گِلنبشتههایی که در تختجمشید به دست آمده است، انبوهی از آگاهیهای کممانند تاریخی را دربارهی روزگار هخامنشیان پیش روی پژوهندگان میگذارد. هنوز پژوهش و بررسی گِلنبشتهها به پایان نرسیده است و چنین به گمان میرسد که بررسی همهی آنها نیاز به سالها پژوهش و کار پیوسته دارد. با این همه، هر آگاهیای از آن اسناد تاریخی به دست بیاید راهگشا و نویدبخش است. و شناخت افزون تر تاریخ و فرهنگ هخامنشیان را در پی دارد.
به تازگی عبدالمجید ارفعی، استاد زبانهای باستانی و ایلام شناس نامدار، در پژوهشهای خود بر روی گلنبشتههای تخت جمشید توانسته است نام شهری را بر روی آن سندها بیابد که تاکنون ناشناخته مانده بود.
به گزارش ایسنا، ارفعی از کشف نام «هرات» و «مروست» کنونی در گلنوشتههای تخت جمشید نام میبرد که جایی برای جابهجایی غله بوده است. ارفعی میگوید: «در ترجمهی متن گِلنوشتهها از شهری نام برده شده بود که در گذشته نیز بخشی از ایالت فارس بوده و اکنون بخشی از یزد به شمار میرود. در گِلنوشتههای تخت جمشید، این شهر به عنوان محل جابهجایی غله یاد شده و با توجه به واقع شدن آن در میان کرمان و فارس و یزد، این “هرات و مروست” همان “هرات و مروست” کنونی است».
وی دربارهی نام یزد در تاریخ هخامنشیان نیز میگوید: نامی با عنوان “یزد” در گل نوشتههای هخامنشی ندیدهام، هر چند که پیشینهی بسیار کهن یزد بر هیچ کسی پوشیده نیست. با توجه به اینکه در آن دوران یزد بخشی از ایالت فارس بوده، به گمان زیاد نامی داشته که هنوز کشف نکردهایم. البته گسترهی دانش تاریخی من دوران هخامنشی است».
آنچه اکنون ارفعی یافته است گامی برای شناخت بیشتر گسترهی جغرافیایی ایران در روزگار هخامنشیان است. پیداست دستیابی به همهی آگاهیها در گلنبشتههایی که از 2500 سال پیش آمده است، با کوشش بسیار و پیگیریهای زبانشناسان و پژوهندگان تاریخ دست یافتنی است.
یک پاسخ
ابتدا پایندگی وعمر طولانی برای استاد ارفعی از ایزد یکتا آرزومندم. حفظ وخوانش آثار به جا مانده از دوران هخامنشیان با پایمردی استادادامه یافته است وایشان تنها فردی هستند که چنین توانی دارند.ایکاش همراه شایسته ای میداشتندتادر آینده این پویایی بیشتر میشد.