موزه‌ی «سرستون‌های تاق‌بستان» با رونمایی از 12 سرستون باستانی در مجموعه‌ی تاریخی تاق‌بستان، گشایش یافت.
مدیر مجموعه تاریخی تاق‌بستان، از گشایش موزه‌ی «سرستون‌های تاق‌بستان» با رونمایی از ۱۲ سرستون ساسانی که از جاهای گوناگون در این محوطه‌ی تاریخی گردآوری شده‌اند، خبر داد.
ملیحه مهدی‌آبادی در گفت‌وگو با ایسنا چگونگی انتقال این سرستون‌ها به تاق‌بستان، از بیش از ۱۰۰سال گذشته تا امروز را بازگو کرد.
او با یادآوری اینکه ۱۵۰ سال پیش نخستین سرستون‌ها را «عمادالدوله» حاکم وقت کرمانشاه از بیستون و چند نقطه‌ی دیگر به تاق بستان منتقل کرد افزود: «این سرستون‌ها به خصوص سه اثرِ بیستون در طول مدت زمان زیادی تا حدود ۱۴ سال قبل همچنان در تاق‌بستان قرار داشتند تا اینکه در سال‌های ۱۳۸۵ – ۱۳۸۶ در کناره‌ی ضلع غربی تاق‌های تاق‌بستان یک سازه‌ی موقت ایجاد و سنگ‌ها و سرستون‌هایی که به مرور زمان در تاق‌بستان جمع شده بود را ساماندهی کردیم و با نام «موزه موقت سنگ» معرفی شد».
او با بیان اینکه در این فضای موزه‌ای آثاری از دوره‌های ساسانی و اشکانی و ازاره‌هایی که از شماری قاچاقچی از یک خانه‌ی قدیمی که گمان می‌رود در چهارمحال و بختیاری در چند سال گذشته به دست آورده بودند، نیز در این فضا ساماندهی شده بود،ادامه داد: «همان سال (۱۳۸۳ – ۱۳۸۴) برای این سرستون‌ها، تعدادی پایه ستون از همدان گرفتیم و پایه‌ستون‌ها را ساختیم و در سال ۱۳۸۵ آن موزه موقت قبلی ایجاد و در سال ۱۳۸۶ تکمیل شد».
وی با اشاره به اینکه در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ به عنوان مدیر پایگاه تاق‌بستان و بیستون این کار را آغاز کرده است،گفت: «از زمانی‌که پرونده ثبت جهانی بیستون تکمیل شد مدیریت تاق‌بستان به سیامک خدیوی سپرده شد و در هر صورت موزه موقت سنگ در همان زمان تکمیل شد و در سال ۱۳۹۰ طی طرح ساماندهی اجرا شده در تاق بستان، این سرستون‌ها و پایه‌ستون‌ها و همه‌ی سنگ‌هایی که در آنجا به عنوان موزه موقت قرار داشتند، همگی به اداره کل میراث فرهنگی کرمانشاه منتقل می‌شوند و بخشی از این سنگ‌ها در یک سوله قرار می‌گیرند و دیگر سنگ‌ها ( ۱۲ سرستون قرار گرفته در موزه‌ی سرستون‌های تاق‌بستان) نیز در گنجینه‌ی میراث‌فرهنگی نگهداری می‌شوند».
مهدی‌آبادی با اشاره به حضور دوباره‌اش در تاق‌بستان به عنوان مدیر این مجموعه تاریخی از سال ۱۳۹۸، توضیح می‌دهد: «با توجه به اینکه این سرستون‌ها سال‌ها در کنار تاق‌بستان قرار داشته‌اند و مردم نیز همیشه دنبال آن‌ها بودند، تصمیم گرفته شد تا این سرستون‌ها بار دیگر به تاق‌بستان برگردانده شوند که این اتفاق با مساعدت امید قادری، مدیرکل میراث‌فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه اجرایی شد».
او با اشاره به ساخته شدن فضایی سقف‌داردر بخش ورودی تاق بستان که پس از سال ۱۳۹۳ و به مرور ساخته شده و تا اندازه‌ای شرایط خوبی دارد، افزود: تصمیم گرفتیم تا این فضا را به همین موزه سرستون‌های ساسانی تبدیل کنیم، بنابراین بار دیگر سرستون‌ها را از گنجینه میراث‌فرهنگی که کسی آن‌ها را نمی‌دید به تاق‌بستان برگرداندیم و در بخش ورودی فضایی را برای آن‌ها درنظر گرفتیم.
