گرد آتش بزرگ جشن سده گرد آمدهایم؛ دفزنان؛ مشعل به دست؛ با گوش سپردن به زمزمهی اوستای موبدان و نوای دف و موسیقی و ارج مینهیم ابهت و ارزشی را که آتش با ازبین بردن بدیها و پاکماندن سرشتش برای ما به جای میگذارد. باشندگان برَسَمهای خود را از آتشِ آتشکده روشن و هیزمها را سرخگون میکنند. زبانههای اخگرِ سده پرنورتر و گرمتر میشود. هُرم آتش چهرهی همگان را سرخ و گلگون ساخته، نگاهها به شعلههای آتش گره خورده است و به سختی میتوان از این همه بزرگی چشم برداشت. موبدان با زمزمهی اوستا و افزودن شعلههای آتش به هیزمهای روی هم چیدهشده، به آتش پدیدارگشته جان میبخشند. دفزدن و همراهی هفت تن در برپایی این آتش به نشان از شش امشاسپند و اهورامزدا، ریختن بوی خوش بر روی آتش و … از دیگر آیینهای این روز است.
دهم بهمن، روز مهر از که برپایهی دیدگاه تاریخی هوشنگشاه پیشدادی برای رهایییافتن از آزار یک مار، با سنگ آن را نشانه گرفت و در اثر برخورد این سنگ با سنگ دیگر در دامنهی کوه، آذر (:آتش) پدیدار شد و بدینگونه زیر یوغ آدمی درآمد. سده در دیدگاههای گوناگونی همچون تاریخی، دینی، اساتیری و … جایگاه ویژهای دارد و با عنوانها و آداب و رسوم گوناگونی در میان ایرانیان غیرزرتشتی نیز پاس داشته میشود. بنیادهای تاریخیِ بسیاری برای ریشهی این جشن هست، ولی آنچه بیشترین اهمیت را در این میان داراست، پویایی و ماندگاری این جشن برای نسلهای آینده است، چیزی که این روزها به شوند همهگیری ویروس کرونا کمرنگ و کمرنگتر شده و میشود. از این رو پای سخنان فردین نمیرانیان، کارشناس ارشد رشتهی علوم اجتماعی نشستیم تا برایمان از ارزش ماندگاری جشنها برای نسل آینده و خویشکاریِ ما در این راه بگوید.
بینگارید که در کشور دیگری زندگی میکنید. بدون گذرنامه، بدون هیچ مدرک شناسایی و هیچ نشانی که بیانگر هویت شما باشد و با زبان مردمان آنجا سخن بگویید. زبانی که اگرچه معنی واژگانش را میدانید، اما معنا و مفهومی که در پشت ساختهشدن هر واژه هست را ندانید و درکی از آن نداشته باشید. وقتی مردم شادی میکنند شما هم با آنها شادی کنید و رفتارهایی همانند آنها انجام دهید. وقتی غمگین هستند، شما هم غمگین باشید، بیآنکه بدانید چرا. …
آنچه در بالا آمده، بخشی از نوشتاریست با عنوان «نگاهبانی از هویت ما در گروِ برگزاری سده و سدههاست»، به قلم پوروچیستا رستمی، که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی هفتم (زرتشتیان) شماره 451 هفتهنامهی امرداد بخوانید.
«امرداد» شمارهی 451 از دوشنبه، 11 بهمنماه 1400 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفته است.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.