ایلام، عروس زاگرس

ایلام تاریخی بس کهن دارد که به دوران مادها و اشکانیان بازمی گردد و در دوران ساسانی رونق بسیار گرفته است.

 استان ایلام با 19 هزار کیلومترمربع وسعت و با جمعیتی معادل 543 هزار تن در غرب کشورمان واقع شده است.

مردم ایلام به گویش‌های-فیلی- کلهری، مهکی-لكی-لری صحبت می‌کنند که از گویش‌های لری هستند.

 آب و هوای ایلام در مناطق شمالی سرد و کوهستانی و در نواحی جنوبی آن گرم و بیابانی است.

کوهستان‌های سردسیر‌، جلگه‌های حاصلخیز‌، جاذبه‌های طبیعی و ییلاق و جنگل‌ها، تنوع زیست‌محیطی جالبی را در منطقه ایجاد کرده، به همین دلیل به عروس زاگرس معروف شده است.

 این شهر صنایع دستی در خور توجهی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: گلیم نقش‌برجسته‌، قالیبافی‌، گلیم بافت‌، قالیچه گل ابریشم، خراطی، موج‌بافی و چیغ‌بافی.

 جاذبه‌های طبیعی

ایلام جاذبه‌های طبیعی بسیار و سرسبزی دارد.

  کبیرکوه که از انشعابات زاگرس به حساب می‌آید، منطقه وسیعی از این شهر را پوشش داده است.

 اهوران کوه و چمن گیر نیز از دیگر رشته کوه‌های این خطه است.

 در ایلام به علت بالا بودن میزان بارش برف و باران، جنگل‌های پوشیده و سرسبزی وجود دارد که چشم‌اندازهای زیبایی را به نمایش می‌گذارد و سقز و کتیرا دو محصول عمده این جنگل‌هاست.

جاذبه‌های گردشگری

پارک جنگلی «چکامه» که فضای سرسبزی را در مساحت 4 هزار هکتار در بر گرفته و از مناطق زیبای گردشگری ایلام است.

 دره هفت آب، دره مصفا و خوش آب و هوایی است و در 30 کیلومتری ایلام قرار گرفته و در آن انواع درختان گردو، سیب و دیگر میوه‌ها وجود دارد.

 در فاصله نزدیکی از این دره، جنگل زیبای مله پنجاو قرار دارد که از گردشگاه‌های مهم استان است.

 از دیگر تفرجگاه‌های مهم شهر، گردشگاه ششدار، تنگ دالاو و خوران ایوان، ماجی بختیار و میان تنگ است که همه ساله گردشگران زیادی را به این شهر می‌خواند.

دریاچه‌های مشهور

ایلام دارای 2 دریاچه به نام‌های دریاچه دوقلوی سیاه گاو آبدانان و دریاچه سد ایلام (چم گردلان) است.

  این شهر همچنین دارای چشمه‌های فراوانی است که مهم‌ترین آنها چشمه آبگرم چنگوله، چشمه آبگرم دهلران و نیز چشمه آبگرم کنچان چم است.

  تالاب‌های چکر، زمزم و سیاب در یوش از تالاب‌های ایلام است که در کناره‌های آن پوشش گیاهی سرسبزی وجود دارد که زیستگاه انواع پرندگان زیبا و حیوانات مختلف است.

 همچنین آبشارهای زیبایی در ایلام وجود دارند که هریک به نوبه خود از مراکز گردشگری آن به شمار می‌روند.

 آبشار آبگاف، آبشار گچان، آبشار سرطاف و آبشار چم آوا از معروف‌ترین این آبشارها هستند.

آثار تاریخی

به علت پیشینه کهن، آثار تاریخی فراوانی در ایلام وجود دارد، به گونه‌ای که بیش از یك هزار بنا و اثر تاریخی در این شهر وجود دارد.

هفت روستای ایلام به نام‌های حیدرآباد، زنجیره علیا، پشت قلعه، تنگ فیر سرابلکان، کلم بدره، خوران ایوان كه به عنوان روستاهای هدف گردشگری معرفی شده‌اند.

