لیلا، بانوی کوهستان ایران

محلی‌های پاکستان به «کوه وحشی» می‌شناسندش، همان چكاد(:قله‌ی) «گاشربروم 2» را می‌گویم و من هم از آن روز به همین نام می‌شناسمش. آن روزی که بانوی کوه‌نورد ایرانی 400 متر سقوط کرد و درگذشت. لیلا اسفندیاری 72 روز در راه بود. هرچند که پایان این سفر با پایان زودهنگام زندگی‌اش در 41 سالگی همراه بود اما او چكاد 8035 متری «گاشربروم 2» در هیمالیا را فتح کرده بود و به آرزویش رسیده بود که در راه بازگشت دچار حادثه شد.
31 تیرماه 1390 بود، لیلا اسفندیاری در این سفر تنها نبود، کوه‌نورد دیگر ایرانی به نام عبدالعظیم برهمنی، 55 ساله همراه او بود، در راه برگشت هردو سقوط کردند، «برهمنی» جان سالم به در برد اما لیلا…
او مدت‌ها بود که به این صعود فکر می‌کرد و تمرین‌های فراوانی برایش انجام داده بود و برای تامین هزینه‌ی صعود ناچار شد خانه‌ی شخصی‌اش را بفروشد.
آن‌چه دوستان و آشنایانش را کمی آرام می‌کند آرزوی لیلاست. لیلا دو سال پیش نیز به همراه یك گروه ایرانی به چكاد «نانگاپارت» كه با 8126 متر، یكی از بلندترین چكادهای دنیاست، صعود كرد كه در این صعود هم‌تیمی خود «سامان نعمتی» را از دست داد. پس از درگذشت دوستش گفته بود كه دوست دارد جای سامان باشد و مانند او در اشكفت(:غار) و كوه بمیرد. گرچه این صعود به شوند نبود مدارک لازم برای اثبات صعود چكاد اصلی نانگاپارت از سوی فدراسیون کوه‌نوردی ایران پذیرش نشد، اما چیزی از ارزش کار آن‌ها کم نکرد.
گاشربروم ۲ (به آن کی4 هم می‌گویند) سیزدهمین کوه بلند در سطح خشکی‌های زمین شناخته می‌شود، که در کشور پاکستان و در نزدیکی مرز چین است. این کوه بر روی رشته کوه گاشربروم‌ها و در کنار چكاد پنهان، گاشربروم یک جای گرفته، گاشربروم ۲ سومین کوه بلند منطقه گاشربروم در رشته کوه قراقروم است. همان چكاد‌هایی كه زنده‌یاد محمد اوراز، كوه‌نورد ارزشمند كشورمان سال 82 در مراحل پایانی صعود «گاشربروم 1» درگیر بهمن شد و جان به جان‌آفرین سپرد.
لیلا رفت و پیش از آن به دوستان و بستگان خود به صورت زبانی می‌گفت اگر در کوه جان خود را از دست دادم همان‌جا بگذارید بمانم نمی‌خواهم دیگران برای من جانشان را به خطر بیاندازند، می‌خواهم بام جهان آرامگاه ابدی‌ام باشد. بدن وی هم‌چنان در همان محل سقوط در منطقه گاشربروم پاکستان برجای مانده است.
یک روز پس از درگذشت وی، خانواده اسفندیاری پیام تسلیتی چاپ کردند:
«شنیدن گسترش مرزهای محدود توانایی، رویارویی با محرومیت‌های قراردادی و اثبات شایستگی‌های زنان، آرمان‌هایی بودند که لیلا پرداختن به آن‌ها را در کوه‌نوردی یافته بود، شنیدن خبر درگذشت لیلا بسیار اندوه‌بار بود و ما از این روی اندوهگین هستیم و او همه‌ی فرصت‌ها و اندوخته‌ی زندگی‌اش را صرف کوهنوردی کرد و سرانجام در جایی آرام گرفت که آرزویش را داشت. ما خانواده اسفندیاری با دلی آکنده از اندوه، به تصمیم لیلا در انتخابش احترام می‌گذاریم و برپایه‌ی خواسته‌ی خودش، پیکر پاکش را در همان نقطه‌ای که هست به کوه‌های بلند، پاک و پر برف گاشربروم می‌سپاریم. جایی که تا همیشه چشم‌انداز زیبای کوهستان قراقروم را برای او به منظر خواهد داشت.»
کوه پیر این‌گونه از او کرد یاد
دیده‌ام من مردمانی بس زیاد
کس ندیدم هرچه دارد بگذرد
جان و مالش را سر عشقش دهد