زخمی که شهرداری بر تَن بافت تاریخی شاهدیه یزد می‌زند

 هنوز جای زخمی که چندین ماه پیش از سوی شهرداری «شاهدیه» بر تَن بافت تاریخی این شهر نشست، به‌جاست، اما با این حال کنشگران میراث فرهنگی این شهر می‌گویند که شهرداری باز هم خواب دست‌یازی و ویرانی بخش‌های دیگری از این بافت ارزشمند را برای ایجاد خیابانی از میان باغ‌ها و بافت تاریخی شهر دارد.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، ویرانگری‌هایی که در سال جاری با فاصله‌ی نه‌چندان زیادی از سوی شهرداری‌های شاهدیه و اردکان انجام شده، بیش از پیش حساسیت کنشگران و دوست‌داران بخش میراث فرهنگی را برانگیخته است. به گونه‌ای که همگی نگران حفظ بافت‌های تاریخی برجای‌مانده‌ی شهرهایشان هستند.

خواب تازه‌ی شهرداری برای شاهدیه
در این میان و در حالی که هنوز ۹ ماه از ویرانی بخش‌هایی از بافت تاریخی شاهدیه نگذشته است، برخی از کنشگران این شهر از اجرای طرح مصوب دیگری از سوی شهرداری با هدف تعریض و تسطیح و ایجاد خیابان تازه‌ای در این شهر خبر می‌دهند؛ طرحی که از دل باغ‌های به‌هم پیوسته و بخشی از خانه‌های تاریخی شاهدیه می‌گذرد و بی‌گمان تکرار داستان ویرانی بخش دیگری از هویت این شهر خواهد بود. به‌گمان می‌رسد بخشی از این فعالیت عمرانی نیز آغاز شده، اما هنوز خبری از تایید این طرح ازسوی میراث فرهنگی نیست.
سیدمصطفی فاطمی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، در این‌باره می‌گوید: «شهرداری شاهدیه به دنبال ایجاد راه مواصلاتی از شمال تا جنوب شاهدیه است. ولی در این مسیر، خانه‌های تاریخی زیادی واقع شده است. به همین سبب طرح یادشده در شورای فنی میراث فرهنگی استان مورد مخالفت قرار گرفته است».
وی با پافشاری بر بایستگی جایگزین کردن بخشی از طرح، برپایه‌ی موازین میراث فرهنگی، می‌گوید: «با توجه به درخواست‌های مردمی برای تعریض خیابان کنونی، باید بخشی از طرح برای اجرای عملیات تغییر کند و سپس مصوب شود».

شهرداری شاهدیه به دنبال نگهداری بافت تاریخی 
علی‌اصغر صمدیانی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، از نامه‌نگاری وزارت میراث فرهنگی با وزارت راه و شهرسازی درباره‌ی این طرح خبر می‌دهد و می‌گوید: «طرح تفصیلی شاهدیه مصوب سال ۱۳۸۹ است و بدون دقت لازم در خصوص بافت‌های تاریخی و باغ‌های به هم‌پیوسته تهیه شده که در همین راستا به منظور توقف اجرای آن، مکاتباتی میان دو وزارتخانه انجام شده است».
این مسوول با پافشاری بر اینکه بی‌گمان در محدوده‌ی باغ‌های هم‌پیوندساز و محدوده‌ی تاریخی هیچ طرحی بدون مجوز میراث فرهنگی اجرا نخواهد شد، می‌افزاید: «هر گونه تعرض به بافت‌های تاریخی در سراسر استان یزد با حساسیت و شدت بالایی، پیگیری و دنبال خواهد شد».

از ابراز نگرانی تا تکرار داستان تخریب
با همه‌ی این‌ها، هنوز هم جای زخمی که از ویرانگری‌های پیشین شهرداری بر تنِ بافت تاریخی شاهدیه نشسته، باقی‌ست و دغدغه‌های کنشگران میراث فرهنگی نشان از آن دارد که گویا شهرداری باز هم خواب تعرض و ویران کردن بناهایی را که هنوز مردم به ارزش اقتصادی، معنوی و اهمیت تاریخی آن پی نبرده‌اند، دیده است.
شاهدیه شهری دربردارنده‌ی روستاهایی تاریخی است که پیشینه‌ی آن تا دوران ساسانی می‌رسد و باغ‌های به‌هم پیوسته و سازه‌ها و خانه‌هایی تاریخی آن  در گذر زمان و در دوره‌های گوناگون دست‌خوش دگرگونی شده‌ است، اما به‌دنبال ثبت روستاهای تاریخی شاهدیه، نباید اجازه تعرض بیشتری را به این بناها داد.
سیدمصطفی فاطمی درباره‌ی ارزش شهر تاریخی شاهدیه، می‌گوید: «این شهر متشکل از سه روستای تاریخی است که دو روستای گردفرامرز و ابرندآباد آن به علت ثبت در فهرست آثار ملی نباید دست‌خوش تغییر و تخریب شود. البته همه‌ی این موارد در طرح تفصیلی شاهدیه قید شده و تا پایان سال 1399 امکان اجرا دارد، اما اکنون به دلایلی متوقف شده و طرح جدید نیز هنوز آغاز نشده است. هرچند که به نظر شهرداری‌ها نیز باید رویکرد حفظ میراث فرهنگی را در اولویت داشته باشند که در این صورت می‌توانیم امیدوار به حفظ بافت‌های تاریخی از سوی شهرداری‌ها باشیم».