به مناسبت چهلمین روز درگذشت محسن یَدملت

میانه‌ی تابستان امسال بود که شهر راز، شیراز یکی از فرهنگ‌دوستان و فرهیختگان خود را بر اثر بیماری کرونا از دست داد. هم‌اینک با فرا رسیدن 23 شهریورماه، چهلُمین روز درگذشت محسن یَدملت، مدیرکتاب‌سَرای دل، یادی می‌کنیم از فرهیخته مرد ایران‌دوستی که به تاریخ و فرهنگ ایرانی عشق می‌وَرزید.

به گزارش اَمرداد، نام مجموعه‌ی “سَرای دل” که کتاب و صنایع دستی و هنری ارایه می‌دهد برای شیرازی‌های دوست‌دار فرهنگ و هنر و کتاب، نامی آشنا است. این فروشگاه را که به‌راستی “سَرای دل” است و دل‌های گرفته را با ارایه‌ی کتاب‌های ارزشمند و نفیس و آثار هنری و سنتی و صنایع دستی اصیل و چشم‌نواز، باز می‌کند فرهیخته مردی خوشرو و خوش‌سخن مدیریت می‌کرد که کمتر کسی بود که از گفت‌و‌گو و مشتری‌مَداری و مهربانی او، لذت نبرده و پیوند دوستی و آشنایی برقرار نکرده باشد.

اما خبر درگذشت ناگهانی محسن یَدملت، مدیر “سَرای دل” در نیمه‌های تابستان و اَمردادماه به اَندازه‌ای غافلگیرانه و شوک‌براَنگیز بود که همه‌ی دوستان و آشنایان و فرهنگ‌دوستان شهرستان شیراز را اَندوهگین و شگفت‌زده کرد. نگارنده در آن روزهای آغازین درگذشت او، هرچه کوشش کرد تا بتواند چند خطی را به رسم ادب و خویشکاری (:وظیفه) و یادکرد درباره‌اَش بنویسد، نشد و حتا نتوانست خامه (:قلم) را به نگاشتن وا دارد.

درد و اَندوه از دست دادن فرهیخته‌مردی همچون شادروان یَدملت برای نگارنده تا اَندازه‌ای بود که حتا خبر درگذشت او را به کوتاهی نتوانست گزارش کرده و بنویسد. هرچند که، در خبری بسیار کوتاه و تیتروار در شبکه‌های اجتماعی و انجمن‌های فرهنگی و ادبی شیراز آگاهی‌رسانی خوبی از سوی نگارنده انجام گرفت و در روزنامه‌ی تماشای شیراز با همکاری نویسنده و روزنامه‌نگار گرامی سید محی‌الدین حسینی اَرسنجانی بازتاب یافت.

کوتاه نگاشته‌ای از زندگانی محسن یَدملت

زنده‌یاد محسن یَدملت در یکم خوردادماه 1340 خورشیدی، در دروازه‌ی شاهدایی یا شاه داعی‌الله (در بلوار سیبویه کنونی) از کوی‌های کهن شهرستان شیراز زاده شد. اما دوران نوجوانی و جوانی را در محله‌ی آستانه که آن نیز، از کوی‌های قدیمی و بزرگ شهرستان شیراز است، پشت سر گذاشت. شادروان یدملت، تحصیلات خود را تا دیپلم به پایان رسانیده بود و از سال 1379 خورشیدی، مجموعه‌ی فرهنگی و فروشگاه ” سَرای دل ” را راه‌اندازی کرد و به ارایه‌ی خدمات فرهنگی سرگرم شد. در این مجموعه‌ی فرهنگی کتاب‌های حافظ، سعدی، شاهنامه فردوسی و کتاب‌های اَدبی و ایران‌شناسی و بیشتر نفیس و ارزشمند به دوست‌داران فرهنگ و هنر و ادب ارایه می‌شود. نزدیکی مجموعه‌ی ” سرای دل ” به آرامگاه حافظ شیرازی خود اَنگیزه‌ای بود تا فضای فروشگاه بیشتر عرفانی و مینُوی (معنوی) باشد. همچنین وجود هنرهای دستی و سنتی و صنایع دستی اصیل ایرانی به ویژه آثار ناب و گرانمایه‌ی دست هنرمندان شیرازی در فروشگاه، حس و حال ویژه‌ای پدید آورده بود. اما بی‌گمان آنچه که، فضای مجموعه‌ی فرهنگی و فروشگاهی ” سرای دل ” را جدا از جنبه‌ی هنری و فرهنگی، دلنشین و جذاب می‌کرد، وجود زنده‌یاد یَدملت بود. مردی مهربان، خوشرو، خوش‌سخن و مهم‌تر از همه، مشتری‌مدار و خوش برخورد.

