چنگیز جلیلوند، صداپیشه (دوبلور) نامدار، به دلیل دچار شدن به ویروس کرونا، امروز، یکشنبه دوم آذرماه 1399 خورشیدی، در سن هشتادسالگی درگذشت.
زنده‌یاد جلیلوند از چندی پیش دچار بیماری کووید- 19 شده بود و از همین‌رو در بیمارستان بستری بود. تا آن که بامداد امروز حال او رو به وخامت گذاشت و بر اثر درگیری هشتاد درصدی ریه‌اش به ویروس کرونا، چشم از جهان فروبست.
نگاهی به زندگی و کارنامه‌ی هنری چنگیز جلیلوند
چنگیز جلیلوند در کوی دروازه سعدی شهر شیراز زاده شد؛ در ششمین روز از آبان‌ماه 1319 خورشیدی. اما خود او گفته بود که شناسنامه‌اش را سال‌ها پیش گم کرده بود. به همین سبب گاه خود را زاده‌ی 1316 نیز می‌دانست. نام خانوادگی او نیز از رضایی به جلیلوند تغییر یافت.
کارهای هنری‌اش را چندین سال پس از آمدن به تهران و در کنار یکی دیگر از صداپیشگان نامدار، ابوالحسن تهامی آغاز کرد. پیش از آن، در دبستان انوشیروان و سپس دبیرستان پهلوی درس خوانده بود. در همان سال‌ها بود که دیدن فیلم‌های ایتالیایی که بر پرده‌ی سینماهای تهران نمایش داده می‌شد، او را دلباخته‌ی سینما کرد. یک آگهی آموزش هنرپیشگی، راه زندگی جلیلوند را دگرگون کرد و او را به موسسه‌ی استپانیان، در خیابان لاله‌زار کشاند. این رویداد، آغازی برای آینده‌ای درخشان در هنرپیشگی و سپس صداپیشگی بود. جلیلوند در نزد استادانی مانند جنتی عطایی و هوشنگ کاووسی درس خواند و سپس به صحنه‌های پُرشور تیاتر کشانده شد.
جلیوند چندی پس از آن به استودیویی که از آنِ ساموئل خاچیکیان بود رفت و کار دوبله را آغاز کرد. نخستین صداپیشگی او در فیلم «تیر افتاد» بود. جلیلوند بارها گفته بود که دستمزد 30 تومانی آن فیلم، شگفت‌زده‌اش کرد. اما نقش اصلی ای که او صداپیشگی‌اش را بر دوش داشت، به فیلم «سگ و مادر زن» (1339) بازمی‌گشت. از آنجا بود که استادان دوبله، به استعداد درخشان جلیوند بیشتر پی بردند. چنگیز جلیلوند در کار خود بسیار زود چیره دست و توانا شد تا بدان اندازه که در سال 1357 سرافرازی این را یافت که به نام «دوبلور نمونه جهانی» شناخته شود.
رویدادهای سال 1357 ایران، جلیلوند را به آمریکا کشاند. بیست سال در آنجا ماند. اما سودای میهن و پرداختن دوباره به هنر صداپیشگی، او را به ایران بازگرداند. جلیلوند در بازگشت، نه‌تنها کار دوبله را از سر گرفت بلکه در چند فیلم و سریال تلویزیونی نیز بازی کرد.
صدای او دارای شکوه و صلابتی یگانه بود و استادان صداپیشه او را برای دوبله‌ی صدای نقش نخست فیلم‌ها، مناسب‌تر از هر صدای دیگری می‌دانستند. افزون‌بر اینکه توانایی تیپ‌سازی نیز داشت. بدان اندازه که صدای او بر شخصیت (کاراکتر) بازیگر اثر می‌گذاشت و تشخص می‌بخشید. از همین‌رو بود که او را «حنجره طلایی» می‌نامیدند.
جلیلوند صداپیشگی شماری از نامدارترین هنرپیشگان سینمایی بیگانه را انجام داد؛ هنرپیشه‌هایی مانند: مارلون براندو، پل نیومن، ریچارد برتون، کلینت ایستوود و پول براینر. در فیلم‌های فارسی نیز تا زمانی که صدابرداری سر صحنه انجام نمی‌شد، به جای هنرپیشه‌های پُ‌آوازه‌ی ایران سخن گفت؛ کسانی مانند محمدعلی فردین، بهروز وثوقی، ناصر ملک مطیعی و سعید راد.
آنچه بیش از همه از صداپیشگی چنگیز جلیلوند در یاد و حافظه‌ی دوست‌داران سینما مانده است، هنر صداپیشگی او در فیلم‌های گنج قارون و سلطان قلب‌ها (صداپیشگی فردین)، کندو، ممل آمریکایی و همسفر (صداپیشگی بهروز وثوقی)، باباشمل ، طوقی، چلچراغ، پاشنه طلا و نقره‌داغ (صداپیشگی ناصر ملک مطیعی)، قفس، شاهرگ و هوس (صداپیشگی ایرج قادری)، سفر سنگ (صداپیشگی سعید راد) و سوته‌دلان (صداپیشگی جمشید مشایخی) است.
کارنامه‌ی زنده‌یاد چنگیز جلیلوند در بازیگری نیز در یادها مانده است. او در فیلم‌های «این سیب هم برای تو» (1393)، «ترمینال غرب» (1395) و چند فیلم سینمایی دیگر بازی کرد. خاطره‌ی هنرپیشگی او در مجموعه‌های تلویزیونی «عبور از پاییز» و «یلدا» همواره زنده است.
یادش گرامی
