم این پل تاریخی را نیز داریم که قرار شد معاونت حقوقی میراث فرهنگی پیگیری آن را بکند، افزود: تا زیر پایه‌های پل کشکان زمین‌های کشاورزی کشت شده و می‌گویند سند هم دارند.

بحث پل کشکان فراتر از مسایل شهرستانی است و اعتبار ملی می‌خواهد

معاون فرماندار چگنی در پاسخ به این سخنان معاون استاندار لرستان که «اینجا جلسه ستاد تسهیل است، بنا نیست مباحث حقوقی دستگاه‌ها را حل کنیم»، گفت: ما مشکلات یک پل تاریخی را مطرح کرده‌ایم.  پایه این پل دارد فرو می‌ریزد و از نظر ایمنی گردشگران نیز خطرناک است.

کیانپور با تاکید بر اینکه این پل تاریخی در نوبت ثبت جهانی است و دریغ است این‌گونه رها شود، افزود: بحث پل کشکان فراتر از مسایل شهرستانی است و اعتبار ملی می‌خواهد.

امیری: ایام نوروز صدها سال به این طریق گذشت، الان هم همینطور بگذرد

معاون استاندار لرستان در ادامه‌ی نشست درباره‌‌ی وضعیت پل تاریخی کشکان گفت: نوروز صدها سال به این طریق گذشت، الان هم همین طور بگذرد.

گودرز امیری با بیان اینکه اگر پل از نظر ایمنی دچار مشکل است، خوب ببندیدش، اصلا بازدید نداشته باشد؛ یادآوری کرد: بروید در کمیته شهرستانی به این جمع‌بندی برسید چون از نظر ایمنی امکان بازدید وجود ندارد باید بسته شود و بازدید نداشته باشد.

معاون استاندار لرستان درباره اینکه مرمت و جبران خسارات پل تاریخی کشکان نیازمند اعتبارات ملی است، یادآور شد: اعتبار نیست، تمام. خداحافظ!

مدیرکل میراث فرهنگی لرستان: یک ریال برای خسارت سیل به میراث فرهنگی داده نشده است

در ادامه این نشست نیز سیدامین قاسمی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان در سخنانی با اشاره به اینکه برای مرمت و جبران آسیب‌های سیل در پل تاریخی کشکان چهار میلیارد پیش بینی کرده‌ایم و در وزارتخانه مصوب شده است و تنها دولت باید آن را مصوب کند، یادآور شد: تاکنون یک ریال برای خسارت سیل به میراث فرهنگی داده نشده است.

سید امین قاسمی یادآور شد: از محل اعتبارات استانی سیل هیچ اعتباری به ما داده نشده و قرار شده است متمرکز داده شود.

برپایه‌ی این گزارش، دیار پل‌های تاریخی ایران با ۱۰۰ پل تاریخی قرار است شناسه‌ی داشته‌های ایران در یونسکو باشد؛ سال‌ها است حکایت ثبت جهانی پل‌های تاریخی لرستان دهان‌به‌دهان بازگو می‌شود و هنوز دست یاری اعتباری به پشتیبانی این بناهای شگرف نیامده تا پایشان را از فهرست موقت به فهرست دائمی آثار جهانی باز کند. بیم آن می‌رود که پل‌های تاریخی دیار لرستان در گذر سال‌ها و در نبود اعتبار کافی از فرآیند مرمت و ترمیم جا بمانند.