ایلام دارای قلعه‌های فراوانی نیز است که مهم‌ترین آنها در پی می‌آید.

“قلعه هزارانی” که مربوط به دوره ساسانی است و ابتدای روستای هزارانی قرار دارد. مصالح آن سنگ و گچ است و روی یک تپه بنا شده است.

 “قلعه سام” که در شهرستان شیروان چردل قرار دارد و به دوره پارت‌ها بازمی‌گردد و جنبه دفاعی و نظامی داشته و در ارتفاعات صخره‌ای بنا شده است.

 “قلعه سه کان” یکی از بزرگ‌ترین قلعه‌های دوره ساسانی بوده و در ارتفاعات کبیرکوه قرار دارد و دسترسی به آن دشوار است.

 “پشت قلعه آبدانان” در روستای پشت قلعه قرار دارد.

 “قلعه تاریخی چوار” در 2 کیلومتری ایلام قرار دارد و به اوایل دوران ساسانی مربوط است.

“قلعه اسماعیل خان” که در ارتفاعات آب انبار و قلعه چکر بولی چوار که در روستای چکر در اطراف ایلام است و به دوره ساسانی مربوط می‌شود.

  “قلعه پوراشرف” كه در روستای شیخ مکان قرار دارد.

 “قلعه سیکان” در روستای فرخ‌آباد واقع شده است.

 “دژ شیخ مکان” در تنگه شیخ مکان قرار دارد و به دوره ساسانی بازمی‌گردد.

 “قلعه زنیل” به دوره صفویه مربوط است و در روستای الیاس آباد قرار دارد و نیز قلعه‌های هزار در، تاجمیر و ارمو از دیگر قلعه‌های مهم در این منطقه هستند.

آتشکده‌های ایلام

آتشکده موشکان در 2 کیلومتری شهر سرابله قرار دارد و به دوره ساسانی مربوط است.

 آتشکده سیاهگل ایوان در 15 کیلومتری روستای سرتنگ قرار دارد و متعلق به دوره ساسانی است.

 آتشکده چهارطاقی در شهرستان دره شهر قرار دارد و به دوره ساسانی بازمی‌گردد.

 از دیگر آثار تاریخی و دیدنی ایلام که از مراکز مهم گردشگری این شهر هستند، کاخ فلاحتی است که در شهر ایلام قرار دارد. این کاخ در درون باغی مصفا قرار دارد و با ستون‌ها و آجرهای بسیار زیبا ساخته شده است و به دوره قاجاریه تعلق دارد.

 مجموعه کاخ والی روی تپه چقامیرگ در شهر ایلام قرار دارد. وسعت آن 2500 مترمربع است که شامل اتاق‌ها، تالارها و نیز کتیبه‌ای در آن است و به دوره قاجار بازمی‌گردد.

 سنگ نوشته آشوربنی پال بر دیواره کوهی در روستای گل گل در 25 کیلومتری ایلام قرار دارد و متعلق به 3000 سال پیش است.

 تپه ورده کبود در 20 کیلومتری ایلام قرار گرفته و در گذشته گورستان بوده است. چون تعداد زیادی اجساد به همراه اشیای مفرغی و آهنی از آنجا کشف شده و متعلق به قرن هفتم است‌. کتیبه تخته خان که روی سنگی به ابعاد 2 متر در مکانی به نام تخت خان در 30 کیلومتری ایلام قرار دارد.

  قلعه تیران در شهر ایلام و در ارتفاعات کوه قلافیران بنا شده که مشرف بر ناحیه جنگلی ششدار است و از جاذبه های گردشگری این شهر به شمار می‌رود. در اطراف شهر ایلام و در ارتفاعات غارهای متعددی وجود دارد که دیدن هرکدام به نوبه خود جالب است.

 غار مهران و غار ملک در روستای اکره بید زرین آباد، غار ایوان و غار خفاش در دهلران، غار زیندگان، غار تایه گه در روستای صالح آباد از جمله این غارها هستند.