آیین سدره‌پوشی و پوشش بانوان زرتشتی ثبت ملی شد

آیین سدره‌پوشی زرتشتیان، مهارت کُشتی‌بافی زرتشتیان، پوشش بانوان زرتشتی، در واپسین نشست شورای ملی ثبت میراث‌ فرهنگی ناملموس ایران، به‌عنوان میراث‌فرهنگی ناملموس ثبت ملی شد.
مهارت کشتی‌بافی، پوشش بانوان زرتشتی، آیین سدره‌پوشی، از آثار پیشنهادی در شورای ملی ثبت میراث‌ فرهنگی ناملموس ایران بود که با ثبت ملی این میراث فرهنگی موافقت شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از وزارت میراث فرهنگی که آدینه ششم تیرماه 1399 خورشیدی منتشر شد، مصطفی پورعلی، مدیرکل دفتر ثبت آثار در نشست شورای ملی ثبت میراث‌‌فرهنگی ناملموس عنوان کرد: «از مجموع ۵۵ اثر پیشنهادی از استان‌های ایلام، قم، لرستان، یزد و گیلان، ۴۸ اثر ثبت ملی شد». مهارت کشتی‌بافی زرتشتیان، پوشش زنان زرتشتی، آیین سدره‌پوشی زرتشتیان، در میان آثار  استان یزد، به‌عنوان میراث‌فرهنگی ناملموس به ثبت ملی رسید.

آیین سِدره‌پوشی جشنی است که خانواده‌های زرتشتی برای فرزندان خودبه هنگام رسیدن به سن هوشیاری و مسوولیت‌پذیری برگزار می‌کنند. هردختر و پسر در خانواده‌ی زرتشتی، هنگامی که با خرد خود آموزش‌های پیامبرش را درک ‌کند برای او جشن سدره‌پوشی برپا می‌شود. او آیین نیاکان خود را می‌پذیرد و پیمان می‌بندد تا سفارش‌های آیین راستی را در زندگی بکار گیرد. نوجوان زرتشتی با سدره‌پوش شدن، آیین نیاکان خود را می‌پذیرد و با پیروی از راستی به آن پایبند می‌شود.
در برگزاری آیین سدره‌پوشی سفره‌ای سفید گسترده می‌شود و بر روی ان گلدان گل و سرو، شمع ویا چراغ روشن، آتشدان، لرک (آجیل آمیخته از چند میوه‌ی خشک)، میوه، نقل و شیرینی، قند سبز و بشقابی که مخلوط دانه‌ی برنج و برگ سبز آویشن در آن ریخته شده و کشتی بر روی آن گذاشته‌است را برسفره می‌چینند.

در این آیین، نخست با نشان دادن آیینه و گلاب به مهمانان، به آنان خوش‌آمد می‌گویند، سپس با شربت و شیرینی پذیرایی می‌شوند.
نوجوان در حالی که سر و تن خود را شسته است، سِدره و لباس سراپا سفید بر تن و پوشش سفید بر سر دارد، با همراهی موبد در کنار سفره‌ی سدره‌پوشی در برابر روشنایی می‌نشیند. با آوای اوستا‌خوانی موبد، کُشتی به گونه‌ای ویژه بر روی سدره بسته می‌شود. همچنین نوجوان با خواندن بخشی از اوستا به پایبندی خود به آیین یکتا‌پرستی گواهی می‌دهد.

سِدره پیراهنی سفید و گشاد از جنس پنبه است، دارای آستین‌های کوتاه و بدون یقه که آن را در زیر لباس، بر تن می‌کنند تا همواره پاکی و فروتنی را به یاد داشته باشند. جامه‌ای ساده که در فرهنگ زرتشتی نشان سادگی و پاکی به شمار می‌رود.
کُشتی، بندی سفید رنگ از جنس پشم گوسفند است. آن را سه دور به روی سدره بر کمر می‌بندند. بستن کُشتی بر کمر نشانِ کمربستن در راه گسترش راستی و پیکار با کژاندیشی است.

صنایع‌دستی زرتشتیان به ویژه بافت کُشتی با دیرینگی نزدیک به چهار هزار سال، روزها و سده‌های بسیاری را گذرانده است.

زرتشتیان پوششی سنتی دارند که به رنگ‌های روشن است ولی در پوشش سر آنان بیگمان فرهنگ‌های غالب بی‌تاثیر نبوده است. چگونگی و دستور ویژه‌ای برای موی سر زن و مرد از نظر دینی وجود ندارد بلکه سفارش به پاکی تن و بهداشت روان را باید زرتشتیان نسبت به جای زندگی خود دریابند و از روی آزادی، آنچه را شایسته جایگاه خودشان است برگزینند. آنچه در بیشتر پوشش‌ها دیده می‌شود این است که رنگ تیره و سیاه در آنها نبوده است چون رنگ تیره سوگ و غم افزا به شمار می‌رود و جلوه‌ی شادمانی را در آنان کاهش می‌داده است. لباس زن و مرد، به ویژه بانوان به ریختی (شکلی) دوخته می‌شده که هردو در کنار یکدیگر کارهای روزانه را انجام می‌داده و دست و پای زن و مرد برای نگهداری پوشش آنان درگیر پوشش نبوده است.