آیین تیرگان؛ گردآوری نشان‌های فال کوزه در کسنویه‎

با هماهنگی انجمن زرتشتیان کسنویه و در پیشواز جشن تیرگان، نونهالان خانه‌به‌خانه نشان‌های «چک‌و‌دوله» را گردآوری کردند.

آیین گردآوری نشان‌های چک و دوله (فال کوزه) جشن تیرگان در محله‌ی کسنویه، پسین شنبه نهم تیرماه با رفتن نونهالان به در خانه‌ی همکیشان و همراهی بزرگتران و نوای دف برگزار شد. بستن بندهای «تیروباد» 7 ریسمان به 7 رنگ گوناگون یکی دیگر از آیین‌های تیرگان است. دستبندهای تیروباد را که مینا رستمی تهیه کرده بود با آرزوهای نیک پیشکش همکیشان شد و به دستان بستند.

جشن تیرگان مانند بسیاری از جشن‌های ایرانی دارای آیین‌های ویژه است. در مراسم «فال کوزه» (چکُ دولَه)، یک روز پیش از جشن تیرگان، دوشیزه‌ای را برمی‌گزینند و کوزه سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او می‌دهند که «دوله» نام دارد، او این ظرف را از آب پاکیزه پر می‌کند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه آن می‌اندازد آنگاه «دوله» را نزد همه کسانی که می‌برد که آرزویی در دل دارند و می‌خواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند و آن‌ها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند این‌ها در آب دوله می‌اندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد می‌برد و در آن‌جا می‌گذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همه کسانی که در دوله جسمی انداخته‌اند و نیت و آرزویی داشتنه‌اند در جایی گرد هم می‌آیند و دوشیزه، دوله را از زیر درخت به میان جمع می‌آورد. در این فال‌گیری بیشتر بانوان شرکت می‌کنند و سال خوردگان با صدایی بلند به نوبت شعرهایی می‌خوانند و دختر در پایان هر شعر، دست خود را درون دوله می‌برد و یکی از چیزها را بیرون می‌آورد، به این ترتیب صاحب آن جسم متوجه می‌شود که شعر خوانده شده مربوط به نیت، خواسته و آرزوی او بوده‌است.
در آغاز جشن پس از خوردن شیرینی، بندی به نام «تیر و باد» که از 7 ریسمان به 7 رنگ متفاوت بافته شده‌است به دست می‌بندند و در باد روز از تیرماه (9 روز پس از جشن) این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشت بام به باد می‌سپارند تا آرزوها و خواسته‌هایشان را به عنوان پیام‌رسان به همراه ببرد. این کار با خواندن شعر “تیر برو باد بیا غم برو شادی بیا محنت برو روزی بیا خوشه مرواری بیا” انجام می‌شود.

فرتورها از سرور دهموبد است.

4090