امروز ماه ایزد از ماه خورداد سال 3758 زرتشتی، شنبه 10خوردادماه 1399 خورشیدی، 30 ماه می 2020 میلادی
چند ماه پس از مرگ «حَجّاج» حاکم اموی کرمان و فارس که ماموریت پشتیبانی از حمله نظامی به مازندران و تصرف این منطقه از ایران را داشت که هنوز به تسخیر تازیان در نیامده بود، یزید ابن مهلب که از سوی دمشق مامور این کار شده بود، 10 خوردادماه، 31 ماه می سال 714 میلادی به تنهایی دست به یورش زد که از مازندرانیها شکست خورد و عقبنشینی کرد.
ابن مهلب دو سال بعد دو واحد کوهستانی بر نیروی خود اضافه کرد و از سه نطقه به مازندران یورش بُرد که بازهم شکست خورد و با دادن کشتهی سنگین واپس نشست و با این دو تجربه برآن شد تا با گردهم آوری نیرو برای تازش نظامی دیگری آماده شود که در جریان یک توطئه داخلی کشته شد.
پیشتر گروهی از مازندرانیهای نگران از چیرگی تازیان که در دوران ساسانیان افسران ارتش ایران را تأمین میکردند و به اسپهبدان معروف بودند دست به کوچیدن از ایران زده بودند.
خاندان اسپهبدان و گروهی دیگر از ایرانیان پس از برچیده شدن ساسانیان برای این که به دست تازیان نیافتند به هند کوچ کردند. این ایرانیان در سال 716 میلادی به گجرات هند رسیدند و شهر سنجان (سنگان) را در این منطقه ایجاد کردند. [برای اطلاع از جزئیات، به کتاب قصه سنجان، چاپ بمبئی مراجعه شود]. این ایرانیان مهاجر، در هند به «پارسیان» معروف شده اند که پس از گذشت 13 قرن همچنان به ایران و فرهنگ ایرانی وفادار مانده اند. پارسیان هند در قرن گذشته به صنعتی و تکنولوژیک شدن و کسب استقلال هند کمک موثر کردند و شوهر بانو ایندیرا یک پارسی به نام پیروز گاندی بود که پسرش راجیو نخست وزیر هند شد و بیوه او سونیا هم اکنون یک مقام حزبی دارد.
ماه روز ای به روی خوب چو ماه
باده لعل مشکبوی بخواه
دوازدهمین روز از ماه سیروزهی زرتشتی «ماه» و سی روز از سال ماه نامیده میشود. ماه نام سیارهای هست که در فرهنگستان ادب پارسی به همان ماونکهه نوشته و خوانده مىشود. ماونگهه در اوستا آمده یشت هفتم به ماه است. در ماه نیایش از ماه یشت گفته شده است.
در اوستا سازندهیِ تخمه و نژاد جانوران و آدمی هست و در اوستا پرورش گیاه و رستنی هست. نَبُر به چمار (:معنای) کشتار نکردن جانوران در این روزها و پرهیز از خوردن گوشت است. پرهیز از خوردن گوشت در خوراک خود برای چهار روز در ماه میدارند. در درازای روز (روزه) کار ناپسند می شمارند، اما در هر ماه و تنها در چهار روز به نامهای بهمن، دومین روزِ ماه، «ماه»، دوازدهمین روزِ ماه ، گوش، چهاردهمین روز به ماه و رام، بیستویکم به ماه زرتشتی و مزدیسنا هست .
در اوستا نگهداری از چارپایان آمده و سفارش شده است، جانورانی که از کشتار آنها پرهیز شده، سگ و گربه و بره و بز و اسب … و هرگاه پیر شدند، از آنها بدرستی نگهداری کنند.
در مزدیسنا از کشتن جانوران ویرانگر و موذی سفارش شده …
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
ماه روز ای به روی خوب چو ماه
باده لعل مشکبوی بخواه
گشت روشن چو ماه بزم که گشت
نام این روز ماه و روی تو ماه
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
می خور و با دوستان گفت و گو کن
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
بخور باده با دوستان، روز (ماه) / ز ماه خدای، آمد کارخواه