در روزهای گذشته شماری از تریال کاران ملی برای ضبط در برنامه «چند درجه» شبکه نسیم، از گنبد سرای سعدالسلطنه با دوچرخه‌های خود بالا رفته و به باور خود برای یادبود و تبلیغ، نگاره‌ای دسته جمعی گرفته و آن‌ها را به نمایش گذاشته‌اند که برابر قانون این کار تخلفی آشکار است.
به گزارش اَمرداد، روز آدینه (جمعه) 26 تیرماه، نگاره‌هایی (:تصاویر) در شبک‌های اجتماعی و فضای مجازی پخش شد که نشان می‌داد شماری (:تعدادی) از دوچرخه‌سواران به بالای گنبد کاروان سرای سعدالسلطنه شهرستان قزوین رفته و با هم نگاره‌ای دسته جمعی گرفته‌اند. همان زمان کُنشگران میراث فرهنگی در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به این کار نادرست واکنش نشان داده و اظهار شوربختی (:تاسف) کرده و خواستار پاسخ‌گویی مدیران و سرپرستان میراث فرهنگی و برگزارکنندگان آن برنامه شده بودند و درخواست رسیدگی فوری به این موضوع را داشتند.
روز شنبه 28 تیرماه، خبرگزاری دانشجویان، ایسنا به این کار نادرست واکنش نشان داد و در گزارشی با نام « آن ها سرِ سعدالسلطنه سوار شدند!» به آن پرداخته و چند دیدگاه از کاربران شبکه‌های اجتماعی و ورزش‌کاران را بازتاب داد. در همان روز شنبه در آغاز مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین و چند دقیقه‌ای پس از آن، تهیه کننده‌ی برنامه‌ی «چند درجه» شبکه نسیم در سخنانی با ابراز پشیمانی از اقدام پیش آمده، توضیحاتی را برای آگاهی‌رسانی اَفکار همگانی (:عمومی) در خبرگزاری‌ها و ایسنا بازتاب دادند.
اما این سخنان دارای ایرادهای فراوانی از جنبه‌ی میراث فرهنگی و قانون و ضابطه‌ی حفاظت و پاسداری از یادمان‌های تاریخی-فرهنگی و ملی و دارای ارزش تاریخی است که نخست پاسخ تهیه کننده‌ی برنامه‌ی «چند درجه» آورده خواهد شد و پس از آن، نکته‌هایی را برای آگاهی مدیران و سرپرستان میراث فرهنگی خواهیم آورد تا بیشتر با قانون آشنا شده و بدانند که در این زمینه، تخلفی آشکار رُخ داده شده و با اظهارات غیرکارشناسی، نمی‌توان صورت مساله را پاک کرد.
توضیح تهیه کننده ی برنامه ی «چند درجه» درباره ی بالا رفتن از بام سعدالسلطنه
تهیه کننده‌ی برنامه‌ی «چند درجه» شبکه نسیم گفته است: گروه تریال‌کاران (حرکت نمایشی و هیجان‌اَنگیز دوچرخه‌سواران که زیر مجموعه‌ای از رشته‌ی دوچرخه‌سواری نمایشی است) تنها سه دقیقه روی گنبد سرای سعدالسلطنه آ هم برای شناسایی (:معرفی) بنا، حضور داشتند. این کار قابل سنجش با آسیبی که به محوطه‌هایی همانند پارسه (تخت جمشید) وارد می شود، نیست.
رضا بختیاری با بیان اینکه، آن اجرا در زمان باشَندگی (:حضور) شهردار قزوین و حراست انجام شده، در دنباله‌ی سخنانش گفته است: این گروه (:تیم) بدون اجازه و پروانه (:مجوز) از گنبد بالا نرفته است، حراست در را باز کرد و هَموَندان (:اعضای) گروه تنها برای سه دقیقه روی گنبد رفتند تا نگاره‌ای هوایی برای شناسایی بنا برداشته شود. در واقع، آرمان از باشندگی این افراد روی گنبد، شناسایی آن یادمان تاریخی بود …
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفته است : رُخداد شگفت‌اَنگیزی نبود. نمایندگان میراث فرهنگی هم بودند، نماینده حراست در را باز کرد، موانع را در حیاط سعدالسلطنه قرار دادیم و نمایش‌ها در همان حیاط انجام شدند …
تهیه کننده‌ی برنامه‌ی «چند درجه» در پایان سخنان خود اَفزوده است: آجری نیفتاده، خدشه‌ای وارد نشده است، به هیچ جایی خطی وارد نشده، تنها سه دقیقه ایستاده‌اند. اگر آن یادمان‌های تاریخی را این سه دقیقه ایستادن خراب می‌کند، پس چه رُخدادی برای جایی همانند پارسه (تخت‌جمشید) که مردم به گونه‌ی پِیاپی در حال آسیب زدن به آن هستند، می‌افتد؟ (خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، شنبه 28 تیرماه، کد خبر 99042820864).
