نزدیک‌به هفت ماه پس از اعلامِ پلیس اینترپل اتریش به همتای خود در ایران، درباره‌ی وجود لوحی فشرده و شماری اثر تاریخی که گمان می‌رود از آنِ ایران باشد، در یک صندوق امانات در آن کشور، اکنون آن آثار به نماینده ایران در وین تحویل داده شد تا راهِ کمتری برای بازگشت آثارِ گمانه‌زنی‌شده‌ی تاریخی ایران به کشور باقی بماند.
به گزارش ایسنا، اداره کل موزه‌ها آذرِ سال گذشته، از سوی رییس اینترپل ایران آگاه شد که از صندوق اماناتِ یک تبعه‌ی ایرانی در بانکی در اتریش، اسناد و مدارکی پیدا شده و اشاره کرده‌اند که همراهِ آن لوحِ فشرده‌ای نیز وجود دارد که در آن تصویرهای اشیای باستانیِ متعلق به ایران است.
در نامه‌ی نخست اینترپل به ایران اعلام شد به دنبال تعمیراتی که آن بانک انجام می‌داده، به همه‌ی مالکان صندوق امانات خود اعلام می‌کند تا صندوق‌ها را برای انجام اقدامات مورد نیاز تحویل دهند، گمان می‌رود فردِ مالک در آن زمان در اتریش حضور نداشته و آن‌ها مجبورشده‌اند تا خود صندوق امانات را باز کنند و با این وضعیت روبه‌رو شده‌اند. برپایه‌ی توضیحات بانک این صندوق از آنِ یک تبعه‌ی ایرانی ساکن در اتریش است که هویت او نیز روشن است.
نخست پلیس اینترپل اتریش و ایران با یک‌دیگر هماهنگ کرده و اطلاعات در دسترس پلیس ایران قرار می‌گیرد، آن‌ها نیز از ایران می‌خواهند تا با دیدن این تصاویر نظرِ کارشناسی خود را اعلام کنند، با دیدنِ تصاویر مشخص شد شماری از اشیا متعلق به فرهنگ و تمدن ایران و شماری نیز مربوط به هزاره‌ی نخست پیش از میلاد است، که حتا ممکن است برخی از آن‌ها اصالت نداشته باشند. از سوی دیگر مالک آثار کشف‌شده در صندوق امانات بانک اتریش در ایران شناسایی و دستگیر شد و اکنون با قرارِ سنگینِ وثیقه آزاد است تا زمانی که آثار به ایران برگشته و اصالت آن‌ها روشن شود.
سرانجام آدینه ۲۰ تیرماه 1399 خورشیدی، نماینده‌ی ایران در اتریش اعلام کرد بر اساس یک معاضدت قضایی میان دو کشور و با همکاری اینترپل اتریش و پلیس بین‌الملل کشورمان پنجشنبه (۱۹ تیر ماه) این آثار با تشریفات قانونی به نماینده کشورمان در اتریش داده شد.
اکنون محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، در گفت‌وگو با ایسنا از وضعیت این آثار تا امروز و زمان تحویل به ایران می‌گوید.
او با اشاره به چگونگی کشف این آثار در اتریش و شناسایی صاحب صندوق امانات در بانکِ اعلام شده در آن کشور در ایران توضیح می‌دهد: «بعد از اعترافِ آن شخص مبنی بر اینکه صندوق امانات متعلق به وی بوده است، اداره کل روابط بین‌الملل قوه قضاییه و بازپرس پیگیرِ این ماجرا می‌شوند، از سوی دیگر اداره کل حقوقی وزارتخانه نیز پیگیرهای خود را انجام می‌دهد، همچنین با مجموعه وزارت خارجه نیز در این زمینه در ارتباط مستمر بودیم».
وی با اشاره به پیگیری‌های میراث فرهنگی و درخواست برای فرستادن تصویری از آثار کشف شده در آن صندوق امانات به ایران برای بررسی بیشتر ازسوی کارشناسان میراث فرهنگی، افزود: «پس از گذراندن روندی که در ماه‌های گذشته برای بازپس‌گیری آثار انجام شد، در نتیجه وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با میراث فرهنگی برای برگرداندنِ چگونگی آثار رایزنی کرد که اعلام کردیم مسیر از طریق دریافت نماینده ایران یا سفارتخانه است، در نتیجه قرار شد تا پنجشنبه ۱۹ تیر، این کار انجام شود که خوشبختانه این کار رخ داده است و در روز کاری آینده پیگیرِ برگشت آثار به کشور خواهیم بود.»
