نامش آلبوم شمارهی ۳۶۲ است که در زمان انتشارِ خبر گم شدنش به «آلبوم ناصری» نامور شد؛ آلبومی ارزشمند و تاریخی که خوشبختانه ۱۵ روز پس از زمان اعلام خبر گم شدنش پیدا شد و از همان زمان درخواستهای گوناگونی برای رونمایی همگانی از این اثر مطرح شد.
به گزارش ایسنا، ۱۳ مرداد امسال با انتشار خبر گم شدن آلبوم ناصری از آلبومخانهی کاخ گلستان به عنوان دومین آلبومخانه پرمایه(:غنی) در جهان، همهی توجهها بار دیگر بهتنها مجموعهی جهانی پایتخت جلب شد؛ تا ۲۸ امردادماه که خبر پیدا شدن آن منتشر شد و مدیر مجموعه جهانی گلستان در آن زمان توضیح داد: «اواخر اسفند سال ۹۸ امیناموال آلبومخانه کاخ گلستان در آخرین انبارگردانی خود متوجه شد که یک آلبوم ناصری حاوی ۱۰۰ قطعه عکس کوچک در قفسه نیست. این موضوع را به من اعلام کرد و بلافاصله برای پیشگیری از موضوعات سوء بعدی، اقدامات حقوقی انجام شد. با واحدهای ذیصلاح وزارتخانه، پلیس اینترپل و قوه قضائیه نیز در این زمینه مکاتباتی انجام دادیم، حتی مشخصات و تصاویر اثر نیز برای پلیس اینترپل ارسال شد. درنهایت این آلبوم در انبارگردانیای که توسط کمیتهای متشکل از نمایندگان اداره کل موزهها و اموال منقول فرهنگی تاریخی، اداره کل حراست، یگان حفاظت میراثفرهنگی و ذیحسابی و اداره کل امور مالی وزارتخانه و مدیریت کاخ گلستان انجام شد، صبح سهشنبه (۲۸ امرداد ۹۹) در آلبومخانه کاخ گلستان پیدا شد».
آفرین امامی مدیر مجموعه جهانی کاخ گلستان، در بخش نخست برنامه رونمایی از این آلبوم که بهگونهی مجازی برگزار شد، به تاریخچه اختراع دوربین عکاسی و وارد شدن آن به کشور و علاقه ناصرالدین شاه به عکاسی اشاره میکند.
او دربارهی آلبومخانه کاخ گلستان گفت: این مرکز دومین و بزرگترین آلبومخانهی جهان بهشمار میآید که گردآوری تصویرهای آن از ۱۲۸۶ مهی(:قمری) آغاز شده است، یعنی دیرینگی گردآوری تصویرها به ۱۷۶ سال میرسد. همچنین بیشترین عکسهای دورهی ناصری در سال ۱۲۷۵ مهی گرفته شده است.
امامی با اشاره به اینکه اکنون ۶۱ هزار اثر در آلبومخانه این کاخ نگهداری میشود، ادامه میدهد: این مجموعه تصاویر شامل عکسها، آلبومها، زونکنها، محصولات پایشی، نگاتیو و پوزیتیو است که تصاویر موجود آن با موضوعاتی مانند مسابقات زنان قاجار، سفرهای پادشاهان قاجار، کودکان، همسران، افراد درباری، طبیعت بناهای قدیمی آن دوره و بناهای تاریخی، مراسمها و جشنها با استفاده از دو تکنیک مختلف عکاسی شدهاند.
او همچنین از نمایش دیگر آثار تاریخی مجموعه جهانی کاخ گلستان بهگونهی پخش زنده در صفحه اینستاگرامی کاخ گلستان خبر میدهد.
در ادامه این پخش آنلاین، منصوره آزادواری، مسوول امور بینالملل و کارشناس هنری مجموعه جهانی کاخ گلستان، با نشان دادن تصویر صفحه نخست آلبوم گفت: این آلبوم ۵۰ صفحه و ۱۰۰ تصویر را در بر میگیرد که بهدست خودِ ناصرالدین شاه حاشیهنویسی شده است. برپایهی چیزی که این شاه قاجاری در سال ۱۳۰۳ در بالکن عمارت دوشانتپه نوشته است در زمان نوشتن این حاشیه در آلبوم ۲۲ سال از گرفتن تصاویرِ آن گذشته، بنابراین تاریخ ثبت این عکسها نزدیکبه سال ۱۲۴۴ شمسی است و در سال ۱۲۶۵ شمسی حاشیهنویسی انجام شده است.
او در ادامه با ورق زدن برخی از صفحههای این آلبوم افزود: آغاز آلبوم با تصویری از ناصرالدین شاه است که در نیمهی نخست صفحه قرار دارد و تصویری از جوانی اوست و تصویر دوم از مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه است. در کنار آن کلمه «مرحومه» مرقوم شده، یعنی در زمان نوشتن حاشیه، وی درگذشته بوده است.
او گرفتن فیگور مشخص و نشستن همهی افرادی را که تصویر آنها در این آلبوم هست روی یک صندلی مشخص (که اکنون در تالار آینه کاخ به نمایش درآمده است) را نکتهی ویژهی آلبوم ناصری دانست و ادامه داد : تصویر سوم آلبوم از «سلطان حسین میرزا» و تصویر چهارم از «کامران میرزا» است.
آزادواری با اشاره به اینکه تصاویر بعدی از بانوان حرم ناصری است، پافشاری کرد: آلبومی که تصویرها در آن جای گرفته ایرانی نیست و آنچه روشن است، میان سفر دوم و سوم ناصرالدینشاه، عکسهای آلبوم ناصری برگزیده شده و در این آلبوم قرار گرفته و حاشیهنویسی ناصرالدین شاه انجام شده است.
او با بیان اینکه پژوهش روی این آلبوم هنوز میتواند انجام شود، افزود: هر کدام از آثار موجود در کاخ گلستان میتوانند موضوع پژوهشی گسترده باشند.
ملکیان متخصص مرمت نسخ خطی و اسناد دور قاجار، نیز دراینباره گفت: کوشش کردیم استحکامبخشی نخستین را روی این اثر انجام دهیم، هر چند به نسبت قدیمی بودن آن، خوشبختانه آسیب چندانی ندیده است.
در آن زمان شوند(:علت) گم شدن این آلبوم عکس در آلبومخانه کاخ گلستان را کوچک بودن اندازهی آن نسبت به دیگر آلبومهای مجموعه اعلام کردند و گفتند به همین علت در قفسههای آلبومخانه جابهجا شده و مشخص نبوده است.