کاخ ساسانی پیروزآباد یا همان کاخ اَردشیر بابکان، سال‌های سال است با چالش‌های کوچک و بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند و روزگار سختی را پشت سر می‌گذارد. اما فرمان پابرجایی روستای آتشکده و فروشگاه‌ها و رستوران و کبابی‌ها در حریم درجه‌یک آن از سوی معاون میراث فرهنگی کشور که جای شگفتی نیز دارد، فَرجام کار و تیر خلاصی است بر سر این یادگار بی‌همتای ایرانی.
به گزارش اَمرداد، کاخ اَردشیر بابکان که از آن با نام نخستین کاخ گنبد دار ساسانی ایران (به همراه دژ دختر پیروزآباد) نام می‌برند، این روزها درگیر چالش‌های گوناگونی است و روزگار سختی را سپری می‌کند. خاکسپاری مردگان روستای آتشکده در عرصه‌ی کاخ اَردشیر که بدون هیچ ضوابط و هَنجاری انجام می‌شود و همچنان دنباله داشته و رو به گسترش است، افزون بر چهره‌ی زشت و زننده‌ای که به نمایش گذاشته، انگیزه‌ی نابودی لایه‌های باستان‌شناسانه‌ی محوطه‌ی کاخ اَردشیر بابکان شده است. از سویی، خاکسپاری مردگان در عرصه‌ی این کاخ بی‌همتای ساسانی، بی‌گمان از ثبت جهانی آن پیشگیری خواهد کرد. زیرا پرونده‌ی محور ساسانی پارس (:فارس) که دربرگیرنده‌ی کاخ اَردشیر بابکان، شهر بیشابور و کاخ سروستان است برای سال 2018 میلادی به سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی یونسکو فرستاده شده است. و خاکسپاری مردگان خلاف قانون‌های جهانی میراث فرهنگی است و سهم ایران در سازمان جهانی یونسکو را در آینده با چالش روبه‌رو خواهد کرد و به خطر می‌اندازد.
اما ساخت‌وسازهای اَفسارگسیخته و گسترش روزافزون روستا و رستوران و کبابی‌ها و فروشگاه‌ها در حریم درجه‌یک این یادمان ملی، تهدیدی جدی برای ثبت جهانی آن است و چهره‌ای ناخوشایند را به نمایش گذاشته است. همچنین در بازدید میدانی که نگارنده از این یادمان ساسانی به‌تازگی انجام داده است، آشکار شد که کوی نامدار به آتشکده که چسبیده به کاخ اَردشیر است، در حال آسفالت شدن بوده و بنا است این روستا پابرجا بماند! (:تثبیت شود). و این کار بی‌گمان بازدارنده‌ی ثبت جهانی کاخ اَردشیر خواهد شد. همچنین این اقدام سرپیچی از قانون‌های میراث فرهنگی کشور است و درواقع گناهی نابخشودنی به شمار می‌آید. بدتر از همه آن‌که، به‌تازگی معاون میراث فرهنگی کشور رای به ماندگاری کوی آتشکده و رستوران‌ها و فروشگاه‌ها در حریم درجه یک این اثر ملی داده است!؟ در واقع می‌توان گفت، این بار خود سازمان میراث فرهنگی از قانون سرپیچی کرده و تیر خلاص را بر پیکره‌ی ناتوان (:نحیف) و بی‌دفاع این یادگار ملی زده است و این فَرجام ناخوشایندِ یکی از ارزشمندترین کاخ‌های باستانی کشور است که از آن با نام شاهکار مِهرازی (:معماری) ایرانی نام می‌برند. از سویی، این کار محمد حسن طالبیان جای شگفتی دارد. زیرا که وی، خود مدیر پرونده‌ی ثبت جهانی یادمان‌های ملی ایران است. و روشن نیست با چه انگیزه و آرمانی معاون میراث فرهنگی کشور و مدیر پروژه‌ی ثبت جهانی کاخ اَردشیر، رای به چُنین کار ناروایی داده‌اند. باید دانست که این کار ناروا و نابهنجار به دور از ضوابط و چارچوب قانون‌های میراث فرهنگی بوده و هرگز از خاطره‌ی مردم ایران و به ویژه آیندگان که دارندگان (:صاحبان) اصلی این سرزمین هستند، پاک نخواهد شد. پابرجایی روستای آتشکده در حریم درجه یک و خاکسپاری مردگان در عرصه‌ی کاخ اَردشیر بابکان، بی‌گمان خیانت بزرگی است در حق مردم ایران و سرنوشت یادمان‌های تاریخی کشور. زیرا این یادگارها همان‌گونه که از گذشتگان پاک نهادمان سالم به دست ما رسیده است، ما نیز باید با پاسداری و حفظ آن و بدون هیچ کم و کاستی آن را به آیندگان بسپاریم. همچنین همان‌گونه که از نام آن‌ها پیدا است، آثار تاریخی برچسب و مُهر ملی دارد و وابسته (:متعلق) به همه‌ی مردم ایران است که تنها از سوی قانون‌گذار، سرپرستی آن‌ها به سازمان میراث فرهنگی سپرده شده است. میراث فرهنگی می‌باید برای کارهای مهم و پیچیده و بُنیادین از توان و دیدگاه کارشناسان و کُنشگران (:فعالان) میراث فرهنگی و جامعه‌ی علمی کشور بهره برده و بهترین و شایسته‌ترین تصمیم را بگیرد. وگرنه در برابر مردم کشور باید پاسخگو باشد.
به‌هرروی، هم‌اینک تیر خلاص میراث فرهنگی بر پیکره‌ی رنجور و بی‌دفاع کاخ اَردشیر نواخته شده و فَرجام ناخوشایندی در انتظار این کاخ 1800 ساله است. بی‌گمان این گام نادرست و ناروا، چالشی بزرگ را در آینده برای کاخ اَردشیر رقم خواهد زد. همچنین این تصمیم‌گیری نادرست و بی‌ضابطه، هرگز از ذهن و خاطره‌ی جمعی مردم ایران پاک نخواهد شد.
به گزارش اَمرداد، کاخ اَردشیر بابکان در 90 کیلومتری جنوب شهرستان شیراز جای گرفته است. این کاخ با شماره‌ی 89 در 15 دی ماه 1310 به ثبت ملی رسیده است.
نگاره‌های زیر را که در روزهای آغازین اِسپندماه گرفته شده است، ببینید :
آسفالت کردن روستای آتشکده که چسبیده به کاخ اردشیر است، تیر خلاص به این یادمان ملی است
خاکسپاری مردگان در عرصه کاخ اردشیر همچنان ادامه دارد و مدیران چشم را بر روی حقایق بسته اند
کاخ اردشیر بابکان، شاهکار معماری ایرانی. در روزهای آغازین اسپندماه 95
کاخ بی همتای ساسانی در هیاهو و گسترش ناهنجار روستا گم شده و روزگار سختی را سپری می کند
گسترش افسار گسیخته روستا و فروشگاه ها در حریم کاخ اردشیر آنرا از جهانی شدن بازخواهد داشت
گسترش روز افزون رستوران و کبابی ها در حریم درجه یک کاخ اردشیر آیندۀ تاریکی را برای آن رقم خواهد زد
فرتور از سیاوش آریا است.
