ارگ راین به عنوان دومین سازه‌ی خشتی جهان پس از ارگ بم قرار است به دست سرمایه‌گذار بخش خصوصی سپرده شود تا به آن کاربری اقامتی و پذیرایی بدهد درحالی‌که پژوهش‌های باستان شناسی آن به پایان نرسیده است.
ارگ راین پس از ارگ بم به عنوان بزرگترین سازه خشتی ایران و جهان شناخته می‌شود و دومین سازه خشتی جهان است و بر بلندای تپه‌ای در دامنه کوه‌های «هزار» شهر راین، در استان کرمان، جای دارد.
دژ راین یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی کهن راین است و بر وجود راین پیش از اسلام مهر تایید می‌زند. گفته می‌شود دیرینگی آن به دوره ساسانیان برمی‌گردد. در تاریخ کرمان، ازقلعه راین در سده‌ی یکم مهی (:هجری قمری) نام برده شده است.
این ارگ در دوره نادرشاه افشار محل حکمرانی میرزاحسین خان راینی و سپس پسرش محمدعلی خان در دوره زندیه بوده است. این ارگ افزون‌بر مکان زندگی فرمانروای راین، جای زندگی اقوام و نزدیکان حکومتی، تاجران، کشاورزان و پیشه‌وران و مشاغل نیز بوده است. ارگ راین همچنین جای داد‌وستد کاروان‌هایی بوده که از این منطقه در گذر بودند.
ارگ راین یکی از آثاری است که با شماره ۱۲۸۶۷ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است. این ارگ تاریخی که مالکیت آن در اختیار وزارت میراث فرهنگی است، به تازگی توسط صندوق حفظ و احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی به مزایده گذاشته شده است.
به گزارش مهر، اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان برای این ارگ حکومتی کاربری اقامتی و فرهنگی و پذیرایی پیشنهاد کرده بود و صندوق کاربری علمی، پژوهشی، پذیرایی و اقامتی را برای این سازه‌ی تاریخی مصوب کرد.
در اسناد مربوط به واگذاری بنای ارگ راین آمده که تاریخ این سازه تا اندازه‌ای ناشناخته است و تنها با کاوش‌های دقیق باستان‌شناسی که تاکنون در آن انجام شده، می‌توان به دیرینگی درست آن دست یافت.
همچنین در سند مزایده این سازه‌ی تاریخی آمده که از این بخش از ارگ راین تنها بخش عمارت حاکم نشین، چهار انبار و زمین پشت انبار با کاربری علمی، پژوهشی، پذیرایی و اقامتی به مزایده گذاشته می‌شود.
این آگهی مزایده اگر چه در روزهای پایانی فروردین‌ماه 1402، اعلام شد اما تا روز ۱۶ اردیبهشت‌ماه تمدید شده و بهای پایه‌ی اجاره‌بهای ماهانه سال نخست بهره‌برداری آن را مبلغ ۳۵ میلیون تومان با اعمال ضریب افزایش سالانه شاخص تورم اعلامی بانک مرکزی بر مبنای مبلغ یادشده تا سال اول بهره‌برداری اعلام کردند. همچنین هزینه‌ی اجرای عملیات تکمیلی مرمت و آماده‌سازی احیا نزدیک‌به ۳۹ میلیون تومان به استناد نظریه‌ی کارشناسی برآورد شده است.
ارگ راین به گفته‌ی کارشناسان میراث فرهنگی دومین ارگ خشتی جهان است و به طور قطع یکی از آثار نفیس کشور به شمار می‌آید.
قرار است سرمایه‌گذار تا ۲۶ سال که شامل ۲۴ ماه دوره طراحی و مرمت و مدت باقی مانده برای بهره‌برداری است در اختیار داشته باشد.
اما چرا ارگ راین باید به مزایده گذاشته شود؟
این ارگ که به گفته‌ی کارشناسان میراث فرهنگی دومین ارگ خشتی جهان است بی‌گمان یکی از یادمان‌های ارزشمند کشور به‌شمار می‌آید. آثاری که واگذاری آن‌ها برپایه‌ی قانون به بخش خصوصی امکان‌پذیر نیست. بنابراین نباید در فهرست میراث قابل واگذاری صندوق احیا قرار می‌گرفت.
با این وجود ارگ راین به مزایده گذاشته شده تا بخشی از آن به مرکز اقامتی و پذیرایی تبدیل شود. این کاربری در به‌راستی بیشترین آسیب را به یک سازه‌ی تاریخی به‌ویژه خشتی وارد می‌کند چون هم دور ریز آب و پساب دارد و هم تغییرات کلی که باید برای آن در سازه ایجاد کرد.
از سویی پژوهش‌های باستان‌شناسی این سازه‌ی ارزشمند هنوز تمام نشده است آیا بهتر نبود به جای تعیین کاربری، اقدامی برای کاوش‌های باستانی آن انجام می‌شد چطور است که این سازه بدون به پایان رسیدن پژوهش‌های باستانی، به سرمایه‌گذار بخش خصوصی سپرده می‌شود تا در آن رستوران و سرویس بهداشتی برای اقامت بسازد؟
یک پاسخ
با درود ، باید چه از طریق قانونی در ایران و چه در سازمان های بین المللی پیگری کرد تا جلو این ضربه جبران نشدنی را گرفت .