لوگو امرداد
امروز اردیبهشت امشاسپند در گاهشمار زرتشتی، سوم فروردین‌ماه

جشن و شادی «سلام نوروزی» در روزگار کریم‌خان زند

gdouivnvoamdامروز اردیبهشت امشاسپند و فروردین‌ماه سال 3758 زرتشتی، یک‌شنبه سوم فروردین‌ماه 1399 خورشیدی، 22 مارس 2020 میلادی

آیین «سلام نوروزی» در روزگار كريمخان زند با جشن و شادی همراه بود. کریم‌خان زند شادبودن را حق مردم  می‌دانست.
در سال 1761 میلادی سلام نوروزی در شیراز و نه چندان دور از تخت جمشید برگزار شد. پس از اردشیر یکم (ساسانی)، این نخستین باری نبود که یک فرمانروا در مرکز پارس چنین جشن و آیینی را برپا می‌کرد.  پیش از کریمخان، عضدالدوله دیلمی این آیین‌ها را در شیراز برگزار کرده بود.
کریمخان زند (که به جای عنوان «شاه»، لقب «وکیل ـ وکیل مردم» برخود نهاده بود) پس از اعلام شهر شیراز به پایتختی ایران، از سال 1761 میلادی سلام نوروزی را در عمارتی که اینک موزه‌ی پارس نامیده می‌شود، برگزار می‌کرد و سپس به دیدن توده‌های مردم معمولی به کوچه و خیابان می‌رفت.
وی در سال 1761 میلادی در ایام نوروز، از جیب خود چند نوازنده را به کار می‌گرفت تا در میدان‌های شیراز بنوازند و مردم را شاد کنند که بعدها این رسم شامل روزهای دیگر هم شد. کریمخان برای شاد کردن مردم و زدودن غم‌هایشان هر کاری را که می‌توانست، انجام می‌داد. به نظر کریمخان، که مورّخان از اظهاراتش بیرون کشیده اند؛ کریم‌خان «شاد بودن و شادی کردن» را حق مردم می‌دانست که از قرن بیستم شعار دولت‌ها شده است.  وی برای دیدن توده‌ها و آگاه شدن از مشکلات آنان، حتا به قهوه‌خانه‌ها می‌رفت و با آنان هم سفره می‌شد و گفت‌وگو می‌کرد.

