لوگو امرداد
روزنگار هفتم شهریورماه

روز ماه از ماه شهریور/ ریشه‌های جشن باستانی مهرگان

امروز روز ماه از ماه شهریور 3762 زرتشتی، «نَبُر» روز پرهیز از خوردن گوشت، چهارشنبه هفتم شهریورماه 1403 خورشیدی، بیست‌وهشتم آگوست 2024 میلادی

گات ها1

فرازهایی از پیام اشو زرتشت:

“ای مزدا هنگامی که در روز نخست با خرد خویش به کالبد ما جان بخشیدی و به ما نیروی اندیشه و توان تمیز نیک از بد دادی از آن روزی که در تن خاکی ما جان و روان دمیدی و به ما اراده و نیروی گفتار و کردار ارزانی داشتی، خواستی که هرکس بنا به اراده خود و با آزادی کامل راهی را که خود صلاح داند، برگزیند.” یسنا هات 31 – بند 11

————- ————— ————-

ماه ایزدماه:

–  دوازدهمین روز از هر ماه سی‌روزه‌ در گاهشمار زرتشتیان روز “ماه” نام‌ دارد.

– واژه ماه در اوستا به ریخت “ماوُنگهه” آمده و سرود “ماه نیایش” در خُرده اوستا در پاسداشت این پدیده آسمانی سروده شده است.

–  روز ماه یکی از روزهایی است که مزدیسنان به باور پیشینیان خویش، از خوردن هرگونه خوراک گوشت‌دار پرهیز می‌کنند.

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش

ماه ‌روز ای به روی خوب چو ماه

باده لعل مشک‌بوی بخواه

گشت روشن چو ماه بزم كه گشت

نام این روز ماه و روی تو ماه

 

اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

می خور و با دوستان گفت و گو کن

 

اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:

بخور باده با دوستان، روز (ماه) / ز ماه خدای، آمد کارخواه

———- ————– —————–

مهرگانمهرگان، میترا و هخامنشیان

نوشته‌های یونانیان و رومیان باستان نشان می‌دهد که در آگوست سال 500 پیش از میلاد (دهه اول اَمُرداد تا دهه اول شهریور) و در دوران پادشاهی داریوش بزرگ، میترا (در زبان‌های اروپایی میثرا) از سوی دربار هخامنشی پس از مشورت با روحانیون آیین زرتشت، به عنوان نماد نور (آفتاب)، مهر و دانایی رسمی شد. “ميترائيسم” در ايران زمين نماد مهرورزی و دوستی و دانايی شد. (500 پ.م)
میترا که اکنون نام صدها هزار زن در سراسر جهان است، هزاران سال پیش از خدایان آریایی‌های جنوبی بود. پس از پیدایش آیین زرتشت و رسمی شدن آن، میترا در سده ششم پیش از میلاد مقام خدایی خود را از دست داد. با پذیرش‌نامه آگوست سال 500 پیش از میلاد با فرمان داریوش بزرگ، میترا، نماد مهرورزی، محبت، صمیمیت و دوستی شد. قرار شد این فروزه‌ها که تا آن زمان اختصاص به ایرانیان داشت، جهانی شوند و دولت ایران به عنوان تنها ابرقدرت جهان وقت، گسترش‌دهنده آن باشد. افزون‌بر آن، هر سال در روز مهر از ماه مهر (جشن مهرگان) تدابیری به‌کار گرفته شود تا مهرورزی، دوستی و نور و دانایی در دل‌ها بالنده شود و نهال مهرورزی، صمیمیت و پاکدستی پرورش یابد و پندار بد، دشمنی و نادانی نهی گردد. از این زمان بود که انتخاب نام «میترا» برای افراد، عمومی و عادی شد و پس از گذشت سده‌ها، میترا در مواردی به «مهری ـ مهربانو» و میتراداد به مهرداد دگرگون شد.

هخامنشیان از میترائیسم که آیین زرتشت جای آن را گرفته بود، برداشت دیگری نیز کردند و آن، جهانی کردن این برداشت به عنوان یک عامل مبارزه درونی با شیطان، نادانی، بدی‌ها، تاریکی و ستم بود. با این نگرش مردم از جنگ و خونریزی بی‌زار شدند و مسایل عمومی و اختلاف دولت‌ها راه‌حل انسانی پیدا کرد. به تدریج این نوع میترائیسم در اروپا ترویج و گسترش یافت به گونه‌ای که مکتب رومیان و به ویژه ایلری‌ها (مردم ساکن یوگسلاوی سابق) قرار گرفت و تا زمانی که مسیحیت خود را با آن هماهنگ نکرد، موفق نشد در قلمرو روم پذیرفته شود و گسترش یابد.

واژه‌های مهر به مفهوم محبت، مهربان، نامهربان، مهربانی کردن و مانند آن از همان زمان و به‌ویژه در میان ایرانیان باقی مانده است و به همین دلیل هنوز ایرانیان در سراسر جهان خود را مهربان‌تر از دیگر مردمان می‌دانند و به مهربان بودن آوازه یافته‌اند.

