جشن تیرگان یکی از کهنترین جشنهای ایرانیان است. در گاهشماری اوستایی هر روز از ماه سیروزه به نام یکی از ایزدان خوانده میشد. هنگامی که نام روز و ماه همنام میشد آن روز را جشن میگرفتند. سیزدهمین روز هر ماه تیر نام دارد. به روز تیر از ماه تیر روز سیزدهم تیرماه در گاهشماری اوستایی جشن تیرگان است. این جشن با 10 تیرماه خورشیدی در گاهشماری رسمی کشور برابری میکند.
جشن تیرگان از جشنهای دوازدهگانه و از باارزشترین جشنهای ایرانی به شمار میرود. نام دیگر ایزد تیر، «تیشتر» است و یکی از یشتهای اوستا به نام تیشتر یشت از فروزههای این ایزد میگوید. تیشتر ایزد به خواست اهورامزدا و به یاری نیروهای مینوی بر خشکسالی پیروز میشود و باران را در کشتزارها و چراگاهها جاری میکند. تیرگان جشن آبریزگان یا آبریزان نیز نامیده میشود.
«آرش» همان دلیرترین پهلوان شهر در راه جاودانی ایران فدا شود
جان حماسهپرور و شورآفرین او با تیر سرنوشت به خاور رها شود
در تیشتر یشت از آرش با نشان بهترین تیرانداز آریایی نام برده شده است. ایرانیان نیز به یاد تیراندازی آرش و فداکاری و جانبازی او در نگهداری مرزهای ایران برگزار میکنند. آرش آگاه به عشق در جهان است و میداندکه فدا خواهد شد. آرش کمانگیر جان در تیر میگذارد و مرزها را باز میگشاید. زرتشتیان به یاد تیراندازی «آرش شیواتیر» و به شادی جشن تیرگان دستبندهای هفت رنگ تیر و باد را به دست میبندند تا به یاد بیاورند دلاوری آرش را. تا از یاد نبرند تیر رهایی ایران را که به آرزوی ایرانیان رنگ شادی بخشید.
فرهنگ ایرانی سرشار از جشنها و آیینهایی که به مناسبتهای گوناگون و در فصلهای سال برگزار میشده. آنچه در بیشتر این جشنها به چشم میخورد، شادی، همبستگی و دادودهش است. شادمان زیستن در فرهنگ و آیین ایران باستان از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. جشن و شادمانی، نمود شکوه زندگی بوده است. یكی از جشنهای برجسته و فرخنده كه نیاكان ما با شوروشادی ویژه آن را برپا میداشتند، جشن تیرگان است.
جشن ملی و میهنی تیرگان، کهن آیین نیاکانی بر همهی هممیهنان که هستیشان سرشار از عشق و مهر به ایرانزمین است فرخنده باد. در شادروز جشن تیرگان، سالنمای راستی، نخستین ناشر سالنمای زرتشتیان ایران، نماوای «نیایش تیریشت» را به ایرانیان و جهانیان پیشکش میکند. دلگرم به یکدیگر مهرتان افزون.
هنگام جشن تیرگان روز تیر، سیزدهمین روز از ماه تشتر یا (تیر) زرتشتی که با روز 10 تیرماه خورشیدی برابری میکند. تیرگان یکی از بزرگترین جشنهای ایران باستان است. در زمان منوچهر شاه پیشدادی چون افراسیاب تورانی بر منوچهر پیروز شد، هر دو سو در پی سازش آمدند و پیمان بر آن شد تا از قلهی دماوند، تیری از کمان پرتاب شود و مکان فرود تیر، مرز ایران و توران را نمایان نماید. آرش جوان دلیر ایرانی جان خود بر چلهی کمان نهاد و مرز ایران را گسترش داد. به پاس فداکاری این دلاور بزرگ و برقراری آشتی، جشنی به پا شد. در گفتههای دیگر آمده است که در زمان ساسانیان و پادشاهی فیروز، هفت سال خشکسالی در ایران روی داده و مردم ناگزیر به دشت و صحرا روی آوردند و با نیایش از پروردگار، درخواست باران کردند، پس از چندی باران باریدن گرفت و ایرانیان در چنین روزی جشن بزرگی برپا داشتند . هنوز هم در چنین روزی زرتشتیان شادمانی میکنند و به پاس رهایی از خشکسالی به یکدیگر آب میپاشند از این رو به جشن تیرگان، جشن آبریزان نیز میگویند.
یک پاسخ
نوسان شادی
شبکه توسعه پایدار سازمان ملل متحد امسال برای نهمین سال است که رتبهبندی کشورهای جهان از نظر شادی و رضایت از زندگی را اعلام میکند. تمرکز گزارش امسال بر تأثیر همه گیری کرونا بر میزان کیفیت زندگی مردم و ارزیابی واکنش دولتها به این همهگیری بوده است. طبق این گزارش، فنلاند، ایسلند، دانمارک، سوئیس و هلند ۵ کشوری هستند که به ترتیب بالاترین میزان خوشبختی را در جهان دارند. در مقابل زیمبابوه، تانزانیا، اردن، هند و کامبوج نیز به ترتیب در پایینترین ردهها قرار دارند. در این میان، تغییر جایگاه برخی کشورها جالب توجه است؛ برای مثال، رتبه آلمان در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ پانزدهم بوده، اما امسال با ۸ پله صعود به رتبه هفتم رسیده است. همچنین درباره کشورهایی مانند ژاپن که از جایگاه ۵۰ به ۴۰ و چین که از ۶۹ به ۵۲ رسیده نیز صدق میکند. از آن سو، رتبه کشورهایی مانند کانادا از ۱۰ به ۱۵، انگلیس ۱۳ به ۱۸، امارات ۱۹ به ۲۷ و ترکیه از ۶۸ به ۷۸ تنزل پیدا کرده است. ایران در این رتبهبندی با ۵ پله صعود از جایگاه ۸۲ به ۷۷ رسیده است.