8 8این امشاسپند پاسدار و نگهبان آتش و یا عناصری که در عین حال بازگو کننده‌ی طبیعت آتش هستند، می‌باشد. او ضامنِ پایداری نظم جهان است، چه نظم اخلاقی و چه نظم فیزیکی (نظم مادی).
اشه نیک، اشه نیک‌ترین است، مطابق آرزوست
اردیبهشت یا «اشا‌وهیشتا»، نام سومین روز ماه و دومین ماه سال در سالنمای زرتشتی است. اردیبهشت به چم «بهترین پاکی و راستی» و یکی از امشاسپندان دین زرتشتی است که در جهان مینوی نماد پاکی، اشویی و نشان اشا (قانون دگرگون‌ناپذیر جهان) است.
اردیبهشت یا ارته وهیشته یا اشه وهیشته در اسطوره‌های زرتشتی و ایرانی دومین امشاسپند است. او زیباترین نماد از نظام جهانی قانون ایزدی و نظم اخلاقی در هردو جهان است. این امشاسپند نه تنها را نظم در جهان برقرار می‌سازد، بلکه نگاهبان نظم دنیای مینوی و دوزخ نیز هست. نماینده جهانی او آتش است.
امشاسپند اردیبهشت، از نظر اهمیت و احترام٬ دومین امشاسپند پس از امشاسپند بهمن است. این موجود در اصل همان آرتا یا ریتای هندی است، که در زمان‌های بعد آشاواهیشست نام گرفت که به معنای آشای برتر یا بهترین اشه یا برترین ارته (راستی) است.
واژه اشه در اوستا و به ویژه در گاهان بسیار بکار رفته‌ است. «اشا» یا هنجار هستی در زندگی انسان‌ها به گونه‌ی توانمندی در نظم دادن به زندگی، خانواده، هازمان(:جامعه)، زیست‌بوم، طبیعت و … نمودار می‌شود. از همین‌رو بر انسان شایسته است تا پیوسته این توانایی را در خود پرورش داده تا بتواند با «‌اشا‌» هماهنگ شود و راستی را در خود بپروراند.
«اشا»هنجاری که نظام جهان هستی را درست نموده و آنرا به‌سوی روشنایی سوق می‌دهد. این فروزه در نسک گات‌ها که سروده‌ها و سخنان اشوزرتشت است ۱۶۲ بار آمده است. اشا محور آموزه‌های جهان شمولی اشوزرتشت است و همه‌ی آموزه‌های تربیتی و اخلاقی اشوزرتشت پیرامون آن دور ‌می‌ز‌‌‌ند. این واژه یکی از پر معنی‌ترین و مهم‌ترین واژگان قاموس مزدیسناست. به پیرو اشا، اشون Ashavan گفته می‌شود یعنی کسی که در اندیشه، گفتار و کردار، راست است. اشا خانواده با واژه “اشو” است و بالاترین درجه از دیدگاه عرفان زرتشتی به‌شمار می‌رود. اشو همان واژه‌ای که ما  برای زرتشت سپنتمان بکار می‌بریم و می‌گوییم اشوزرتشت. در آیین مزدیسنا و فرهنگ زرتشتی راستگو بودن با متدین بودن برابر است.
اردیبهشت در اوستا «اَش وَهیشتَ» آمده. در خرده اوستا اردیبهشت زیباترین  امشاسپند است. اردیبهشت به چم «بهترین پاکی و راستی» و یکی از امشاسپندان دین زرتشتی ست که در جهان مینوی نماد پاکی، اشویی و نشان اشا (قانون دگرگون‌ناپذیر جهان) است. در جهان مادی اردیبهشت نگهبان آتش است. ایزدان آذر و سروش و بهرام از یاران این امشاسپند است. چه نیکوست در این روز به آتشکده رفتن و چه شادی افزاست در این روز به باغ و بوستان رفتن.
مسعود سعد سلمان گوید: «اردیبهشت روز است ای ماه دلستان / امروز چون بهشت برین است بوستان».
اشو زرتشت در گاهان تنها راه رسیدن به بارگاه خدایی را راه اَشَهَ می‌داند. در یسن ۴۴ بند ۱۱ می‌گوید: «تا توش و توان دارم می‌کوشم مردم را به سوی اشه رهنمون باشم.» یکی از سپندترین دعاهای زرتشتی دعای “اشم وهو” است که در آن اشه و راستی ستایش می‌شود که یک ذکر ۱۲ واژه‌ای است که سه بار در آن نام اشه برده شده است. دعایی که برای تمرکز ذهن بر روی اشه استوار است از این قرار است: اشه نیک، اشه نیک‌ترین است. مطابق آرزوست، مطابق آرزو خواهد بود، اشه از آن اشه وهیشته است.
در آموزه‌های آیین اشو زرتشت پاکی برون نیز به اندازه‌ی پاکی درون اهمیت دارد. پاکی برون به معنای پاک نگه داشتن تن و محیط زندگی از همه‌ی ناپاکی‌ها است و به همین شوند، سدره و کشتی، لباس آیینی و نشانه‌ی زرتشتیان، به رنگ سپید است تا هرگونه ناپاکی را نمایان کند.

گل نماد اردیبهشت امشاسپند «مرزنگوش» است.

یاد روز سوم فروردین‌ماه:

  • تاج‏گذاری “آغا محمد خان قاجار” در تهران و آغاز پايتختی اين شهر (1175 خورشیدی)
  • 23 مارس روز جهانی آب، 1992 برای نخستین بار در کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل در شهر ریودوژانیرو کشور برزیل رسماً مطرح شد. رشد فزاينده جمعيت و افزايش مصرف آب، قطع بي رويّه درختان جنگل‏‌ها و تغيير اكوسيستم طبيعت، رشد شهرسازي و افزايش صنايع آلوده كننده آب، شيوه‏هاي نامناسب و غير اصولي كشاورزي، احداث سدهاي مخزني و ايجاد درياچه‏هاي مصنوعي، همگي از عوامل نابودي چرخه منظم آب در سطح جهان است كه نوعي تهديد جدي براي جامعه بشري محسوب مي‏شوند
  • معرفي خسروانوشيروان به عنوان وليعهد ايران ـ کاهش مالياتها و اصلاحات کشاورزي
    قباد ـ شاه ساساني ایران 23 مارس سال 519 ميلادی و در هفته نوروزی، سومين پسر خود، «انوشيروان» را شاه بعدی ايران (وليعهد) اعلام داشت.
  • نخستین راهپیمایی در فضا هجدهم مارس 1965 الكسي لئونوف Alexsie Leonov فضانورد روس كه با سفينه وسخود ـ 2 Voskhod-2 در مدار زمين به گرد اين سياره در حركت بود از اين سفينه خارج و به مدت 12 دقيقه در فضا راهپيمايي كرد.
به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-02-05