مروارید سبز، نام تک درخت بَنهای خُودرو و روییده در درون تکهسنگ بزرگی است که به سنگ صبور نیز در میان بومیان نامدار بوده و پدیدهای طبیعی و شگفاَنگیز بهشمار میآید که چند سالی است به نماد زیبایی و سبز شهر اَرسنجان تبدیل شده است.
به گزارش اَمرداد، در پیرامون شهر اَرسنجان و در دامنهی کوه و در دشتی زیبا، تک درخت بَنهای خُودرو وجود دارد که در درون تکهسنگ بزرگی به گونهی طبیعی روییده است. نکتهی شگفتاَنگیز و چشمنواز و دیدنی داستان این است که، درخت برای رساندن ریشههای خود به خاک، میان سنگ سخت بزرگ را در دو بخش شکافته و توانسته است آرام آرام خود را به زمین متصل کند. به سخنی دیگر، ریشهی درخت از درون دل تکهسنگ بزرگی میگذرد تا به خاک رسد و به باور بومیان همچنان و هر ساله، رشد نیز میکند.
این سنگ بزرگ کمابیش پنج متر بلندا دارد و به گونهی مستطیلشکل است که در پایین کوههای زیبای منطقه و در دشتی خودنمایی میکند. همچنین رشد آن به وسیلهی بارانهای فصلی انجام میگیرد و خوشبختانه شاخهها و تنهی آن سالم بوده و هیچگونه دشواری یا آفت و بیماری ندارد.
این تک درخت بَنهی زیبا که از شگفتیهای طبیعت است با نام مروارید سبز یا سنگ صبور در میان بومیان و مردم شهر اَرسنجان شناخته شده است. از سویی، میتوان این پدیدهی شگفتاَنگیز طبیعی را نماد سبز شهر اَرسنجان بهشمار آورد که همانند گوهری کمیاب در دامنهی کوه، میدرخشد.
درخت در فرهنگ ایرانی
در ایران از دیرباز کاشتن درخت و گیاه از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و همواره مورد نگرش نیاکان پاک سرشت و خردمند ما بوده است. بر پایهی بررسی و پژوهشهای تاریخی در آیین مهر و در هزارههای دور، ایرانیان هنگام زاده شدن هر فرزندی، یک درخت (به ویژه سرو) میکاشتند تا این سرزمین نیمه خشک و نیمهبیابانی را سرسبز و آباد کنند. همچنین با کاشت درختان از بیابانی شدن پیشگیری کرده و زیستی سبز و طبیعتی جاندار و زیبا را برای آیندگان به اَرمغان میگذاشتند. ارزش و اهمیت درخت و درختکاری در میان ایرانیان باستان تا به اَندازهای بوده که در میراث جهانی پارسه یا همان تختجمشید امروزی، میتوان در سنگهای تراشیده شده، درختان سرو و گلهای نیلوفر آبی و شاخههای دیگر درختان را دید. از سویی، در میراث جهانی پاسارگاد و زادگاه کورش بزرگ، باغی شاهانه و پردیس ایرانی رخ نمایی میکند. بر پایهی کاوشها و بررسیهای باستانشناختی، سیستمی منظم و دقیق از آبیاری با بهرهگیری از جویها و حوضچهها در منطقه وجود دارد. پاسارگاد را کهنترین باغ ایرانی میدانند که در پروندهی زنجیرهای باغهای ایرانی به ثبت جهانی در سازمان یونسکو نیز، رسیده است. طرح چهارباغ ایرانی از ماندگارترین اَندیشههای هخامنشی است که همچون چهار نهر بهشت در باغ سازیها و اَندیشههای پس از خود تاثیر مستقیم و بهسزایی گذاشته است.
اهمیت و ارزش درخت در فرهنگ ایرانی تا بدانجا است که در آیین مَزدیَسنا یا همان زرتشت و برپایهی کتاب اَوستا، بُریدن درختان و قطع آنها گناهی نابخشودنی به شمار میآمده است و حتا بر پایهی اسناد نوشتاری و برجای مانده از دورهی ساسانیان، بریدن درختان جرم بهشمار میآمده و پادافره (:مجازات) داشته است.