هر بنای تاریخی که آسیب ببیند، جُرم رخ داده است
بر پایه‌ی ماده 558 قانون تعزیرات تصویب شده در سال 1375 خورشیدی، هرکس به همه یا بخشی از ابنیه،اماکن، محوطه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، یا تزیینات، ملحقات، تاسیسات، اشیاء و لوازم و خط‌ها و نقش‌های منصوب یا موجود در اماکن نام برده شده که آزادانه (:مستقلا) نیز واجد حیثیت فرهنگی-تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورد، اَفزون بر جبران خسارات وارده، به زندان از یک تا ده سال محکوم می‌شود.
در اینجا، تهیه کننده‌ی برنامه‌ی «چند درجه» که پیوسته پافشاری (:اصرار) دارد و تکرار می‌کند که آجری نیفتاده، هیچ جایی خطی وارد نشده، باید بدانند که اگر خدای ناکرده، رُخداد ناگواری پیش آمده بود و هرگونه آسیب یا خطی به بنا وارد می‌شد، بر پایه‌ی قانون نام برده‌شده در بالا، ایشان و افراد گروه مجرم به شمار آمده و باید تاوان کار خود را پس می‌دادند. پس پافشاری برای آسیب وارد نشدن به بنای سعدالسلطنه از پایه نادرست و غیرکارشناسی و غیرحرفه‌ای است.
سخن درخُور نگرش این است که، اساس انجام این اقدام نه‌تنها نادرست و نسنجیده بوده است، بلکه شان و جایگاه و منزلت یادمان‌های تاریخی فرهنگی و ملی را به زیر پرسش برده و خدشه‌دار خواهد کرد. همچنین این گونه کارها، هویت ملی و شناسنامه‌ی بالنده و ارزشمند نیاکانی ما را نشانه گرفته و به ریشخند می‌گیرد و خدشه‌دار می‌کند.
تهیه کننده‌ی گرامی برنامه‌ی «چند درجه» و افراد گروه دوچرخه‌سواری تریال باید بدانند، یادمان‌های تاریخی و فرهنگی جای نمایش و تبلیغ نبوده و نیست و آن‌ها نیازی به تبلیغ ندارند. زیرا یادمان‌های فرهنگی و تاریخی، آن اندازه توانمند و گیرا هستند که به تنهایی بازگو‌کننده و معرف خود به شمار می‌آیند. آن هم یادمان ارزشمندی همانند کاروان سرای سعدالسلطنه که چشم و چراغ و شناسنامه‌ی شهرستان قزوین است و کمتر گردشگری را سراغ داریم که این یادگار نیاکانی را نشناسد و یا در سفر به این شهرستان، از آن بازدید نکند. در واقع، آرمان برنامه‌ی «چند درجه» بیشتر شناسایی و تبلیغ برای خود و گروه مورد نظر بوده که خواسته‌اند از توانایی (:پتانسیل) و گیرایی کاروان سرای سعدالسلطنه، به سود خود بهره ببرند.
از سویی، باید دانست راه رفتن، بالا رفتن و دست زدن به یادمان‌های تاریخی و فرهنگی، کاری ناپسند و ناروا و به دور از اخلاق در پیشه‌ی (:صنعت) گردشگری به‌شمار آمده و ممنوع بوده و تخلفی آشکار است. همچنین پاسداشت این موارد بیانگر سطح فرهنگ و دانش و آگاهی و بیداری اجتماعی مردم است. و مهم‌تر از همه، راه رفتن و بالا رفتن از یادگارهای ارزشمند تاریخی و فرهنگی، دهن کجی به گذشتگان و پدران و مادران خود ما و توهین به تاریخ و هویت هر کشوری به شمار می‌آید. نقدهای فراوانی در این زمینه وجود دارد، ولی در این جا نمی‌گنجد و سخن را کوتاه می‌کنیم. تنها بایسته است به موردی مهم اشاره شود.
