مشارکت همگانی در سرزندگی و نشاط جنگل‌های زاگرس خون بهای «البرز زارعی» دوست‌دار زیست‌بومی‌س است که برای نجات درختان زاگرس تن به آتش داد و جان سپرد.
به گزارش ایرنا، سرسبزی جنگل‌های زاگرس خواسته‌ی البرز زارعی کوهنورد ۳۸ ساله‌ی گچسارانی بود که روز دوازدهم خردادماه 1399 خورشیدی، امسال به عنوان نیروی داوطلب در عملیات خاموش کردن کوه‌های دیل دچار سوختگی شدید و چند روز پس ازآن جان سپرد.
البرز دوست‌دار زیست‌بوم بود و افزون‌بر نگاهبانی از گستره‌های طبیعی و جنگل‌ها ، هرساله در این روزها که هفته‌ی منابع طبیعی است ده‌ها اصله نهال در طبیعت می‌کاشت و به حفظ و گسترش جنگل‌های زاگرس همت می‌گمارد.
هم‌اکنون که البرزها جان در راه نگاهداری از جنگل‌های زاگرس فدا می‌کنند برخی با بی‌توجهی و از میان بردن تدریجی گنجینه‌های ارزشمند جنگلی در اثر آتش‌سوزی، قاچاق چوب و همچنین عوامل طبیعی مانند بیماری‌ها در دراز مدت به بیابانی‌شدن عرصه‌های طبیعی کمک می‌کنند.
براساس آمار موجود وسعت جنگل‌های زاگرس ۶ میلیون هکتار است که بخشی از آن تاکنون از میان رفته است و در صورتی که آستین همت برای مشارکت همگانی در صیانت از این جنگل‌ها بالا نزنیم دیری نخواهد پایید که سرمایه‌های طبیعی کشور نابود شوده و از دست برود.
جنگل‌های زاگرس با قدمتی بیش از ۱۳ هزار سال از نزدیکی مرز شمال غربی ایران با ترکیه به موازات مرز عراق به سمت جنوب کشیده شده است.
۱۱ استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، همدان، ایلام، لرستان، خوزستان، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد در حوزه رویشگاه زاگرس قرار دارند.
در این جنگل‌ها تاکنون ۱۸۰ گونه درختی و درختچه‌ای شناسایی شده است که خود نمایانگر ارزش ژنتیکی این رویشگاه است.
شاخص منطقه زاگرس، درخت بلوط است اما دیگر گونه‌های درختی مانند بنه، بادامک، ارزن، کیکم، گلابی وحشی نیز در رویشگاه دیده می‌شود.
زنده‌یاد البرز زارعی
کمبود نیروی انسانی و بایستگی مشارکت مردم
آنچنان که فرنشین (:رییس) منابع طبیعی گچساران در نشست با خبرنگاران گفت: این شهرستان با ۴۳۵ هزار جنگل و مرتع و تنها یک نیروی حفاظتی نیازمند مشارکت کنشگرانه (:فعال) شهروندان برای حفظ و ماندگاری (:بقای) گستره‌های طبیعی و جنگلی است.
مجید نظری در دنباله افزود: غرس درختان جنگلی، مشارکت در خاموش کردن آتش هنگام آتش‌سوزی و خودداری از آلوده‌کردن طبیعت و پیشگیری از قاچاق چوب دست‌کم کارهایی است که می‌تواند به بقای جنگل‌ها و مراتع کمک کند.
وی با اشاره به اینکه امسال ۳۰ کارت قرق‌بان در گچساران برای دوست‌داران به طبیعت در این شهرستان صادر شده تا اداره‌ی منابع طبیعی را در حفاظت از منابع طبیعی یاری کنند، گفت: با وجود این کمبود نیروی حفاظتی در این شهرستان به‌گونه‌ی چشمگیری احساس می‌شود.
فرنشین منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران افزود: هم‌اینک یک پاسگاه قرق‌بانی در این شهرستان وجود دارد و برای پاسداری (:صیانت) بهینه از عرصه‌های طبیعی نیاز به ۲ پاسگاه دیگر در منطقه‌های باباکلان و لیشتر وجود دارد.
برنامه‌ریزی برای کاهش خسارت‌های آتش‌سوزی
نظری با اشاره به در پیش بودن فصل آتش‌سوزی، ایجاد آتش بر در شمال شهر دوگنبدان، تکمیل تجهیزات خاموش کردن آتش و برنامه‌ریزی در استفاده از رسانه‌های ارتباط جمعی برای آگاهی‌بخشی به شهروندان را از برنامه‌های منابع طبیعی گچساران برای به حداقل رساندن خسارت‌های آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌ها و مراتع یاد کرد.
وی با یادآوری این نکته که هرگز جنگل‌های دست‌کاشت کارایی و اثربخشی جنگل‌های طبیعی را ندارند از شهروندان خواست برای کمک به حفظ جنگل‌ها احساس مسوولیت بیشتری داشته باشند.
نظری اجرای طرح‌های مرتع‌داری را از دیگر برنامه‌های اجرا شده‌ی امسال برای نگاهداری از عرصه‌های طبیعی گچساران یاد کرد و گفت: این طرح امسال در۲ هزار و ۴۰۰هکتار از مراتع این شهرستان اجرا شده است.