در دورهی اسلامی نیز، درخت و درختکاری در میان ایرانیان اهمیت و ارزش خود را حفظ کرده و در فرشهای دستبافت، کاشیکاریها و تابلوهای نقاشی و دهها مورد دیگر، نقشونگارهایی با شکل درخت و گیاهان، جلوهگری کرده است. همچنین در خانههای قدیمی و حیاطدار امروزی در سراسر ایران، باغچههای بزرگ یا کوچکی را خواهیم دید که درختی را بر پایهی آبوهوای محیط و منطقهی آن، کاشته شده و رشد کرده است. همهی این جُستارها و موارد بیانگر ارزش و اهمیت درخت و درختکاری و گیاهان در فرهنگ ایرانی از هزارههای دور تا به امروز بوده است.
مروارید سبز، جاذبهی گردشگری اَرسنجان
تک درخت بَنهی زیبای روییده در سنگ که به مروارید سبز شهر اَرسنجان نامدار است و از آن با نام سنگ صبور نیز نام میبرند، امروزه به یکی از جاذبههای گردشگری فرهنگی و طبیعی شهر اَرسنجان تبدیل شده است و از شهرها و روستاهای پیرامون منطقه، همه روزه گردشگران و دوستداران طبیعت، کوهنوردان و برخی از مسافران برای دیدن این پدیدهی طبیعی شگفتاَنگیز میآیند. مروارید سبز که امروزه باید آن را نماد سبز شهر اَرسنجان بهشمار آورد در چهارکیلومتری شمال باختر (شمال جغرافیایی) شهر اَرسنجان قرار گرفته است. با این همه، مروارید سبز و جاذبهی طبیعی شگفتاَنگیز و بسیار زیبای شهر اَرسنجان هنوز به ثبت ملی نرسیده است و از سوی سرپرستان و مدیریت شهری آن چنان مورد استقبال قرار نگرفته و هیچ کاری برای ماندگاری و پایداری آن، انجام نشده است. همچنین به زیرساختهای مورد نیاز توجهی نشده و در درون شهر حتا یک تابلوی درست و مناسبی برای تبلیغ آن، نصب نشده است. از سویی، به گفتهی بومیان منطقه در هفت هشت سال گذشته از سوی سودجویان اَموال فرهنگی به بهانههای گوناگون و خیالاَنگیز و پوچ یافتن گنج، با لاستیک خودرو زیر سنگ آن را به آتش کشیده و آسیبهای برگشتناپذیری را به میراث طبیعی شهر وارد کردهاند که هنوز هم جای آن، نمایان است و دل هر دوستدار فرهنگ و طبیعت ایرانی را به درد میآورد. یادگارینویسی با رنگ و خَراش بر روی سنگی که درخت در آن روییده است از سوی نابخردان فرومایه و نادان از دیگر دشواریهای این یادگار طبیعی و پدیدهی شگفتاَنگیز و سبز شهر اَرسنجان است. هرچند که، در قانون ثبت ملی درخت باید سال آن کمتر از 300 سال نباشد، ولی به اَنگیزهی طبیعی بودن این پدیدهی زیبا و چشمنواز و جاذبهی گردشگری باید هر چه زودتر در دستور کار برای ثبت ملی قرار گیرد و مسوولان شهری با همکاری و مشاورهی ادارهی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهر اَرسنجان برای حفاظت و پاسداری آن اقدام کنند.
با این همه، نگارنده برای پیگیری وضعیت تک درخت بَنه یا مروارید سبز اَرسنجان به ادارهی کل میراث فرهنگی استان رفته و با مسوول پروندهی ثبت طبیعی آثار گفتوگو کرده که خوشبختانه روشن شد پروندهی ثبتی آن آماده و به تهران برای تاییدیه فرستاده شده است. همچنین نگارنده، موارد حفاظتی و ارزشمندی این درخت را تلفنی به مدیر میراث فرهنگی اَرسنجان آگاهی داده و خواستار پیگیری و رسیدگی بیشتر آن شده است.
باید دانست که محافظت و نگهداری چنین جاذبههای ارزشمندی که میراث طبیعی یک شهر به شمار میآید، تنها خویشکاری (:وظیفه) میراث فرهنگی نیست و باید همهی نهادها و اُرگانهای دولتی و مدیریت شهری و حتا مردم با همکاری میراثفرهنگی پای کارآمده و پاسدار و نگاهبان آن باشند.
مروارید سبز اَرسنجان که بیگمان یکی از جاذبههای مهم گردشگری فرهنگی و طبیعی شهر به شمار میآید را باید بهدرستی نگهداری کرد و آن را به آیندگان که دارندگان (:صاحبان) اصلی این سرزمین هستند، واگذار کرده و سپُرد.
در زیر نگارههایی را که در هنگام برافتادن آفتاب (غروب) و به تازگی گرفته شده است را ببینید:
فرتورها از سیاوش آریا است.
4090