رنگ‌های به کار رفته در هنر ایرانی پارسی

در هنر، رنگ از اهمیت و جایگاه ویژه برخوردار است، در زندگی نیز کم‌و‌بیش اینگونه است. پرستاران، ورزشکاران، پلیس‌ها، هر کدام با رنگی شناخته می‌شوند. حتا مردم یک کشور یا قاره نیز ممکن است با یک رنگ شناخته شوند.

شاید بسیاری از ساکنان کنونی ایران ندانند که در بین میلیون‌ها رنگی که چشم انسان توان دیدن آنها را دارد، سه رنگ وجود دارد که به دلیل کاربرد فراوان در هنر ایرانی به نام ایرانیان نام‌گذاری شده‌اند.

شناختن نه تنها این سه رنگ، بلکه در کل همه رنگ‌هایی که ریشه در هنر ایرانی دارند می‌تواند برای هنرمندانی که به اصالت اثر هنری خود حساس هستند سودمند و کارآمد باشد.

1. آبی ایرانی (Persian blue)

– Persian blue : از رنگ آبی بر روی سفال‌های ایرانی و کاشی‌کاری‌ها برگرفته شده است و در نقوش مساجد ایران تا مدیترانه دیده‌می‌شود. این رنگ، یکی از رنگ‌های موجود در سنگ معدنی لاژورد است که در فلات ایران یافت می‌شود. مسجد شاه اصفهان بهترین مرجعیست که می‌توانید این رنگ آبی را بر روی کاشی‌های آن بیابید. نام Persian blue در سال 1669 به ثبت رسیده‌است.

– Medium Persian blue : رنگ آبی ایرانی معتدل که به سوی سبز می‌رود، کم‌وبیش هم‌رنگ آبی دریا است. این رنگ از جمله رنگ‌هایی است که در فرش‌های ایرانی به فراوانی دیده می‌شود.

– Persian indigo یا Dark Persian blue : رنگی کم‌وبیش ارغوانی است. رنگ آبی ایرانی که به درجاتی از آبی تیره می‌رسد و به نیلی یا بنفش تیره نزدیک است. این رنگ در زمان باستان، آنگونه که یونانیان نوشته‌اند، رنگ پوشاک رسمی قوم ماد (شمال غربی ایران کنونی) بوده است که این رنگ امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال 1912 میلادی واژه “Persian indigo” در زبان انگلیسی به ثبت رسید.

2. قرمز ایرانی (Persian red)

رنگی نارنجی متمایل به قرمزی است هم‌رنگ خاک و دانه‌های رنگی موجود در خلیج‌فارس که از ترکیبات سیلیکات آهن و آلومینیویم همراه با منگنز ساخته شده‌اند. Persian red از رنگ موجود در پرچم جمعیت شیر و خورشید سرخ برگرفته شده و در سال 1897 میلادی به ثبت رسیده‌است.

3. سبز ایرانی (Persian green)

رنگی است که Persian green از سنگ مالاکیت یا همان مرمر سبز الهام گرفته شده‌است و در سفال‌ها و فرش‌های ایرانی بسیار کاربرد دارد و نام‌گذاری آن هم به همین دلیل بوده‌است. و نام آن در سال 1892 میلادی ثبت شده‌است.

با مشاهده فهرست نام رنگ‌های 1955 ISCC-NBS می‌تواند رنگ‌های دیگری که به نام ایران نام‌گذاری شده‌اند را بیابید.