گسترش جنگل‌های دست‌کاشت
وی یادآور شد: عملیات غرس ۵۸ هزار اصله نهال در این شهرستان هم‌زمان با هفته‌ی منابع طبیعی (۱۵ تا ۲۱ اسفند) آغاز شد، در این طرح ۴۰ هکتار از منابع ملی منطقه‌ی دریلا با نهال‌های کهور، کنار و اکالیپتوس غرس می‌شود که با آب‌وهوای منطقه سازگاری دارند.
نظری افزود: اجرای این طرح افزون‌بر باززنده‌سازی (:احیای) عرصه‌های ملی موجب کاهش آثار آلایندگی ریزگردها بر سلامت مردم و تعدیل گرمای هوا خواهد شد.
وی یادآوری کرد: ۳۲ هزار اصله از این نهال‌ها در نهالستان منابع طبیعی این شهرستان خزانه‌گیری شده است. پنج هزار هکتار جنگل دست کاشت از سال ۹۲ تاکنون در این شهرستان ایجاد شده است.
وی هدف از اجرای این طرح را اصلاح و احیای مراتع تخریب شده، جلوگیری از فرسایش خاک و هدر رفتن آب، نگهداری و ذخیره نزولات آسمانی، تلطیف هوا و ایجاد محیط تفرج گاهی، ایجاد اشتغال، جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرستان و کمک به توسعهی پایدار اعلام کرد.
فرنشین اداره‌ی منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران، کاشت نهال از سوی دستگاه‌های اجرایی، بهره‌برداری از طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری، برگزاری مراسم درختکاری با حضور داوطلبان و رسانه، تقدیر از فرهنگ‌سازان و کنشگران رسانه‌های برتر، برگزاری مانور یگان حفاظت، دیدار با مسوولان قضایی، درختکاری به یاد شهدا و فداکاران منابع طبیعی و دیدار با خانواده آن‌ها از دیگر برنامه‌های هفته منابع طبیعی در این شهرستان ذکر کرد.
نظری گفت: ۹۰ درصد از زمین‌های شهرستان گچساران را عرصه‌های ملی تشکیل می‌دهد که از این میزان ۷۰ درصد مرتع و جنگل است.
باززنده‌سازی مراتع
فرنشین اداره‌ی منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران گفت: ۷۳۰ هکتار بذر پاشی در مراتع منطقه‌های دریلا، کوه سرخ، دشت گازال و لیشتر در این شهرستان انجام شد.
وی اظهار داشت: این نهال‌ها از گونه بومی بادام ، زرین‌چوب (:قیچ) و یونجه است که با آب و هوای منطقه سازگاری دارند. نظری با تاکید بر بایستگی فرهنگ‌سازی برای حفظ منابع طبیعی گفت: برای اجرای این طرح هفت میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال اعتبار از محل صندوق توسعهی ملی هزینه شد.
وی هدف اجرای این طرح را اصلاح و احیای مراتع تخریب شده، جلوگیری از فرسایش خاک و هدر رفتن آب، نگهداری و ذخیره نزولات آسمانی، تلطیف هوا و ایجاد محیط تفرج گاهی، ایجاد اشتغال، جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرستان و کمک به توسعهی پایدار ذکر کرد.
قطع دست سودجویان
رییس اداره‌ی منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران گفت: با کوشش ماموران یگان حفاظت این نهاد ۲۸۰ هکتار از زمین‌های ملی در این شهرستان امسال از دست سودجویان و زمین‌خواران خارج شده است.
مجید نظری افزود: این اندازه اراضی ملی با صدور احکام قضایی و کوشش یگان حفاظت منابع طبیعی از دست ۵۰ سودجو خارج شد.با هوشیاری و پیگیری یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان این افراد متخلف شناسایی و پس از تشکیل پرونده به مراجع قضایی معرفی و حکم قطعی برای آنان صادر شد.
نظری افزود: ۸۰ پرونده تخلف در عرصه منابع طبیعی این شهرستان امسال تشکیل و برای پیگیری‌های قانونی به مراجع قضایی ارسال شده است.
توسعهی آبخیزداری
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران گفت: هشت هزار و ۸۰۰ متر مکعب سازه‌ی آبخیزداری با حجم ۷۰۰ هزار متر مکعب و در قالب هشت طرح امسال در این شهرستان اجرا شده است.
مجید نظری ابراز داشت: این طرح‌ها با ۲۰میلیارد ریال اعتبار از منابع اعتبارات ملی و استان اجرا می‌شود. دولت به منظور مقابله با خشکسالی و کنترل سیلاب‌ها به مدیریت جامع حوزه‌های آبریز توجه ویژه‌ای دارد.
وی آبخیزداری را مهمترین راه مقابله با خشکسالی دانست و گفت: با کنترل روان آب‌ها سطح آب سفره‌های زیرزمینی تقویت می‌شود.
طرح ممیزی
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران گفت: طرح ممیزی در ۸۵ درصد از اراضی ملی این شهرستان به منظور ساماندهی بهره برداران و مرتعداران و حفاظت از این زمین ها اجرا شده است.
وی افزود: شناسایی بهره‌برداران ، تعیین حدود مراتع برای ایجاد تعادل دام و مرتع و صدور پروانه چرای دام در راستای طرح ملی مدیریت پایدار از مهمترین اهداف اجرای طرح ممیزی مراتع است.
۳۲۰ هزار مرتع و ۱۱۵ هزار هکتار جنگل در گچساران وجود دارد. گونه‌های جنگلی بادام، بلوط و بنه بیشترین وسعت جنگل‌های این شهرستان را به خود اختصاص داده است.