نگارنده از سال‌های 1381 یا 1382 خورشیدی، با شادروان یَدملت از نزدیک آشنا بود. هنوز هم، نخستین برخورد و دیدار را با زنده‌یاد یدملت به یاد می‌آورم که برای گرفتن دیوان حافظ درخُوری با پژوهشی علمی از راهنمایی آن فرهیخته‌مرد بهره برده و کتاب حافظ به سعی سایه (امیر هوشنگ اِبتهاج) را فراهم کردم. به یاد دارم که در همان دیدار نیز، زنده‌یاد قاسم حافظ که سال گذشته، زندگی را بدرود گفتند در آن جا بود. هنوز چهره‌ی خندان و خوشروی هر دو را به یاد داشته و آن نگاه مهربان را در خاطر دارم …

اما آن نکته‌ای که شادروان محسن یَدملت را جدا از رفتار وگفتار نیکو بی‌همتا کرده بود، منش ایرانی و عشقی که به ایران و تاریخ و فرهنگ ایرانی داشت، بود. و همین اَنگیزه‌ای شده بود که بیشتر زمان‌ها که نگارنده و دیگر دوستان حتا خریدی هم نداشتند، سری به مجموعه‌ی فرهنگی و فروشگاهی “سرای دل” زده و از هم‌نشینی و هم‌کلامی او، لذت ببرند.

کوتاه سخن اینکه، آن‌هایی که دستی بر قلم یا آتش در زمینه‌ی فرهنگ و تاریخ ایرانی دارند، بیشتر و بهتر آگاهند و درک می‌کنند که از دست دادن یک انتشاراتی، کتاب‌سرا، نویسنده و غیره، چه درد و اَندوه بزرگی است و نبودش یک ضایعه‌ی بزرگ به شمار می‌آید. هرچند که، مرگ پایان کبوتر نیست و تنها جسم و کالبد فرد درگذشته از میان می‌رود و اَندیشه و فرَوَهَر پاکش در میان ما حضور دارد و هست. همچنین باید از همسر مهربان و فداکار او نیز، به نیکی یاد کرد که همواره و همیشه پُشتیبان و همراه زنده‌یاد یَدملت بود و گاهی ایشان را در مجموعه‌ی فرهنگی و فروشگاه “سَرای دل” در کنار او می‌دیدیم.

درگذشت محسن یدملت بر اثر بیماری کرونا

با پدیداری و روی کار آمدن و گسترش بیماری کووید 19 و ویروس پلید و ناخجسته و پلِشت کرونا در جهان و ایران، شوربختانه در همین چند ماه گذشته، بزرگان و فرهیختگان بی‌شماری را در کشور از دست داده‌ایم که مایه‌ی بسی اَفسوس و دریغ و درد است. زنده‌یاد محسن یَدملت نیز، به بیماری کووید 19 دچار شده بود و چندین روز را در بیمارستان بستری بود و به گفته‌ی خانواده‌ی او، همه‌ی ریه و کبد و بدن او را درگیر و آلوده به ویروس کرونا کرده بود و سرانجام مرگ اَمانش نداد و درگذشت و در روز سیزدهم اَمردادماه به خاک سپرده شد. همچنین 23 شهریورماه برابر است با چهلمین روز درگذشت سرور یَدملت که شایسته و بایسته است یادی کنیم از فرهیخته‌مردی از تبار فرهنگ.

یادش گرامی، روانش به شادی و در آرامش و سرای روشنایی جایگاهشان باد. ایدون بادا، ایدون ترج باد.