لوگو امرداد
امروز رشن ایزد هجدهمین روز گاهشمار زرتشتی؛ 14 امردادماه خورشیدی

سالروز صدور فرمان مشروطیت

imagesامروز پیروز و فرخ روز رشن ایزد و امردادماه، 18 اَمُردادماه سال 3759 زرتشتی، پنجشنبه 14 اَمُردادماه 1400 خورشیدی، اَمُرداد نماد جاودانگی و بی‌مرگی، پنجم آگوست 2021 میلادی

فرمان مشروطیت در اصل فرمان تشکیل مجلس شورای ملی‌ست که مظفرالدین سلطان قاجار در ۱۳ ا مردادماه ۱۲۸۵ خورشیدی امضا کرد و یک روز بعد در تاریخ ۱۴ امردادماه ۱۲۸۵ فرمان مشروطیت صادر شد.
7 ماه پس از دستور بنیادگذاری «عدالتخانه»، مظفرالدین سلطان قاجار با امضای این فرمان، درخواست بست‌نشینان در جنبش مشروطه ایران را پذیرفت و با مشارکت مردم در کار فرمانروایی موافقت کرد و بدین گونه در سرزمین ایران حکومت مشروطه پایه‌گذاری شد. کسانی که خواهان «مجلس شورا» بودند و برای رسیدن به این هدف در سفارتخانه انگلستان در تهران بست‌نشین شده بودند آنجا را ترک کردند. سفارت روسیه در تهران که مشروطه‌خواهی را زیر سر دولت لندن می‌دانست این‌گونه بست‌نشینی را سند مخالفت قرار داد و به افشاگری و خرده‌گیری دست زد. با فرمان مشروطیت بست‌نشینی کسانی که خاک ایران را ترک کرده بودند به پایان رسید. پس از صدور فرمان مشروطیت، در مدت پنج ماه قانون اساسی شامل 51 اصل تدوين، هشتم دی‌ماه به تصویب مجلس و سپس به امضای مظفرالدین‌ رسید و مظفرالدین كه به بيماري سِل دچار بود هجدهم دی‌ماه در 54 سالگی درگذشت و پسر او محمدعلی میرزا برجایش نشست.
خطاب فرمان به صدراعظم، یعنی میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله است که خود در تهیه آن و راضی کردن سلطان مظفرالدین به امضای آن کوشش کرده بود. اصل فرمان به خط و انشای احمد قوام است.
این نخستین بار نبود که ایران دارای مجلس شورا می‌شد؛ ايران در دوران چهارصد ساله حکومت اشكانيان (پارتیان ـ خراسانیان) هم دارای مهستان و در عمل مشروطه بود و برای بررسی و تصویب قوانين و گماردن مهم حتا تعيين شاه و فرمانده نیروهایی که به جبهه فرستاد می‌شدند، دو مجلس وجود داشت که مجلس عالی‌تر و همچنين نشست مشترک آنها را مِهستان (مجمع بزرگان ـ سنا) می‌خواندند. شاهان ساسانی نیز ایران را که چند برابر امروز گستردگی داشت با کمک یک «شورای دولتی» اداره می‌کردند. (برگرفته از تارنمای نوشیروان کیهانی‌زاده)

020ایزد عدل و داد در دین مزدیسنى. در اوستا رَشْنو Rašnu و در پهلوى رَشْن Rašn به معناى عادل و دادگر است. رَشْن در اوستا اغلب با صفت رَزْیشْته Razišta (در پهلوى رزیستک Razistak) وبه صورت رَشْنو رزْیشْتَه به معناى راست تر و درست تر آمده است، و در فارسى معمولاً این ایزد با صفتش «رَشْن راست» خوانده مى شود.

 هجدهمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی به نام رشن پیوند یافته است. رَشن (رَشْنو) ـ ایزد دادگرى و آزمایش ایزدى، ایزد درستی و دادگری كه از ایزدان سرای پسین و از داوران روز جزا هست. یشت رشن، یشتی هست در ستایش رَشن، رَشنو، رشن یشت ، یشت دوازدهم اوستا هست.

ابوریحان بیرونى در الآثار الباقیة (ص73) در فهرست روزهاى ایرانى، این ایزد را رَشْن خوانده که در زبان سُغدى رَسْن Rasn و در خوارزمى همان رَشْن خوانده مى شده است. در ادبیات فارسى این واژه به صورت «رش» بدون نون بکار رفته است.

فردوسى گوید: چو هور سپهر آورد روز رَش / ترا زندگى باد پدرام و خَوش،

خسروى مى گوید: مى سورى بخواه کامد رَش / مطربان پیش دار و باده بکَش.

 

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-02-06