سازهای کهنتر از کاخ گلستان در گسترهی این اثر میراث جهانی رخ نمود و باستانشناسان سرگرم بررسی زمان ساخت و کاربری این سازه هستند.
به گزارش ایلنا، علی هژبری، باستانشناس، در صفحه اینستاگرام خود با اشاره به دستیابی به سازهای کهنتر از کاخ گلستان در آن گسترهی به ثبت جهانی رسیده نوشت: تابستان بود که بهگونهی اتفاقی، دیواری با نقشهای آهکبری (ابه گمانی بخشی از یک گرمابه) در بخش خاوری کاخ گلستان بیرون آمد. با بررسی نقشههای کاخ روشن شد که گویا در اینجا گرمابهای نبوده است پس گمان میرود این سازه با توسعه کاخ باید ازمیان رفته باشد.
برای تاریخگذاری ریزبینانهتر سازه بایسته بود تا به یکی از روشهای سالیابی مطلق روی بیاوریم و آجر مهمترین یافتهای بود که میشد با گرمالیان یا ترمولومینسانس به سالیابی آن پرداخت. از اینرو یکی از آجرها در زمان کاوش برداشته و برای بررسی به پژوهشکدهی حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری فرستاده شد.
برآیند بهدست آمده از این سالیابی اینگونه است که: 230 سال با کمابیش 15 سال بالا و پایین یعنی 245 تا215 سال پیش یعنی ۱۲۰۶ مهی (میان ۱۱۹۱ تا ۱۲۲۱ مهی)، ۱۱۷۱خورشیدی (میان ۱۱۵۶ تا ۱۱۸۶ خورشیدی) ۱۷۹۲ میلادی (میان ۱۷۷۷ تا ۱۸۰۷ میلادی) با این وصف این سازه بازه زمانی که آقامحمد خان از دست کریمخان در شیراز گریخت تا اوایل حکومت فتحعلیشاه قاجار را دربرمیگیرد. اما پرسش اساسی این است که اینجا پیش از توسعه کاخ گلستان چه سازهای بوده است؟
بهگفتهی اینباستانشناس برای پاسخ به این پرسش باید چشمبراه جستار (:مقالهای) بود که در حال نگارش است.