امروز خور (خیر) ایزد از ماه تیر سال 3758 زرتشتی، نخستین روز از گهنبار چهره میدیوشهم‌گاه، یکشنبه هشتم تیرماه 1399 خورشیدی، 28 ژوئن 2020 میلادی
۵۹۰ سال پیش از میلاد در یكی از روزهای تابستان، ۹تیرماه، نخستین قرارداد مرزی در تاریخ بشر میان فرمانروایی ایران (حكومت ماد) و دولت لیدی (قسمتی از تركیه امروزی) بسته شد.
مادها مردمانی بودند آریایی‌نژاد كه دودمان خود را در آغاز سده‌ی هفتم یا هشتم پیش از میلاد بنیاد كردند.
از لشكركشی‌های پی‌درپی كه از سوی آشوری‌ها به سرزمین ماد شده و ویرانی شهرهای زیادی را سبب شد چنین می‌توان دریافت كه این سرزمین در آن زمان آباد و پر جمعیت بوده است. مادها زیر فرمانبری دولت آشور بودند گاهی هم با سایر اقوام آریایی‌نژاد هم‌دست شده به قلمرو آشور می‌تاختند. در هر حال دست‌اندرکاران خارجی به‌ویژه تاخت‌و‌تازهای خارج بیشمار آشوریان را می‌توان یكی از عوامل تشكیل دولت و یکپارچگی ماد دانست. از آنجایی كه فرمانروایی مادها نخستین حکمرانی ایرانی بود با سرزمین‌های دیگر و اقوام و قبیله‌های گوناگون در داد و ستد بودند و به راستی نخستین خواسته‌ی مردمی از دولت ماد این بود که به کسی باج ندهند.
سرزمین لیدی (Lydia) (لودیا، لیدیه، لودی، لیدیا) در آن زمان همسایه دولت ماد در بخش آسیای صغیر بود كه این سرزمین برای فرمانروایی مادها ارزش داشت. پادشاهان ماد در حال پی‌شروی و گسترش قلمرو خود بودند تا این‌كه در زمان حكومت هوخ‌شتره (كیاكسار) (۶۳۳ _ ۵۸۴ ق.م) سومین و توانمندترین پادشاه ماد به سرزمین لیدی رسیدند. به درستی، هوخ‌شتره پس از پیروزی بر آشوریان، از آنچنان پشتكار و اطمینانی برخوردار بود كه به گشایش و چیرگی بر بخش‌های مهمی از آسیای صغیر و به‌ویژه سرزمین لیدی كمر بست. مادها هنگامی كه در حال پیشرفت بودند با آلیاتس (آلیات) پادشاه كشور لیدی درگیری پیدا كردند و مدت شش سال جنگ بین آنها به درازا انجامید تا سرانجام در سال ۸۵ پیش از میلاد خورشیدگرفتگی کارکرد بسیاری در روحیه‌ی دشمنان به جا گذاشت و این پیش‌آمد را نشان از خشم خدا دانستند، پس از آن دولت بابل میان هر دو سوی درگیر داوری کرد و فرمان داد که رود هالیس (قزل ایرماق کنونی، رود سرخ) مرز میان دو فرمانروایی شود.
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
خور ایزد و تیرماه شاد باد
نخستین روز از گهنبار چهره میدیوشهم‌گاه خجسته باد
آغاز چهره‌ی میدیوشهیم‌‌گاه. برپایه‌ی گاهشمار زرتشتی از روز خیر ایزد (خور) تا دی‌بهمر ایزد در تیرماه که با هشتم تا 12 تیرماه در گاهشمار رسمی کشور برابری می‌کند، آیین گهنبار میدیوشهیم‌‌گاه دومین چهره از شش گهنبار سال و به چم (:معنی) میان تابستان بزرگ برگزار می‌شود. در این چهره از گهنبار، آفرینش آب پاس داشته می‌شود و از این‌رو در سفره‌ی گهنبار آب را در طرف مسی می‌ریزند و بر سر سفره می‌گذارند.
گهنبار، آیین و جشنی است که از دیرباز در پهنه‌ی ایران فرهنگی، به‌پا داشته می‌شده، جشنی که نخستین بن‌پایه و مایه‌ی آن گردهم آمدن، هم‌افزایی، همازوری و شادی است.
خور یا هْوَر به چم (:معنی) خورشید، نام یازدهمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است. آفتاب‌خوانٓ خور، خوانًخور در گات‌ها به چـم خورشید آمده و اوستا هْوٓر آمده در پارسی خُور و هور یا خورشید مى‌گویند. هَورَخْشَئِتَو در پهلوى خْوَرَشتٓ در گات‌ها بدون شئت آمده است.
خراسان نیز از واژه‌های کهن و سرزمین‌های خاوری بوده و به خورآسان مى‌خواندند به چم بر آینده و بالا رونده همان خورشید را گویند.
«ویس و رامین نو شته‌ی فخرالدین گرگانی»
بر آمدن گاه خورشید هرکس سر آید
خراسان آن بود کز وی خور آید
خراسان پهلوی باشد خور آید
عراق و پارس را زو خور بر آید
خراسان هست معنی خور آبان
کجا زو خور بر آید سوی ایران
«سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش»
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
باده خور و نیز مرا باده ده
افسوس احوال زمانه مخور
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
کودک به دبیرستان کن تا دبیر فرزانه بود
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
به (خور) روز، کودک به استاد ده / که گردد دبیری خردمند و به
