پیر نارستانه در دل کوه دُربید سومین میعادگاهی است که همه ساله زرتشتیان سراسر جهان را برای پنج روز گردهم می‌آورد. این نیایشگاه درون دره‌ای جای دارد که سه سوی آن را کوه‌هایی کوتاه دربر گرفته است. در کنار این پیر، چشمه‌ای زیبا خودنمایی می‌کند. در محل این نیایشگاه درخت «موردی» سر به آسمان کشیده که نمودی دیدنی به این پیر داده است.
سپندینه پیر نارستانه هر سال در روزهای دوم تا هفتم تیرماه خورشیدی میزبان گروه پرشماری از زرتشتیان است، زرتشتیان در این پنج روز با نیایش خود، اهورامزدا را ستایش می‌کنند و به روان و فروهر جانباختگان راه میهن درود می‌فرستند.
در هوای کوی تو افتان و خیزان آمدم سوی نارستانه از نیروی ایمان آمدم
باور ترادادی (:سنتی) برخی اززرتشتیان براین است که این پیرانگاه‌ها جایگاه ناپدید شدن و جان باختن فرزندان و یا نزدیکانی از خانواده یزدگرد سوم، واپسین پادشاه دوران ساسانی بوده که به هنگام ِ تازش (:حمله) تازیان به ایران، همه فرار کرده و هر یک به سوی دشت و کوهی پناه برده و در دامنه‌ی برخی کوه‌ها از دیده پنهان گشته‌اند که اکنون جایگاهی سپند (:مقدس) به شمار می‌آیند. مهم‌ترین شوند پیدایش این مکان سپندینه وجود آب و ارزش و اشویی آن در بیابان‌های خشک یزد است که زمانی شاید پناهگاه بسیاری از گریزندگان بوده است حتا پیش از زرتشتیان. اینگونه نیایش‌گاه‌ها در دامنه‌ی کوه، کنار چشمه‌ها و رو به سوی روشنایی خورشید جا گرفته است. زرتشتیان، برخی از آن را همچنان نگهداری و آباد کرده‌اند که نام «پیر» بر آنها گذاشته‌اند. هر چه بوده، شاید این مکان‌ها به هنگام نا‌آرامی‌‌های سیاسی و فشار و نیاز گروهی، پناهگاه بخشی از پناه‌جویان و گریزندگان زرتشتی به سوی خاور بوده است، همانند دیگر پیرانگاه‌های ما که درخور پژوهش‌های بیشتر است.
«پیران»، جایگاه‌هایی سپندینه هستند برای گردهمایی، نوکردن دیدارها، انجام آیین‌های دینی، داد و دهش، برگزاری جشن و پایکوبی. دستاورد آن افزایش همبستگی و همدلی هم‌کیشان است. هم‌کیشانی که در هنگام دیدار (:زیارت) از جاهای گوناگون کشور و شاید جهان کار خود را رها کرده و با بستن توشه‌‌ی راه و خریدن سختی سفر به جان، در نیایشگاه گرد هم می‌آیند و با انجام آیین‌های گوناگون به هم‌اندیشی و همازوری می‌پردازند.
امسال با پایداری ویروس ناشناخته کرونا گردهمایی آیینی در سپندینه پیرانگاه نارستانه شدنی نیست. سالنمای راستی نماهنگ شاد را پیش‌کش دلدادگان نیایش در فضای مینوی پیر نارستانه می‌کند. باشد که به‌زودی از روزهای سخت گذر کنیم و شاهد گردهمایی در این مکان‌های سپند باشیم.
زیارتگاه نارستانه در سی‌ویک کیلومتری شرق شهر یزد در دامنه‌ی کوهی به نام دربید جا گرفته است. روزهای زیارت آن از دوم تا ششم تیرماه خورشیدی برابر با روز سپندارمزد تا آذر از ماه تیر است. زرتشتیان برای نیایش کردن، با هم بودن و شادی کردن به آن محل می‌روند. این نیایشگاه در داخل دره‌ای کم ژرفا جای دارد که سه سوی آن را کوه های کم بلندایی دربر گرفته است. در محل اصلی زیارتگاه درخت کهنسالی از گیاه همیشه سبز مورد (مورت) وجود دارد که شاخه‌های آن درکنار جایگاه اصلی پیر جلوه دلنشینی را پدید آورده است. در باور ترادادی (:سنتی) آمده که این نیایشگاه هنگامی که در زمان ساسانیان تازیان به ایران تازش می‌کنند، کتایون همسر یزدگرد به سبب دلبستگی که به پسر کوچکتر خود داشت با وی که اردشیر نام داشت به سمت شرقی یزد گریختند. اردشیر در مسیر از مادر جدا شد و به کوهی که هم اکنون نارستانه نامیده می‌شود، پنهان شد.
سالنمای راستی: تهران، خیابان حافظ، پایین‌تر از کریم‌خان زند، ابتدای پل حافظ، نبش خیابان ولدی، پلاک 420
دورواج 88938812-021 پیام‌گیر 88731949-021