او درباره‌ی دیرینگی این سرستون‌های تاریخی گفت: «حدود۹۰ درصد سرستون‌ها متعلق به دوره خسرو دوم یا همان خسروپرویز هستند. آن‌ها از یک جای مشخصی پیدا نشده‌اند به عنوان مثال یکی از آن‌ها از محوطه “وندرنی” منطقه بیلوار در کامیاران کشف شده است».
وی اما وضعیت سرستون‌های به دست آمده از مسجد جامع کرمانشاه را چندان مناسب نمی‌داند و با اشاره به اینکه این سرستون‌ها چون در مسجد به کار رفته‌اند، همه‌ی نقش‌های آن پاک شده است، ادامه داد: «از ۱۲ سر ستون قرار گرفته در این موزه؛ حدود چهار سرستون نقشی ندارند اما ردی از نقش‌های دوره ساسانی روی سرستون‌ها هست. اگر یک طرف رو به نمازگزار بوده، سمت دیگری که رو به دیوار بوده دیگر پاک نشده است. روی برخی از سرستون‌ها نیز نقش‌های جدیدی اجرا شده است اما هنوز نقش تصویر پادشاهی که حلقه قدرت به دست دارد یا روبان‌هایی که در کنار سر پادشاه بوده را هنوز در این سرستون‌ها داریم و براساس این علایم آن را متعلق به دوره ساسانی و مربوط به خسرو دوم می‌دانیم».
مهدی‌آبادی کهن‌ترین سرستون‌های موجود را همان سرستون‌های بیستون که از روزگار خسرو دوم است، دانست و یادآوری کرد: «این سرستون‌ها را دمورگان و کسان دیگر در بیستون دیده‌اند که بعدا «عماد الدوله» آن‌ها را به طاق‌بستان منتقل کرده و در گزارش سیاحان بعدی در صحبت‌هایشان در این محوطه از آن‌ها نام برده‌اند، بنابراین از نظر زمانی مردم این سرستون‌ها را در تاق‌بستان دیده‌اند که قدیمی‌ترین آن متعلق به بیستون بوده است».
وی با اشاره به اینکه بر روی برخی از این سرستون‌ها تصویر آناهیتا در یک سو و تصویر پادشاه خسرو دوم در سوی دیگر آن نقش‌بسته است، افزود: «در برخی دیگر از سرستون‌ها، در یک طرف تصویر پادشاه و در طرف دیگر تصویر بهرام یا ورهرام نقش دارد. در واقع نقوش این سرستون‌ها به گونه‌ای است که در دو ضلع یک تصویر پادشاه و در ضلع دیگر تصویر یک ایزدبانو است و در دو طرف دیگر نقش‌ها و تصویرها و طراحی‌های هندسی یا گل و بوته دارند».
مدیر مجموعه‌ی تاریخی تاق بستان با اشاره به درجه اهمیت برخی سرستون‌ها که می‌توان گفت از دید تازگی در کشف اهمیت بیشتری دارد، گفت: «یکی از سرستون‌ها از کنار رودخانه آبشوران از خاکروبه‌های مسجد جامع کرمانشاه به دست آمده است که متاسفانه در دوره‌ای بخش قاجاری مسجد جامع کرمانشاه را برای گسترش مسجد جدید و خیابان تخریب کردند که این سرستون در آن خاکروبه‌ها در کنار رودخانه کشف شد که یک طرف ورهرام و در طرف دیگر نقش خسرو پرویز است. به این دلیل آن سرستون از نظر متخصصان اهمیت دارد که عینا همان نقش سوارکاری که در پایین نقش تاق بستان و انتهای تاق بزرگ قرار دارد، همان شخص را با همان لباس و زره بر تنِ آن تصویر کرده است و طرف دیگر آن نقش خسرو دوم است با همان لباس و تزیینات. یعنی گویا عینا بخش بزرگی از تاق بزرگِ تاق‌بستان را در این سرستون‌ها می‌بینیم».
مهدی‌آبادی با اشاره به اینکه برخی از سرستون‌هایی که از جاهای دیگر کرمانشاه به دست آمده‌اند وضعیت چندان مناسبی نداشته‌اند، پافشاری کرد: «به نظر می‌رسد داخل برخی از آن سرستون‌ها را خالی کرده و برای کوبیدن باروت استفاده می‌کردند و برخی دیگر به عنوان آبشخور حیوانات مورد استفاده بوده است. در واقع هر کدام از سرستون‌ها داستان‌های مختلفی دارند که با ایجاد موزه، قرار است داستان آن‌ها گفته شود و به نمایش در آید و بازدیدکنندگان درباره هر کدام از این آثار با دقت بیشتری اطلاعات به دست آورند».
