صنعت جهانی گردشگری که در برخی کشورها از پایه‌های اقتصادی به‌شمار می‌رود با فراگیری کووید 19 با چالش‌های چشمگیری روبه‌رو شد. گردشگری در ایران هم از این چالش‌ها به دور نماند و از آنجا که پیش از این بحران هم از سامان‌مندی بایسته‌ای برخوردار نبود، مشکلات این حوزه چندبرابر شد.
«نزدیک ۳۰ درصد از راهنمایان حرفه‌ای در حوزه گردشگری به سبب بحران‌هایی که در چند سال گذشته با آن روبه رو شدیم و البته کارهای حمایتی دیرهنگام و قهر سازمان برنامه و بودجه با دولت و خواسته‌های مردم، تغییر شغل داده و از این حرفه کناره‌گیری کرده یا مهاجرت کرده‌اند».
محسن حاجی‌سعید، فرنشین (:رییس) هیات مدیره جامعه انجمن‌های حرفه‌ای راهنمایان گردشگری ایران با عنوان گفته‌ی بالا از خروج دست‌کم ۳۰ درصد از راهنمایان گردشگری از این کار و یا خروج از کشور خبر داد. هشداری که در صورت نبود پشتیبانی بایسته از سوی دولت ومسوولان در پیوند با این صنعت تهدیدی جدی برای صنعت و جامعه‌ی گردشگری به شمار می‌آید.
حاجی‌سعید در پاسخ به این پرسش که در چند سال گذشته و به سبب رخدادهایی که چه در عرصه جهانی و چه در عرصه داخلی کشور رخ داد شاهد کاهش شمار تورهای گردشگری و پیرو آن کاهش فعالیت کنشگران این صنعت بودیم و راهنمایان گردشگری نیز از این روند استثنا نبودند و شاهد بیکاری و حتا تغییر شغل و کوچ بسیاری از راهنمایان تخصصی حوزه گردشگری بودیم، درباره‌ی درصد بیکاری و تغییر شغل راهنمایان گردشگری در چند سال گذشته گفت: وقتی بحران پیوسته و درازمدت شود نمی‌توان انتظار داشت کنشگران یک صنف بتوانند به هر گونه‌‌ای در آن صنف باقی بمانند. گردشگری تقریبا ۴ سال است که با بحران‌های گوناگون دست و پنجه نرم می‌کند و می‌توان گفت پس از این درنگ طولانی تنها ۴ ماه است که کم‌و‌بیش (:تقریبا) فعال شده است.
وی ادامه داد: برخی از راهنمایان در حوزه گردشگران ورودی از چین و روسیه و البته کشورهای عربی با چالش زیادی روبه‌رو نیستند اما بیش‌تر راهنمایان حرفه‌ای که در انواع گردشگری در بخش فرهنگی فعال بودند و انگلیسی زبان و دیگر زبان‌های کشورهای اروپایی از جمله آلمانی، فرانسه، ایتالیایی و… بودند با چالش‌های بسیار جدی روبه‌رو هستند. بیش‌تر راهنمایانی که مهاجرت کرده‌اند، بیکار شده و یا ناچار به تغییر شغل شده‌اند، از همین دسته هستند. می‌توان گفت حدود ۳۰ درصد از راهنمایان حرفه‌ای در حوزه گردشگری به سبب بحران‌هایی که در چند سال گذشته با آن روبه رو شدیم و البته اقدامات حمایتی دیرهنگام و قهر سازمان برنامه و بودجه با دولت و خواسته‌های مردم، تغییر شغل داده و از این حرفه کناره‌گیری کرده یا مهاجرت کرده‌اند.
ادبیات میان سازمان برنامه و بودجه و تامین اجتماعی به راهنمایان گردشگری خسارت زده است
فرنشین هیات مدیره جامعه انجمن‌های حرفه‌ای راهنمایان گردشگری ایران با اشاره به وضعیت بیمه این راهمنمایان گردشگری گفت: با وجود آنکه بیمه راهنمایان تنها پشتیبانی ملموس دولت از این صنف بود و با وجود پافشاری‌های (:تاکیدها)، از آغاز سال قطع شده و تاکنون حل نشده است چراکه به گمان می‌رسد در اتاق‌های فکر سازمان برنامه و بودجه و تامین اجتماعی خبری از تصمیمی درست دراین‌باره نیست و گویا به نامه‌نگاری بسنده کرده‌اند. نامه نگاری‌هایی که گرهی از مشکلات نمی‌گشاید.
