لوگو امرداد
زیباترین دره‌های زیست‌بوم ایران (15)

دره پل پرزین؛ چشم‌نوازی طبیعت در دشت خوزستان

تنها چند کیلومتر دورتر از اهواز و شوشتر، دره‌ای هست که مانند پناهگاهی آرام بخش و خُنک، پذیرای آن‌هایی است که از گرمای توان‌فرسای خوزستان گریزانند. دره با آبشارها و چشمه‌هایش، سخاوتمندانه زیبایی و تازگی خود را پیشکش می‌کند تا گوشه‌ای متفاوت با آب‌و‌هوایی را که از دشت‌های گرم خوزستان سراغ داریم، ارمغان کند. اما «دره پل پرزین» بردباری گردشگران را می‌خواهد. زیبایی دامنه‌اش را نه یک‌باره، بلکه آرام آرام و به کُندی هویدا می‌کند تا پرده‌ای دیگر از شگفتی‌هایش را نمایان کرده باشد؛ آن‌اندازه شگفت که از یاد ببریم در دشت خوزستان و گرمای تاب‌سوزَش ایستاده‌ایم.

parzin

پُل پرزین در 25 کیلومتری خاور شهرستان گتوند جای دارد. دره‌ای گسترده در رشته کوه‌های زاگرس است، در نزدیکی روستای کیارس. این دره در شمال شهر شوشتر دیده می‌شود. گتوند پیشتر بخشی از شهرستان شوشتر بود اما با دگرگون شدن تقسیمات کشوری، اکنون شهرستانی جداگانه است.
نام دره ناشناخته است. «پرزین» به چه معناست؟ پیشترها پُلی از چوب بر روی این دره دیده می‌شد. مردم آن را ساخته بودند تا گذر از دره آسان باشد. اکنون جای پُل چوبی را پُلی فلزی گرفته است. اما همان پُل چوبی سبب شده بود که دره را پل پرزین بنامند. اینکه پرزین در زبان بومی به معنای چوب است یا نه؟ نمی‌دانیم.
رسیدن به دره پرزین دشوار نیست. تا نزدیکی دره جاده‌ای هموار و آسفالت هست. این جاده، گتوند را به لالی پیوند می‌دهد. شهرستان لالی از جنوب باختری به گتوند راه دارد. پس از پایان جاده نیز راه تا دره آسان‌گذر است.

parzin5

در آغاز دره، پله‌هایی سیمانی و پُرشمار دیده می‌شود. این پله‌ها تا کف دره ادامه دارد. چیزی نزدیک به 10 دقیقه کم‌تر یا بیشتر، راه‌نوردی می‌خواهد تا پس از پایین رفتن از پله‌ها، به پایین دره رسید. ادامه‌ی راه به روخانه‌ای می‌رسد که حوضچه‌های آن راه را انباشته است و پیمودن آن پهنه را دلپذیر می‌سازد.
چیزی که در این پیمایش آغازین شگفت‌آور است، دگرگونی هواست. هوا درون دره چندین درجه خنک تر از هوای بالای دره است. در فصل گرم و توان‌فرسای خوزستان، دره پرزین بیش از 20 درجه‌ی سانتی‌گراد با دمای دیگر جاهای دشت خوزستان اختلاف دارد. پس تنها زیبایی‌های دره پل پرزین نیست که گردشگران را به آنجا می‌کشد؛ خنکای غافلگیر کننده‌ی دره هم دلیل روشنی برای بودن در آنجا و برخورداری از هوای دره است.

parzin3

اگر مسیر رودخانه را در پیش بگیریم، به آبشار نخست دره پل پرزین می‌رسیم. بیشتر آبشارهای دره، بلندای چندانی ندارند؛ شاید 5 متر بیشتر نباشند. اما در ادامه‌ی راه به آبشار بزرگی خواهیم رسید که سنگ‌چین‌های طبیعی دارد و حوضچه‌ای که آب درون آن می‌ریزد. در گرمای خوزستان، دیدن چنین جایی انبوه از آب، به‌راستی به خواب و خیال می‌ماند! حوضچه‌ی میان دره، زلال است و جاری. کنار دیواره‌هایش نیز نمناک از آب خنک است و چشم‌نواز از طبیعت دلخواهی که بدان گستره بخشیده است. دلنوازی این بخش از دره پرزین، کم‌مانند است؛ دستِ کم در دشت خوزستان کم‌مانند است.
گیاهان دارویی دره فراوان است. بخشی از دیواره‌های بلند آنجا، پوشیده از گیاهان سبز است. اما آن پوشش گیاهی نه یک‌باره، بلکه رفته رفته نمایان می‌شود. درختان انجیر دره نیز چشم‌گیرند و گونه‌های پونه در آنجا یافت می‌شود. در این دره گیاه کمیابی رشد می‌کند که به آن «کم‌روز» یا «باریک پا» می‌گویند. مردم بومی می‌گویند که جوشاندن و نوشیدن این گیاه، درمان گلو درد است. کم‌روز گیاهی سبز رنگ است که در گستره‌هایی که آب جاری است رشد می‌کند و سر بر می‌آورد. دره پرزین جای مناسبی برای نمو این گیاه است.
در گستره‌ای که دره پرزین جای دارد، کوه‌هایی دیده می‌شود که دلخواه کوهنوردان است. صخره‌های دره نیز کم‌وبیش بلند هستند و دره را با سایه می‌پوشانند.

parzin2

این نیز گفتنی است که بارش‌های فصلی چه‌بسا دره پرزین را سیلابی کند و گذر از آنجا را دشوار سازد. در بارش‌های فروردین‌ماه 1398 راه‌های ارتباطی گتوند بسته شد و ریزش کوه در محور کوهستانی کیارس به پل پرزین رُخ داد (خبرگزاری خورنیوز). با این همه، بهترین زمان برای دیدن دره پرزین از روزهای آغازین بهار تا نیمه‌های پاییز است.
دره پل پرزین چندان شناخته شده نیست و امکانات گردشگری و زیرساخت‌های آن را ندارد. از این‌رو تا اندازه‌ای کمتر دست خورده مانده است و دره‌ای پاکیزه است.
در نزدیکی پل پرزین گستره‌ی کیارس دیده می‌شود و دره‌ی انار آنجا. این دره نیز شگفتی‌های خود را دارد و در زیبایی پهلو به پرزین می‌زند.
*یاری‌نامه: تارنمای «کویرها و بیابان‌های ایران» و «برترین‌ها». گزارش خبرگزاری «ایرنا».

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-01-10