—————- ——————- —————-

یادروز هفتم شهریورماه:

“محمد حسین میرزا” برادر “سلطان احمدشاه” به ولیعهدی انتخاب گردید. ولیعهد جدید نه سال داشت. (۱۲۸۸ خورشیدی)

“وثوق الدوله” وزیران خود را معرفی کرد. (۱۲۹۵ خورشیدی)

زادروز گل آقای ایران، “کیومرث صابری فومنی”، پایه‌‌‌گذار موسسه گل‌ آقا‌، نویسنده و طنزنویس. (۱۳۲۰ خورشیدی)

او که پایه‌گذار موسسه گل‌آقا بود، از دانشگاه تهران فوق‌لیسانس ادبیات داشت و دوران معلمی، همکار و دوست نزدیک محمدعلی رجایی بود و در مجله توفیق فعالیت می‌کرد. از سال ۱۳۶۳ به‌نوشتن یادداشت‌های روزانه طنز با نام مستعار «گل آقا» و با عنوان «دوکلمه حرف‌حساب» در محتوای انتقادی با روزنامه اطلاعات همکاری می‌کرد. در یکم آبان ۱۳۶۹ نخستین شماره هفته‌نامه “گل‌آقا” را با تیراژ صدهزار نسخه و با قیمت ۱۵ تومان منتشر کرد که با نایاب شدن نسخه‌های اولیه، بازنشر شد. این مجله در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ با زبان طنز و کاریکاتور به‌نقد فضای سیاسی و اجتماعی کشور می‌پرداخت. اما در ۲ آبان ۱۳۸۱ و در دوازدهمین سالگرد انتشار، هم‌زمان با چاپ ۵۴۸مین شماره، تعطیلی هفته‌نامه به‌دلایلی نامعلوم اعلام شد و با چاپ سرمقاله شماره ۵۴۸ که این بار در آن نه شاغلام و غضنفری بود و نه گل‌آقایی، صابری از تصمیم خود برای پایان کار هفته‌نامه خبر داد.
وی پس از تحمل بیماری سخت ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۳ در تهران درگذشت، در حالی که به اصرار خودش جز چند نفر، کسی از بیماری‌اش خبر نداشت تا دلی آزرده و خاطری اندوهگین نشود.

دو شرکت اکتشاف و توليد و تصفيه نفت ايران بنیاد شد. اين دو شرکت به موجب توافق بين ايران و کنسرسيوم نفت در خاک هلند به ثبت رسيد. (۱۳۳۳ خورشیدی)

درگذشت “موسی معروفی”، موسیقیدان، نوازنده‌ تار، مدرس و گردآورنده‌ ردیف موسیقی ایرانی. (۱۳۴۴ خورشیدی)

جشن هنر شیراز افتتاح شد. (۱۳۴۹ خورشیدی)

ایران و جمهوری متحده عربی (مصر-سوریه) اعلامیه مشترکی انتشار دادند و طی آن اعلامیه برقراری مجدد مناسبات بین دو کشور را اعلام داشتند. (۱۳۴۹ خورشیدی)

نیروهای عراق با توپخانه و سایر سلاح‌های سنگین و پاسگاه‌های مرزی ایران را مورد تجاوز قرار دادند. (۱۳۵۳ خورشیدی)

حزب زحمتکشان به رهبری “دکتر مظفر بقائی” اعلامیه داد و فعالیت خود را اعلام نمود. (۱۳۵۷ خورشیدی)

ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجه وقت ایران درخواست عضويت ایران در جنبش نامتعهدها را تسليم نشست هاوانا کرد. (۱۳۵۸ خورشیدی)
ایران در دوران نظام سلطنتی از متحدین غرب و عضو “سنتو” و طبق سياست بلوک غرب درگیر معارضه با مسکو و کمونیسم بود. جنبش غیر متعهدها (جهان سومی‌ها) در ۱۹۶۱ و در جريان جنگ سرد دو بلوک وقت تاسیس شده بود.

روز پرهیز از خوردن گوشت در نزد زرتشتیان. (نَبُر)

روز جهانی “مبارزه با آزمایش‌های هسته‌ای”.

ارتش عثمانی پس از چند نبرد با اسلاوهای جنوبی، شهر “بِلگراد” را تصرف کرد. این شهر دو هزار ساله تا کنون ۱۱۵ بار مورد تعرّض نظامی قدرت های بزرگ قرار گرفته و ۴۴ بار ویران شده است. (1521 م)

“ارتش عثمانی” به فرماندهی سلطان سلیمان بر ارتش مجارستان پیروز شد. در این جنگ “هنگری”، پادشاه مجارستان کشته شد. (1526 م)

زادروز “جان لاک” فيلسوف انگليسی و معمار فلسفه حكومت دموكراسی. (1632 م)

دولت پرتغال با استقلال برزیل مستعمره بزرگ خود در قاره آمریکا موافقت کرد. (1825 م)

شهر “ملبورن” در استراليا بنا نهاده شد. (1835 م)

جنگ چين و انگلستان معروف به “جنگ اول ترياک” با امضای قرارداد “نانژينگ” پايان يافت. اين جنگ به پيروزی انگلستان و از دست رفتن هنگ كنگ چين انجاميد. (1842 م)

تولد “موريس مِتِرلينگ” نويسنده و فيلسوف معروف بلژيكی. (1862 م)

مرگ “هيلار ادگار دِگا” نقاش بزرگ فرانسوی. (1917 م)

روسیه دارای بمب اتمی شد. تا این روز، انحصار سلاح اتمی در دست آمریکا بود. (1949 م)

درگذشت “محمد نجيب” نخستین ریيس جمهور مصر. (1984 م)

فعالیت حزب کمونیست جماهیریه شوروی پس از ۷۹ سال عُمر و ۷۴ سال حکومت کردن ممنوع شد. (1991 م)

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

یک پاسخ

  1. ایا چغازنبیل در خوزستان و مراسمهای ان مربوط به میتراییسم است؟ چون گفته شده در ان زمان مردم در این مکان به مانند خانه ی کعبه ی کنونی جمع میشدند و به نیایش و ستایش و مهر می پرداختند. ای کاش همه ی این نمادها ما را به مهر و مهربانی دعوت کند تا اقلا روحمان در اسایش و ارامش قرار گیرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-08-12