«ریاضیات درسی است که به فهم واقعیات زندگی کمک می کند، ریاضیات در همه ابعاد زندگی ریشه دارد. هیچ مطلب ریاضی نیست که قابل استفاده در زندگی نباشد». این را استاد پرویز شهریاری می‌گفت. چهرهی ماندگار دانش ریاضی، مترجم آثاری در حوزه‌ی فلسفه، علم و دانش، روزنامه‌نگار، نویسنده و مدرس کتاب‌های ریاضی سال ۱۳۰۵ در کرمان زاده شد.
پرویز شهریاری، دوم آذرماه 1305 در کرمان و از خانواده‌‌ای زرتشتی زاده شد. پدرش کشاورززاده‌ای که روی زمین‌های اربابی کار می‌کرد. پس از مرگ پدر، مسوولیت خانواده بردوش مادر او (گلستان شهریاری) بود. کودکی شهریاری به سختی گذشت.
او دوره ابتدایی را در دبستان کاویانی و متوسطه را در دبیرستان ایرانشهر در زادگاهش گذراند. در خوردادماه ۱۳۲۳ از دانشسرای مقدماتی کرمان فارغ‌التحصیل شد و به تهران آمد. از دبیران نامدار و سرشناس در رشته‌ی ریاضیات بود. وی در آموزش نوین ریاضیات، چهرهی ماندگار ایران شد.
سال ۱۳۳۲ در رشته‌ی ریاضی در دانشکده‌ی علوم دانشگاه تهران و دانشسرای عالی (دانشگاه تربیت معلم تهران کنونی) فارغ‌التحصیل شد. یک سال در شیراز معلم بود. سال ۱۳۳۳ به تهران آمد. آن روزها در دبیرستان اندیشه و دبیرستان‌های وابسته به گروه فرهنگی خوارزمی درس می‌داد. در دانشکده‌ی فنی دانشگاه تهران، در کلاس‌های روزانه و شبانه‌ی دانشگاه تربیت معلم و در اراک در مدرسه عالی علوم اراک هم به آموزش می‌پرداخت.
در سال ۱۳۳۹ نخستین کلاس کنکور در ایران با نام “گروه فرهنگی خوارزمی و پس از آن با بنیادگذاری دبیرستان پسرانه خوارزمی کوشید تا محیطی مناسب برای رشد جوانان میهن فراهم کند. در سال ۱۳۴۰ دبیرستان مرجان را پایه گذاشت. در سال ۱۳۴۲ با همکاری ۱۷۰ تن از معلمان انتشارات خوارزمی را بنیان نهاد. در سال ۱۳۵۰ گروه فرهنگی مرجان را با همکاری ۷۰۰ تن از دبیران راه‌اندازی کرد. در سال ۱۳۵۳ انتشارات توکا را با گروهی از دوستان بنیاد کرد و مدرسه‌ی عالی علوم اراک را با همکاری دکتر عبدالکریم قریب و دکتر حسین گل‌گلاب راه‌اندازی کرد.
استاد پرویز شهریاری به زبان فرانسه چیره بود و زبان روسی را در مدت کوتاه ۹ ماه و آن‌هم خودآموز فراگرفت و آنگاه، افزون‌بر تدریس ریاضیات، دست به تالیف و ترجمه زد. نخستین ترجمه‌ای که از او به چاپ رسید، کتاب تاریخ حساب، نوشته رنه‌تانون فرانسوی در سال ۱۳۲۹ بود که بسیار رسا و روان بود. با تالیف کتاب‌های ریاضی در بازه‌ی زمانی ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۲ و هم‌زمان با آن تالیف و ترجمه‌ی صدها کتاب، در تاریخ و آموزش ریاضیات توانست گام‌های ارزشمندی در پرورش فکری دانش‌آموزان و دانشجویان بردارد. نشریه‌ی «سخن علمی» از سال ۱۳۴۱ منتشر شد و پرویز شهریاری سردبیر این نشریه بود. انتشار ماهنامه «اندیشه ما»، انتشار نخستین کتاب «جنبش مزدک و مزدکیان»، تهیه یک دوره کتاب درسی ریاضی دوره اول دبیرستان، سر دبیری هفته‌نامه «وهومن» تا ۲۸ امردادماه ۱۳۳۲، آغاز به کار در دبیرستان «اندیشه» از مهر ۱۳۳۸، از دیگر فعالیت‌های علمی استاد پرویز شهریاری به شمار می‌رود.
