پاسداشت ثبت جهانی جشن سده به کوشش هفته‌نامه‌ی امرداد و پژوهشکده‌ی تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و با همکاری خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
دکتر الهام ملک‌زاده، هموند هیات علمی پژوهشکده‌ی تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ موبد دکتر اردشیر خورشیدیان، فرنشین پیشین انجمن موبدان؛ دکتر علیرضا حسن‌زاده، مدیر پژوهشکده‌ی مردم‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و مسوول پرونده‌ی ثبت جهانی جشن سده؛ دکتر صفورا برومند، هموند هیات علمی پژوهشکده‌ی تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ دکتر اسفندیار اختیاری نماینده‌ی زرتشتیان در مجلس و مهندس بابک سلامتی سردبیر و مدیرمسوول هفته‌نامه‌ی امرداد، سخنرانان این آیین پاسداشت بودند.
موبد دکتر اردشیر خورشیدیان، فرنشین پیشین انجمن زرتشتیان، از سخنرانان این نشست بود. او با اشاره به پیدایش و شناخت آتش گفت: «جشن سده، جشن کشف و مهار آتش و نگهداری در مهرابه‌ها است اما اشوزرتشت در آن تغییراتی داد. با کشف آتش، اجاق خانه‌ها گرم شد، فلزات پدید آمد و ساخت فلز آغاز شد و دیگر ابزارها نیز ساخته شدند. این در گذشته‌ها بود. امروزه هم هر چیزی که در مظاهر طبیعت می‌بینید، حتا خودِ انسان، بی‌گمان بایستی در یک مرحله از پروسه‌ی تولید، از درون آتش بگذرد».
خورشیدیان سپس افزود: «آتش نماد راستی است. تمام ملت‌هایی که نوروز و جشن سده و مهرگان و شب چله (یلدا) را گرامی می‌دارند، در هر جای جهان که باشند، شعور اجتماعی بالایی دارند. آنچه ما را رنج می‌دهد آن است که کسانی شعور فردی بالا اما شعور اجتماعی پایینی دارند و آنچه را که به خود می‌پسندند، به دیگران روا نمی‌دارند».
این سخنران سپس به ارزش پیدایش آتش بازگشت و با اشاره به این که کشف آتش یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین کشف‌های انسان بوده است و این بزرگ‌نمایی (غُلو) و ادعا نیست، گفت:«ایرانیان به پدیده های طبیعی، به جانداران و چهار آخشیج آب، باد، خاک و آتش، احترام میگذاشتند. آلوده‌نکردن این چهار آخشیج، جزیی از سرشت فرهنگ ما بوده است. یونسکو در سال 1985 میلادی بود که دریافت اگر انسان‌ها این چهار آخشیج را پاکیزه نگه دارند، همه‌ی جهان پاک خواهد شد. این مدنیتی است که با زور و از بیرون می‌خواهد کنترل کند، در حالی‌که فرهنگ، از درون کنترل می‌کند».
به سخن خورشیدیان، ایرانیان پیش از اشوزرتشت، طبیعت‌پرست بودند و خورشید و ماه و زمان را می پرستیدند، اما هرگز بت‌پرست نبودند و ساخته‌ی دست خویش را پرستش نمی‌کردند. در آیین مهر، خدایان نام دیوها را داشتند. برخی از آن‌ها دیوهای خوب بودند و برخی نیز دیوهای بد، که زمین لرزه و ویرانی و نمونه‌هایی از این دست را پدید می‌آوردند. اشوزرتشت این دیوها را کنار زد و از ایزدان، یعنی ستودنی‌ها و ناستودنی‌ها، سخن گفت. در گاهشماری هم روزهای ستودنی داریم که به نام ایزدان است. ناستودنی‌ها نیز ضد آنان هستند.
موبد خورشیدیان در ادامه‌ی سخنانش افزود: «آتش آلوده‌نشدنی است و همیشه رو به بالا دارد. نور و گرما نیز از آتش است. اشوزرتشت، با شانزده طبقه‌ی اجتماعی که لزومی هم ندارد همگی زرتشتی باشند، آتش را گسترش داد و ویژه‌ی آنان ساخت. اهورامزدا نیز نامی برای خداوند است. اهورامزدا، اَبَردانا و هستی‌بخش است. کسانی هم که “اهو” هستند و در جامعه قانون وضع می‌کنند، به‌شرطی قانون‌شان مؤثر خواهد بود که “اَشم‌وهو” پیشه و از “اشا” استفاده‌ی درست کنند».
فرنشین پیشین انجمن موبدان در ادامه‌ی سخنانش گفت: «آتشکده شکل پرچم ما زرتشتیان است. اشوزرتشت تشخیص داد خداوند، نور و گرماست و نوری از خداوند در وجود همگان هست. از سوی دیگر یک آتش مادی داریم که در آتشکده است و همواره روشن است. آتش مینوی آن است که شکل مادی ندارند. یکی از آن آتش‌های مینویی، “نور فرَهی” است. این همان فرَه اهورایی است که در وجود همه‌ی ما هست. آتش دیگر آتش وجودی خودمان است. ما تا زمانی زنده هستیم که آتش وجودی‌مان را به‌گونه‌ای نگه داریم که تَن‌مان سالم و پُرتوان، خِردمان دانا و پویا و وجدان‌‌مان هشیار و بیدار باشد و به سوی فرَهِ کُل برویم و جز خدا نبینیم».
خورشیدیان در پایان سخنانش گفت: «جشن سده مخصوص دین ویژه‌ای نیست. متعلق به همگان است. ما زرتشتیان آن را نگهداری کرده‌ایم و می‌دانیم که این جشن، توانمندی آن را دارد که جشنی جهانی باشد».
آیین پاسداشت ثبت جهانی جشن سده، دوشنبه، دوم بهمن‌ماه 1402 از ساعت 17 تا 20 در تالار فردوسی خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
گزارش تصویری پاسداشت ثبت جهانی جشن سده
صفورا برومند، هموند هیات علمی پژوهشکده‌ی تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی: باید جشن سده را به جهان شناساند
سردبیر هفته‌نامه‌ی امرداد در پاسداشت ثبت جهانی جشن سده: ایران خاستگاه تمدن جهانی است
نماینده‌ی زرتشتیان در مجلس، در پاسداشت ثبت جهانی جشن سده: سده، جشن مهرورزی همراه با اندیشه‌ی نیک است
یک پاسخ
بسیار عالی بود .