تهیه کننده‌ی برنامه‌ی «چند درجه» بر پایه‌ی کدام آمار و اسناد و مستندات گفته است که، مردم پِیاپی در حال آسیب زدن به جایی همانند پارسه (تخت‌جمشید) هستند؟ آیا وی می‌دانند که این محوطه‌ی باستانی به ثبت جهانی رسیده و از ارزشمندترین و اَرزنده‌ترین یادمان‌های تاریخی و فرهنگی کشور است و دارای نگهبان در بخش‌های گوناگون محوطه و مسوول حفاظت و پاسداری است و یک پایگاه میراث فرهنگی به شمار می‌آید. در این که، امکان دارد فردی نادانسته و نا آگاهانه بر روی دیوارهای خِشتی میراث جهانی پارسه راه رود، تردیدی نیست. اما همان زمان به وسیله‌ی نگهبانان زحمت‌کش از اینگونه کارها پیشگیری شده و تذکر داده می‌شود. همچنین از سوی دوربین‌های مدار بسته در میراث جهانی پارسه، هرگونه کاری دیده شده و کنترل خواهد شد. در واقع، سنجش یادمان‌های تاریخی و فرهنگی با یک دیگر از آنِ هر دوره‌ی تاریخی که باشد از پایه نادرست و غیرکارشناسی است.
در پایان باید به گروه دوچرخه‌سواری و تهیه کننده‌ی برنامه‌ی «چند درجه» گفت، نخست آگاهی و دانش خویش را درباره‌ی میراث‌فرهنگی بالا برده و دیگر این که، درباره‌ی مواردی که تخصصی در آن ندارید، اظهار نظر غیرکارشناسی نفرمایید.
سخنی کوتاه با مدیرکل میراث فرهنگی قزوین درباره‌ی سعدالسلطنه
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین نیز، در پاسخ به واکنش‌های دوست‌داران و کُنشگران میراث فرهنگی درباره‌ی بالا رفتن گروه دوچرخه‌سواری به گنبد کاروان‌سرای سعدالسلطنه، همان سخنان تکراری و غیرکارشناسی تهیه کننده‌ی برنامه‌ی «چند درجه» و سرپرستان و مدیران شهرداری را آورده است که، بنای تاریخی هیچ آسیبی ندیده است و دوچرخه‌ها سبک بوده و وزنی نداشته‌اند و کمابیش 5 کیلوگرم بیشتر وزن نداشته و گروه تریال کاران با دست دوچرخه‌ها را بالا برده و آنجا نگاره‌ای یادگاری گرفته اند … بنا مرمت شده و ایستایی کافی دارد … این کار را تایید نمی‌کنیم، ولی پافشاری داریم به بنا آسیبی وارد نشده و مسابقه‌ای در پشت بام صورت نگرفته است …
به‌راستی آیا مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین با قانون و مقررات میراث فرهنگی آشنایی کامل دارند؟ آیا کتاب مجموعه قوانین و مقررات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را خوانده است. آیا بهتر نیست از کارشناسان میراث فرهنگی در اداره ی خود مشاوره بگیرد تا با ریز و جزییات قانون میراث فرهنگی آشناتر شود.
اگر به راستی، این کار مورد تایید اداره‌ی کل میراث فرهنگی قزوین نبوده است، چرا گروه دوچرخه سوار با وجود باشندگی نمایندگان میراث فرهنگی از بام کاروان‌سرای سعدالسلطنه بالا رفته‌اند؟ و چه کسی در را برای آنان باز کرده است. پرسش‌هایی از این دست بی‌شمارند که از آن‌ها در می‌گذریم و نگارنده تنها به یک مورد اشاره می‌کند. اگر خدای ناکرده این بنای ارزشمند و بی‌همتا آسیب می‌دید، شما چگونه می‌توانستید شب را آرام سر بر بالین گذاشته و آسوده بخوابید و عذاب وجدان نداشته باشید.
آیا نمی‌دانید آسیب رساندن به یادمان‌های تاریخی و فرهنگی جرم است. آیا نمی‌دانید بالا رفتن از بام بنای سعدالسلطنه تخلف است. بهتر است از این پس، بیشتر و بهتر مراقب یادمان‌های تاریخی و فرهنگی استان قزوین باشید.
نگاره‌های زیر از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی برداشت شده است، آن‌ها را ببینید:
این کار، ارزش و جایگاه و هویت آثار تاریخی را زیر سوال می‌برد
مگر در مکان‌های تاریخی جای اینگونه نمایش‌ها است؟
1719
