ساخت کاخ و آرامگاه، از سازههای گسترده در تاریخ ایران است که همواره فرمانروایان به آن نگاهی ویژه داشتهاند. در روزگار افشاریه نیز نادرشاه در شهر «کلات»، سازهای برای خود میسازد که به «کلات نادری» یا «کاخ خورشید» نامور میشود که سرشناسترین سازهی روزگار افشاریه است.
نادرشاه را میتوان خورشیدی در آسمان ایران دانست که با برآمدنش، کشور دوباره جان تازهای به خود گرفت و از اینروست که وی را به «ناپلئون شرق» نامور کردهاند. وی همچون پیشینیان، برای خود سازهای با کاربری «کاخ-آرامگاه»، میسازد که به «کاخ خورشید» شناخته میشود.
این کاخ در شهری به نام «کلات» در خراسان رضوی و در 145 کیلومتری شمال مشهد است. فردوسی در شاهنامه «کلات» را در داستان «فرود» فرزند سیاوش میشناساند.
رویهی اندیشهی «امرداد» ٣٥٠، در نوشتاری با عنوان «كاخ خورشید، آفتابی در آسمان ایران» این كاخ را برای خوانندگان امرداد معرفی كرده است.
