برپایه‌ی برآیندهای (:نتایج) گمانه‌زنی پیرامون پشته‌ی شمال باختری تپه خلیل و با توجه به مسیر لوله انتقال آب و همچنین مواد فرهنگی پراکنده بر سطح محوطه، لایه‌های فرهنگی پشته شمال غربی گستردگی چندانی نداشته که در زمان اجرای طرح گرمسیری به شدت ویران شده و سراسر از میان رفته است.
به گزارش ایلنا و به‌گفته‌ی روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، در راستای اجرای طرح توسعه‌ی کشاورزی در کوهپایه‌های باختری زاگرس موسوم به «طرح گرمسیری»، برنامه گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه خلیل انجام شد.
ذبیح‌ا… بختیاری، سرپرست هیات باستان‌شناسی، گفت: تپه خلیل در محل برخورد (:تلاقی) دو دشت ذهاب و دشت سرپل‌ذهاب (ذهاب جنوبی)، در میان ازمین‌های کشاورزی روستای زرین جوب جای دارد.
او یادآوری کرد: این اثر تاریخی – فرهنگی با گستردگی نزدیک‌به چهار هکتار، امروزه به گونه‌ی پشته‌ای با بلندای کم اما گسترده در میان زمین‌های کشاورزی جای گرفته که سطح و پیرامون آن از سوی کشاورزان منطقه به زیر کشت می‌رود.
این باستان‌شناس افزود: برپایه‌ی مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری فعالیت میدانی این برنامه آغاز و با انجام ۲۵ روز فعالیت میدانی، ۲۰ گمانه پیرامون تپه خلیل در محدوده عرصه و حریم اثر ایجاد شد.
بختیاری با اشاره به اینکه گمانه‌های ایجاد شده بیشتر در فاصله‌ی نزدیک‌به ۵ متر نسبت به واپسین شیب یال تپه و محل پیوستن به زمین‌های حاشیه‌ای ایجاد شد گفت: به منظور کاوش گمانه‌ها، عوارض و شواهد سطحی و میزان پراکنش قطعات سفال و مواد فرهنگی در حاشیه‌ی تپه مد نظر قرار گرفت.
او اظهار کرد: برآیند این کاوش همه‌ی گمانه‌های ایجاد شده، چه در پیرامون تپه و با فاصله از واپسین شیب و همچنین گمانه‌های ایجاد شده در محدوده‌ی عرصه ظاهری محوطه منفی بوده و هیچ‌گونه آثار و شواهد معرف لایه‌ی فرهنگی برجا را پدیدار نساخت.
سرپرست هیات باستان‌شناسی نتایج کاوش گمانه‌ها را بیانگر این موضوع دانست که بقایای آثار فرهنگی برسطح پشته‌ای طبیعی شکل گرفته و لایه‌های فرهنگی در حاشیه تپه تدام نیافته است و یادآوری کرد: پس از کاوش انباشت سطحی قابل کشاورزی، در بیشتر گمانه‌ها نهشته رسوبی سیلتی – رسی، برآیند فرایندهای رسوبی طبیعی روشن شد که دارای آثار و شواهد فرهنگی نیست.
او یادآوری کرد: قطعه‌های سفال و مواد فرهنگی به دست آمده از کاوش گمانه‌ها بیشتر مربوط به لایه‌های سطحی و قابل کشاورزی و در مواردی در لایه زیر سطحی به صورت آب‌شُست و رسوبی است.
این باستان‌شناس با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته (سال ۱۳۹۷)، طرح عبور لوله‌های انتقال آب (طرح گرمسیری)، در سطح پشته شمال باختری تپه خلیل اجرا شده و نیمه شمال باختری محوطه با ماشین ویران و گودبرداری شده اظهارکرد: بیشتر پراکنش موادفرهنگی و قطعات سفالی دیده شده در سطح محوطه، به‌ویژه پشته شمال باختری حاصل دخل و تصرف‌های صورت گرفته در محوطه و ویرانی کامل لایه‌های فرهنگی است.
او گفت: برپایه‌ی نتایج حاصل از گمانه‌زنی در حاشیه پشته شمال غربی و با توجه به مسیر لوله انتقال آب و همچنین مواد فرهنگی پراکنده بر سطح محوطه، لایه‌های فرهنگی پشته شمال باختری گستردگی چندانی نداشته که در زمان اجرای طرح گرمسیری به شدت ویران شده و از میان رفته است.
بختیاری در پایان یادآور شد: برپایه‌ی پژوهش مواد فرهنگی جمع‌آوری شده از سطح محوطه و برآمده از کاوش گمانه‌ها، لایه‌های فرهنگی تپه خلیل معرف فرهنگ عبید جدید و اوروک با شاخصه سفال‌های نخودی منقوش و کاسه لبه واریخته است.