با این وجود طالبیان یادآوری کرد که تا زمانی که آثار به کشور نرسیده و کارشناسان میراث فرهنگی اصالت داشتن یا نداشتن آثار را بررسی و به صورت رسمی اعلام نکرده‌اند، نباید هیچ قضاوتی درباره‌ی اصالت آن‌ها مطرح شود.
ابراهیم شقاقی، مدیر کل حقوقی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نیز در گفت‌وگو با ایسنا گفت: «از زمان اعلامِ کشفِ این آثار در صندوق امانات در کشور اتریش پیگیرِ وضعیت آن‌ها بودیم و اداره کل روابط امور بین‌الملل قوه‌ی قضاییه و بازپرس پرونده همکاری زیادی با ما در این زمینه داشت تا زودتر به نتیجه برسیم، در واقع در این موضوع تعامل و هماهنگی خوب میان‌دستگاهی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی ( اداره کل حقوقی وزارتخانه)، قوه قضاییه ( اداره کل روابط بین الملل) و ناجا ( اینترپل) ـ باعث شد تا استرداد آثار در کمترین زمان و با مطمئن‌ترین روش (راه دیپلماتیک) انجام شود.
او با بیان اینکه میراث فرهنگی برای بازگشت این آثار درخواست داده تا آن‌ها از طریق مسیر دیپلماتیک به ایران فرستاده شوند، افزود: با توجه به تحریم‌ها، در این زمینه مشکل داشتیم، اما از سوی دیگر در گذشته یک تجربه‌ی خوب برای بازگشت سر سرباز هخامنشی داشتیم که با تحویل آن به نمایندگی ایران در امریکا، آن اثر تاریخی مستقیم توسط رییس جمهور به کشور برگردانده شد.
او با اشاره به اینکه برای بازگشت این اثر تاریخی به کشور، ایران از نظر قضایی با چند راهکار مختلف روبه‌رو بود، ادامه داد: از یک‌سو می‌توانستیم با حکمِ قضایی کار کنیم و آثار را برگردانیم، اما تصمیم گرفتیم تا با تعامل آثار به کشور برگردانده شوند، که خوشبختانه با همکاری بسیار خوب دستگاه‌های در ارتباط با این موضوع در نامه‌نگاری با دادستانی وین، سرانجام دیدگاهشان برای تحویل آثار به ایران جلب شد و پس از نامه‌نگاری‌های گوناگون وزیر میراث فرهنگی با امور خارجه، سرانجام قرار بر تحویلِ آثار به نماینده‌ی ایران به اتریش شد و روز گذشته (۱۹ تیر) اعلام شد که آثار تحویل شده است.
شقاقی یادآور شد: اصالت یا عدم اصالت آثاری تحویل داده شده به ایران، پس از ورود به ایران از سوی کارشناسان میراث فرهنگی وزارتخانه بررسی می‌شود. تا کنون نیز بر اساس تصاویرِ فرستاده شده از سوی پلیس اتریش کارشناسان میراث فرهنگی اعلام کرده‌اند که در تعلق آن‌ها به ایران گمانی نیست، اما اعلامِ اصالت را منوط به بررسی آثار به صورت مستقیم و کامل دانسته‌اند.
مدیر کل حقوقی وزارتخانه میراث فرهنگی، همچین با تاکید بر اینکه مالک صندوقِ امانات در کشورِ اتریش، همچنان در ایران است و با قرارِ وثیقه‌ی سنگین آزاد است، ادامه داد: پس از بررسی و اعلامِ نظر کارشناسان برای اصالت داشتن یا نداشتن آثار؛ در صورتی که آن‌ها اصیل باشند، با آن شخص به عنوان مجرم و بر اساس فصل ۱۲ قانون مجازات اسلامی برخورد می‌شود و چون بر اساس بررسی‌ها اعلام شده که آن‌ها به صورت غیرقانونی از کشور خارج شده‌اند، حکم قاچاق دارند.
شقاقی در پایان افزود: حکم قاچاق روشن است، حمل، نگهداری و خروج آثار از کشور نیز به آن افزوده می‌شود و برپایه‌ی مجازات‌های اعلام شده با مجرم برخورد می‌شود، از سوی دیگر در صورتِ داشتن ادعاهای دیگر از سوی آن شخص اگر مستندات دقیق و قانونی داشته باشد، رفتارهای دیگر با مجرم می‌شود.
