پژوهندگان تاریخ واژهی «آرکادریش»، در سنگنبشتهی بیستون را بهچم (به معنای) «بریده شده به شکل اشعه خورشید» میدانند.
گمانهایی برای یافتن جای این کوه در سالهای کنونی انجام گرفته است. نگارنده، «آرکادریش» را «خرمنکوه» در 18 کیلومتری شمال فسا در استان فارس میداند. پارسیان روزگار هخامنشی جاینامهای خود را بر پایهی جایگاه جغرافیایی و شکل زادبومها برمیگزیدند. اگر از هرسو به خرمنکوه بنگریم آن را یکسان و گِرد میبینیم. این بهویژه ازسوی دشت استهبان آشکار است.
شهر استهبان نزدیک 30 کیلومتری این کوه جای دارد. به شوند (:به دلیل) پدیدآمدن گسلها و فرسایش آبی از هرسو و از بالا به پایین، خرمنکوه به بخشهای یکسان، بریدهشده و گرد، دگرگون شده است که در جنوب ایران بسیار کمیاب است.
در دامنهی کوه بازماندههایی از دژی کهن بهنام «قلعه دختر» دیده میشود که جز اندکی سنگچین و دیوارهای فروریخته چیزی از آن بر جای نمانده است. این دژ، بر هر دو سو، هم بر دشت فسا و هم بر دشت رونیز استهبان اشراف دارد.
در چند 10متری پایین دژ و در کنار راه اصلی شیراز به کرمان، بازماندهی آتشکدهی تاریخی فسا بهنام «خُمپ آتشکده» جای دارد که پیش از این، استخری ژرف (:عمیق) در کنار آن بود که خشک شده است.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری است با عنوان «خرمن کوه، کوهی به شکل پرتوهای خورشیدی»، به قلم رضا صالحیان، که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی پنجم (اندیشه) امرداد شمارهی 419 بخوانید.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
لینک فروش اینترنتی شمارهی 419 امرداد
لینک اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد
نشانی دکههای شهر تهران ، کرج و حومه