او افزود: مساله‌ی بیمه شدن راهنمایان گردشگری تقریبا موضوعی حل شده است اما میان سازمان برنامه و بودجه و تامین اجتماعی اختلافاتی وجود دارد که هنوز نتوانسته‌اند حلش کنند. ادبیات موجود میان این دو سازمان سبب بروز خسارت برای ما راهنمایان گردشگری شده است. نزدیک به ۲ هزار راهنمای گردشگری نیازمند به بیمه داریم که در این میان نزدیک‌به ۱۵۰۰ نفر بیمه شده‌اند اما بخشی از آن‌ها در سال جاری به واسطه‌ی آنکه توان پرداخت حق بیمه را نداشتند از بیمه خارج شده‌اند. پرداخت ۲۷ درصد برایشان امکان ندارد و شاید تنها ۱۰ درصد آن‌ها بتواند این مبلغ را پرداخت کند. از این رو نیازمند پشتیبانی در این حوزه هستیم.
برگزاری پانزدهمین گردهمایی راهنمایان گردشگری پس از درنگی چهارساله
پانزدهمین گردهمایی راهنمایان گردشگری ایران درحالی پس از درنگی چهارساله ۲۷ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ در تهران برگزار می‌شود شود که در سال‌های گذشته و با فراگیری کوید 19 از یک سو و کاهش تورهای ورودی از دیگر سو، سبب تغییر شغل و خروج بسیاری از راهنمایان حرفه‌ای حوزه گردشگری از این صنعت شده است.
محسن حاجی‌سعید در ادامه‌ی گفته‌هایش به برگزاری پانزدهمین گردهمایی راهنمایان گردشگری پرداخت و درباره‌ی چرایی درنگ ۴ ساله در برگزاری این گردهمایی که بیش از 10 دوره را پشت سر گذاشته بود و در اوج شکوفایی خود بود، یادآور شد: از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۷ در روز جهانی راهنمایان گردشگری که در اسفندماه است راهنمایان گردشگری ایران نیز گردهم می‌آمدند و این روند در این سال‌ها پیوسته به میزبانی استان‌های گوناگون کشور برگزار شد. اما در سال ۱۳۹۸ با وجود تدارکی که برای برگزاری گردهمایی دیده بودیم، تنها چند روز مانده به برگزاری به دلیل فراگیری ویروس کرونا این مراسم لغو شد. در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ نیز برای حفظ سلامتی به دلیل فراگیری سویه‌های تازه‌ی کرونا به صورت مجازی برگزار شد و در سال ۱۴۰۱ نیز به سبب تحمل بحران طولانی بیکاری و دیگر بحران‌های اجتماعی و سیاسی برگزار نشد.
او درباره‌ی چرایی برگزاری این گردهمایی در تهران گفت: باوجودآنکه چند استان از جمله خراسان شمالی، قم، البرز و… برای میزبانی از پانزدهمین گردهمایی راهنمایان گردشگری ایران اعلام آمادگی کرده بودند اما به دلیل نامناسب بودن شرایط استان و همچنین نبود پشتیبانی‌های جدی از سوی مسوولان استانی و مشکلاتی که در ساختار درونی انجمن‌های استانی وجود داشت برگزاری در استان‌ها را به سال‌های آینده واگذار کردیم و امسال تهران میزبان گردهمایی خواهد بود که آن‌هم در قالب یک همایش یک روزه است. درحالی که سال‌های گذشته گردهمایی در چند روز برگزار می‌شد و در پایان آیین اختتامیه برگزار می‌کردیم، امسال تنها یک مراسم خواهیم داشت. کلاس‌های آموزشی نیز مجزا به صورت آنلاین برای افرادی که در گردهمایی شرکت می‌کنند در تاریخ ۱ و ۲ اسفند خواهد بود. لینک برگزاری این کلاس‌ها برای تمام افرادی که در گردهمایی شرکت کردند فرستاده خواهد شد. مباحث روز دنیا از متاورس و هوش مصنوعی گرفته تا آگاهی‌های مورد نیاز راهنمایانی که تازه وارد این عرصه شدند، از مباحث این کلاس‌های آموزشی خواهد بود.
نمایش انسجام صنفی، شناخت اعضای تشکل‌ها و ارتباط گیری با یکدیگر، آشنا شدن با جاذبه‌های سایر شهرها و استان‌ها، ایجاد شبکه میان راهنمایان گردشگری برای تبادل اطلاعاتی مانند رستوران‌ها، خدمات، تاسیسات گردشگری که فعالیت خود را آغاز می‌کنند و همچنین به اشتراک گذاشتن ومعرفی جاذبه‌های کمتر شناخته شده و… پافشاری بر مسائل گوناگون که در حوزه گردشگری و مسائل صنفی وجود دارد، حفظ محیط زیست و ثبت آثار میراث جهانی و… از آرمان‌های برگزاری گردهمایی راهنمایان گردشگری ایران است که حاجی سعید به آن اشاره کرد.
