دیوار گوشهی جنوبی آرامگاه یعقوب لیث صفاری (رادمان پوماهک یا رادمان ماهکان)، شهریار ایرانی و بنیانگذار دودمان صفاری در زمان انجام عملیات مرمت و ساماندهی آرامگاه ویران شد. گفته میشود اشتباهی که در زمان بازسازی رخ داد باعث این ویرانی شده و به دنبال این اشتباه، پیمانکار پروژه تعویض شده است.
به گزارش ایسنا، به دنبال ویرانی دیوار ضلع جنوبی آرامگاه «یعقوب لیث صفاری» از سوی پیمانکار پروژه که گفته میشود به صورت مستقیم، زیر نظر مسوول پایگاه میراث فرهنگی جندیشاپور انجام شده، مسوولان اداره میراث فرهنگی دزفول و پیمانکار تازه این پروژه مسوولیتی برای گفتو گو در این زمینه بر دوش نگرفتند.
مهدی شیربُتی پیمانکار تازه مرمت و ساماندهی آرامگاه یعقوب لیث که در دو سال گذشته، دو فصل مرمت در این سازهی تاریخی انجام داده، در گفتوگو با ایسنا، آرمان آغاز این مرمتها را حتا در فصل تازه که نخست از سوی پیمانکارِ دیگری درحال انجام بود، «اصلاح وضع موجود و تداوم در اقدامات برنامهریزی شده از گذشته» دانست.
او تاکید کرد: «مرمت یک اقدام مستمر است که نیاز به برنامهای چند مرحلهای دارد. این گونه نیست که ناگهان وارد شویم، کارها باید تدریجی باشد.»
وی اما دربارهی ویران شدن این دیوار، اظهار کرد: «اتفاقِ اشتباهی بود که باعث شد ناظر پروژه تعویض شود.»
در تصویرهای فرستاده شده به ایسنا، دیوار گوشهی جنوبی آرامگاه یعقوب لیث در حالی ویران شده که بنر کارفرمایی اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان بالای سر همان دیوار تخریب شده، نصب است.
از سوی دیگر اسفند سال ۱۳۹۶ خورشیدی یعقوب زلقی مدیر پایگاه جندی شاپور، از مرمت جدی این آرامگاه پس از سالها بیتوجهی خبر داده بود؛ اقدامی که در آستانهی نورز ۱۳۹۷ این آرامگاه را به مسیرهای گردشگری نوروزی میافزود.
به گفتهی وی «یعقوب لیث بنیانگذار سلسلهی صفاریان چون با خلفای عباسی درگیر بود از سیستان به سمت خوزستان میآید و در جنگی زخمی شده و در بیمارستان گندیشاپور بستری میشود و در همین شهر میمیرد. اکنون اقدامات خوبی درخصوص آرامگاه او انجام دادیم.»
اکنون پس از ۱۷ ماه، بار دیگر پروژهی «مرمت و ساماندهی آرامگاه یعقوب لیث صفاری» در دستور اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان قرار گرفته و بر پایهی عملکرد رخ داده تا امروز ویران شدن این دیوار نیز یکی از برنامهها در روند مرمت این آرامگاه بوده است؛ آرامگاه کسی که بر پایهی منابع زبان فارسی، نجاتدهندهی زبان فارسی پس از تازش اعراب به ایران است.
در شرایطی که به گفتهی مردم بومی این منطقه، نه دچار سیل نوروز امسال شد که نمزدگی و شورهزدگی بلای جان این دیوار شده باشد و نه زلزلهای در کار بوده که به واسطهی ترکخوردگی و سستی دیوارش امکان ریزش آن روی سر بازدیدکنندگان وجود داشته باشد این سازهی تاریخی دستخوش مرمتی ویرانگر شد.
این آرامگاهِ چند صد ساله که به شماره ۲۵۵۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است اکنون در کنار تعریف پروژهی ساماندهی تازه آن هم پس از گذشت زمانی کوتاه از اجرای دو پروژهی ساماندهی ویران شد.
مدیر اداره کل میراث فرهنگی شهرستان دزفول حاضر به گفتوگو با ایسنا نشد و تماس خبرنگار ایسنا با یعقوب زلقی مدیر پایگاه میراث فرهنگی جندی شاپور نیز تا زمان ارسال این خبر امکانپذیر نشد.
همچنین قاسم منصور آلکثیر از کنشگران میراث فرهنگی خوزستان در گفتوگو با خبرنگار مهر گفت: آرامگاه تاریخی یعقوب لیث در شهرستان دزفول و درون محوطهی تاریخی جندی شاپور بر اثر آنچه که اشتباه پیمانکار عنوان شده ویران شد.
آل کثیر افزود: به سادگی با اشتباه خواندنِ ویران کردن یک اثر تاریخی و ثبت ملی شده نباید از موضوع گذشت. ویران کردن یک اثر تاریخی موضوع سادهای نیست که بگویند اشتباه شد. نظارت عالی بر روی نحوهی عملیات مرمت چرا تا این اندازه باید ضعیف باشد.
این دوستدار میراث فرهنگی تاکید کرد: آنچه دوستداران و کنشگران میراث فرهنگی را بیش از هر چیز نگران میکند سهل انگاری یا ناتواناییِ بایستهی فنی در نگاهداری و مرمت بناهای تاریخی است.