تاریخ‌گذاری یافته‌های فصل چهارم و فصل‌های گذشته‌ی کاوش در گورستان ده‌پایین نشان از آن دارد که از ۲۶۵۰ تا ۴۵۰۰ سال پیش در این گورستان خاکسپاری انجام می‌شده و مواد فرهنگی آن را می‌توان مربوط به دوره‌ی ایلام دانست.
به گزارش ایلنا و به‌گفته‌ی روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، رضا ناصری، سرپرست هیات باستان‌شناسی، با اشاره به انجام فصل چهارم کاوش‌های نجات‌بخشی گورستان باستانی ده‌پایین (ده دومن) گفت: این گورستان در استان کهگیلویه و بویراحمد و شهرستان دنا جای دارد که درچهارچوب پروژه‌ی کاوش‌های نجات‌بخشی محوطه‌های در خطرِ پشت سد خرسان در ۵ ترانشه ۵ در ۵ کاوش شد.
او از آرمان‌های مهم کاوش گورستان‌ده‌پایین، در کنار نجات‌بخشی و نمایاندن آثار برجای‌مانده تا پیش از آبگیری سد به ارایه گاهنگاری نسبی و مطلق گورستان، شناخت شیوه‌های تدفین و ساختار گورها و شناسایی ارتباطات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مردمان این گورستان اشاره کرد و افزود: در این فصل شش گور کلان‌سنگی کاوش شد که به دوگونه بخش‌بندی می‌شوند.
این باستان‌شناس در دنباله گفت: گونه‌ی نخست شامل گورهای با پوشش تخت با سنگ‌های بزرگ و درب ورودی است که بزرگی برخی از آن‌ها تا ۵ متر می‌رسید و نوع دوم از نوع پوشش جناغی است که تخته سنگ‌هایی به صورت جناغ‌های در چهار ردیف روی گور را می‌پوشانده‌اند.
ناصری یادآوری کرد: یافته‌های درونِ گورها دربردارنده‌ی استخوان انسانی و جانوری، ظرف‌های سفالی، ظرف‌های سنگ مرمری، ظرف سنگ صابونی، ظرف‌های مفرغی، سرگز مفرغی، تبر مفرغی، خنجر مفرغی، ابزارهای مفرغی و مهره‌های سنگ عقیق است.
سرپرست هیات باستان‌شناسی، یکی از مهمترین ویژگی این گورستان را پیوندهای (:ارتباط‌های) فرهنگی-بازرگانی و همانندی‌های (:تشابهات) سبک‌شناختی هنر در این گورستان با گستره‌های جنوب خاوری ایران در هزاره‌ی سوم پیش از میلاد دانست که می‌توان از پژوهش بروی برخی آثار به‌دست آمده این گورستان مانند سنگ مرمرها، ظرف‌های فلزی و به‌ویژه ظرف سنگ صابون به آن اشاره کرد.
این باستان‌شناس گفت: تاریخ‌گذاری یافته‌های فصل چهارم و فصل های گذشته نشان از آن دارد که از ۴۵۰۰ تا ۲۶۵۰ سال پیش در این گورستان گورسپاری انجام می‌شده است و مواد فرهنگی (نهشته‌های فرهنگی) آن را می‌توان از دوره‌ی ایلام دانست.
