آبشارهای زیست‌بوم ایران همان‌هایی نیستند که نام آن‌ها بارها بُرده می‌شود و در نزد گردشگران شناخته شده هستند. گاه نیز به آبشارهایی برمی‌خوریم که شاید برای شمار اندکی نام آشنا باشند و دیگران چندان شناختی از آن زیبایی‌های زیست‌بوم ایران نداشته باشند. «آبشار گیسو» یکی از آن کم‌و‌بیش پنهان مانده‌های طبیعت زیبای استان مرکزی است. این آبشار در میان دره‌ای پهن جاری است و تنها به آن‌هایی رو نشان می‌دهد که در جست‌و‌جوی کمتر شناخته شده‌ها هستند!
شهر نراق، از بخش‌های شهرستان دلیجان، در استان مرکزی، از دید مهرازی (:معماری) و شهرسازی، شهری ویژه است. گردشگرانی که دلخواه آنان دیدن سازه‌ها و خانه‌های تاریخی است، از یاد نمی‌برند که از این شهر زیبا دیدن کنند.
کوه‌ها، از سه سو شهر نراق را در میان گرفته‌اند. از این‌رو، نراق ویژگی چشم‌گیری دارد. آب‌و‌هوای آن نیز خنک است و دلپذیر. در سه کیلومتری این شهر تاریخی آبشاری از دل صخره‌ها جاری می‌شود که نراقی‌ها به آن «آبشار گیسو» می‌گویند اما در نزد دیگران بیشتر به «آبشار آبشتا» آوازه پیدا کرده است.
کوه «اُل» در چشم‌انداز آبشار گیسو جای دارد. اُل به چم (:معنای) «آشیانه‌ی عقاب» است. بومی‌ها درباره‌ی این کوه افسانه‌ها بازگو می‌کنند. در اُل از یک دژ (:قلعه) نیز می‌توان نشان گرفت و از غاری که در دامنه‌ی آن هست. اما برای رسیدن به آبشار گیسو باید از دره‌ای پهن در راستای کوه اُل گذشت. این دره را آبشتا می‌نامند اما همانند آبشارش، به نام گیسو هم آوازه دارد. پرسیدنی است که نراقی‌ها چرا نام گیسو را به دره و آبشار آن داده‌اند؟ دلیل این نامگذاری آن است که در آن دره‌ی زیبا، گیاه «پَرسیاوشان» را به فراوانی می‌توان دید. این گیاه، ناخودآگاه تصویری از گیسوان بلند را در ذهن می‌سازد. از همین‌رو، نراقی‌های خوش‌ذوق، دره و آبشار آبشتا را گیسو نامیده‌اند. این را هم بگوییم که دره‌ی آبشتا از گردشگاه‌های مردم نراق است.
بلندی آبشار گیسو به 15 متر می‌رسد. در زمستان و بهار بسیار دیدنی است اما در تابستان چه بسا کم آب و خشک باشد. به هر روی، پُرآبی آبشار بستگی به اندازه‌ی بارش‌های سالانه دارد.
آب آبشار از دل صخره‌های سخت و از فراز کوه سرازیر می‌شود. آن صخره‌ها جای دلخواهی برای سنگ‌نوردان هم هست. از همه شگفت‌تر، رویش درخت انجیر از دل آن صخره‌های ستبر است که هر بیننده‌ای را غافلگیر می‌کند. درختچه‌های بادام کوهی نیز از دیدنی‌های آنجا است. در آن گستره، شمار باغ‌هایی که در کناره‌ی دره دیده می‌شوند، اندک نیست.
با آنکه آبشار گیسو فصلی است اما خزه‌ها در دیواره‌ی صخره روییده‌اند و آنجا را تماشایی‌تر ساخته‌اند.
آبشار گیسو (آبشتا) از جاذبه‌های گردشگری استان مرکزی و شهر نراق است و دیدن آن برای طبیعت دوستان بی‌گمان دلپذیر خواهد بود.
آبشار آینه ورزان؛ آینه‌ای برای زیست‌بومی زیبا
آبشار مُجن؛ سفر به طبیعتی صخره‌ای
آبشار اُرتُکند؛ تراش‌خورده از صخره و آب
آبشار آب‌سفید؛ عروس آبشارهای ایران
آبشار وروار؛ جاری از صخره‌های بلند
آبشار گله‌خانه؛ تردستی زیبای طبیعت
آبشار آب‌ملخ؛ پیوند هزار رشته آب
آبشار اِما؛ چشم‌اندازی از دو تصویر در یک قاب
آبشار رایِن؛ چشم‌اندازی برای زیبا دیدن
آبشار آتشگاه؛ مینیاتور پرنقش‌ونگار طبیعت
آبشار شاهان‌دشت؛ دل‌انگیز و افسونگر
آبشار نوژیان؛ خوشه‌خوشه، آب‌های سرریز
آبشار آسیاب خرابه؛ گیسویی خزه بسته از آب
آبشار لُوِه، سرریز از صخره‌ای پلکانی
آبشار گنج‌نامه، همراهی تاریخ و زیست‌بوم
آبشار سمیرم؛ هنرنمایی طبیعت ایران
آبشار کبودوال، آبشار سراسر خزه‌ای ایران
آبشار شِوی، بالابلند رشته کوه‌های زاگرس
آبشار لاتون، ارمغان طبیعت چهارفصل ایران
آبشار مارگون، بلندترین آبشار چشمه‌ای جهان