وی سردبیری و راه‌اندازی بیش از ۵ نشریه از جمله «سخن علمی»، «چیستا»، «دانش و مردم»، «آشتی با ریاضیات» و «آشنایی با دانش» را در کارنامه خود دارد.
او در درازای دوران کاری خود به دریافت نشان درجه‌ی یک علمی از وزیر آموزش و پرورش وقت دکتر خانلری، 1345، نشان درجه یک علمی ۱۳۸۴، برگزیده مراسم چهره‌های ماندگار در رشته‌ی آموزش ریاضیات۱۳۸۱، دکترای افتخاری ریاضیات از دانشگاه کرمان نایل شد.
افتخارات استاد را می‌توان بدین‌گونه برشمرد:
- در سال ۱۳۴۵ دریافت نشان درجه یک علمی.
- در سال ۱۳۸۰ دریافت نشان افتخارملی از سوی انجمن آثار و مفاخر ملی‌ایران
- در سال ۱۳۸۱ دریافت دکترای افتخاری ریاضیات از سوی دانشگاه کرمان
- در سال ۱۳۸۴ برگزیده مراسم چهره‌های ماندگار در رشته آموزش ریاضیات
- در سال ۱۳۸۷ دریافت عنوان برترین ریاضیدان زنده ایران از سوی انجمن ریاضی ایران (این انجمن با انجمن‌های ریاضی ایالات متحده آمریکا و فرانسه همکاری دارد)
او ۴۰۰ کتاب تالیف و ترجمه دارد. بیش از ۱۰۰۰ مقاله از استاد در نشریه‌های علمی و فرهنگی به چاپ رسیده است.
«سال‌ها باید که تا… جشن‌نامه استاد پرویز شهریاری»، «ارج‌نامه شهریاری»، «پس از چهل سال: زندگی‌نامه استاد پرویز شهریاری»، «ستاره‌ی اعداد (پرویز شهریاری) کیست و چه کرد؟» و فیلم مستند پرتره «فانوس گلستان»، از یادنامه‌هایی هستند که در آنها زندگی و یادگویه‌های (:خاطرات) این بزرگ‌مرد علمی و فرهنگی کشور آورده شده است.
دکتر پرویز شهریاری استاد ریاضیات و چهره ماندگار زرتشتی ایران پس از 86 سال زندگانی ارزنده اردیبهشت 1391 دیده از جهان فروبست و در آرامگاه قصرفیروزه زرتشتیان در شرق تهران به خاک سپرده شد.
2 پاسخ
چه زندگی پرباری داشتند. هم خوشحال شدم از بودن چنین آدم های پرتلاش و فرهنگ دوست و هم ناراحت و ناامید برای بی باری و هدر رفت زندگی خودم.
روحش شاد و یادش گرامی. من متاسف شدم از زندگی سختی که داشتند و زمان هایی که ایشان مجبور بودند به جای اینکه صرف علم و دانش بکنند، صرف حواشی بکنند. حیف از این استعدادهایی که در کشور به اندازه کافی به آنها بها داده نمی شود. متاسفانه ما فقط اصراف آب و برق و… را می بینیم در حالیکه وقتی از استعدادهای خدادادی هم به صورت مناسبی استفاده نکنیم و بدرستی پرورش داده نشوند، بدترین نوع اصراف را مرتکب شده ایم.