تاریخ تهران سالهاست با ویرانی نشانههایش دستخوش نابودی شده است و گاهوبیگاه خبر تخریب خانهای پشت خانهای دیگر میرسد (آسیاب به نوبت) و اکنون نوبت به عمارت گلستان رسید و قرعهی ویرانی بهنام این سازه افتاد؛ خبر رسید که عمارت «گلستان» نامور(:معروف) به ملک اقدسیه یا «خانهی شهرداران» ویران شد. عمارت گلستان گرچه از دید دیرینگی سازه در فهرست آثار تاریخی جای نگرفته بود، اما از ارزشهای اجتماعی و رویدادی برخوردار بود و از این دید بیم ویرانی آن کنشگران میراث فرهنگی را نگران کرده بود. اگرچه کوششهایی از ایندست به جایی نرسید.
به گزارش ایسنا، عکسها و فیلمهای تازهای از خانه «شهرداران» یا عمارت گلستان منتشر شده که نشان میدهد کارگران درحال ویران کردن این عمارت ساختهشده در دورهی پهلوی دوم هستند. این خانهی سهطبقه که در کوی (:محله) اقدسیه تهران جای دارد (بهتر است بگوییم جای داشت) از آنِ محمد ظهیری بوده که پیش از انقلاب در وزارت آب و برق مسوولیت داشته است. ظهیری این خانه را که دارای تزیینات بسیاری مانند گچبری و آیینهکاری بوده، در سال ۱۳۴۸ خورشیدی، (برپایهی اطلاعات منتشرشده در تارنمای سفرنویس) ساخت. این خانه سپسها به شخصی به نام لیلا فریدی سپرده شد که در سال ۱۳۷۹ خورشیدی، به شهرداری تهران واگذار شد. گفته شده این خانه پیش از انقلاب محل اسکان شهرداران تهران بوده است. پس از انقلاب دو تَن از شهرداران از جمله مرتضی الویری مدتی در این خانه اقامت داشتند. بعدها، محمود احمدینژاد که شهردار تهران شد این عمارت را قصر شهرداران قلمداد کرد و از اقامت در آن خودداری کرد. پیش از او، محمدحسن ملکمدنی که در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۱ شهردار تهران بود از اقامت در این خانه خودداری کرده بود.
شهرداری تهران در اسفند ۹۸ عمارت گلستان را با مساحت ۸۴۸.۳ متر به بهای (:قیمت) پایه ۸۱ میلیارد تومان به مزایده میگذارد. اقدام برای فروش این خانه به واسطهی آنکه یک مکان رویداد محسوب میشد و تزئینات فاخر داشت با این بیم که پس از انتقال مالکیت ویران خواهد شد، اعتراض کنشگران میراث فرهنگی را برانگیخت. هرچند، مسوولان میراث فرهنگی تهران و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور پس از بررسی این عمارت در سال ۱۳۹۸، آن را فاقد اولویت برای ثبت در فهرست آثار ملی برشمردند و حتی اقدامی برای حفاظت از آن به عنوان یک مکان ـ رویداد گردشگری انجام ندادند و به رغم اینکه صداهایی از شورای شهر تهران دربارهی بایستگی حفظ این عمارت بلند شده بود، اما در میراث فرهنگی و شهرداری این تشخیص داده شد که عمارت گلستان فاقد شروط لازم برای ثبت است و اثری تاریخی و یا حتی واجد ارزش محسوب نمیشود.
خانه ظهیری پیش از این اتفاقات، در دهه ۸۰ در اختیار سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران قرار داشت و از آن به عنوان یک فرهنگسرا استفاده میشد که محل آمد و شد هنرمندان و پیشکسوتان بود و مدت کوتاهی هم دبیرخانه فیلم شهر شد.
ملک اقدسیه وقتی به مرکز ارتباطات شهرداری تهران واگذار شد حرف فروش آن نیز به میان آمد. سال ۹۸ رییس وقت این مرکز پیامی را با این مضمون در توئیتر منتشر کرد که «این بنا طبق ضوابط و رویههای قانونی برای فروش و استفاده در اجرای پروژههای فرهنگی مانند مرکز همایشهای رازی، ساختمان بلدیه و… در اختیار سازمان املاک قرار گرفته است.» بعد که واکنشها به اقدام شهرداری وقت شدید شد، غلامحسین محمدی که آن زمان ریاست مرکز ارتباطات شهرداری تهران را بر دوش داشت، به واکنشها اینگونه پاسخ داد: این ساختمان به عنوان «خانه تاریخی» نامیده میشود، اما این ادعاها به دور از واقعیت است؛ چراکه این خانه در دهه ۵۰ مجوز گرفته و عملا در دهه ۷۰ پایان کار دارد و مطمئن باشید اگر شهرداری تهران تنها نشانههایی کوچک از اهمیت فرهنگی و میراثی بودن این خانه پیدا میکرد، قطعا در راستای حفظ آن اقدام میکردیم.»
او همچنین گفته بود که «حدود ۲۰ سال است شهرداری در ملک اقدسیه سکونت نداشته، درحالی که هزینه نگهداری آن بالغ بر ۲۵ میلیون تومان در ماه است و بهتر است این ملک از طریق مزایده به فروش برسد و ملک دارای ارزش تاریخی نیست و معماری خاصی هم ندارد و افراد شاخصی هم در این ملک زندگی نکردهاند که بخواهیم آن را نگه داریم. این ملک سه تخته فرش واجد ارزش داشت که در انبار مرکز ارتباطات شهرداری قرار دارد و هیچ وسیله ارزشی دیگری هم نداشته است.»
عمارت گلستان یا خانه شهرداران تهران سال گذشته به فروش رفت و دوشنبه، ۱۸ بهمنماه ۱۴۰۰ با وجود کوششهایی که برای متقاعد کردن مسوولان میراث فرهنگی و شهرداری تهران برای نگهداری این مکان رویداد صورت گرفته بود، ویران شد.
ملک اقدسیه یا عمارت گلستان معروف به خانه شهرداران، پیش از تخریب
داخل عمارت گلستان یا خانه شهرداران پیش از تخریب، سال ۹۸
عمارت گلستان یا خانه شهرداران درحال تخریب، دوشنبه ۱۸ بهمنماه ۱۴۰۰ خورشیدی
یک پاسخ
دشمنان فر هنگ وهنر ایران زمین هر روز تیشه به ریشه این درخت کهن می زنند و مام میهن را اینگونه نابود می کنند. ساختمان شهرداران تهران از هنرهایی مانند آینه کاری بسیار زیبا برخوردار بود وبه دست شماری نادان و دشمن ویران شد.افسوس، افسوس.