فیروزکوه به زیبایی و طبیعتی دل‌انگیز آوازه دارد. این گستره‌ی در بخشی از سلسله کوه‌های البرز، با قله‌هایی بلند، سرشاخه‌های جاری از حبله رود، آب‌وهوایی که به سردی می‌زند و جاذبه‌های گردشگری بسیار آرمیده است. یکی از آن جاذبه‌ها «تنگه واشی» است؛ جایی که دلخواه گردشگران است. هم بهره‌مند از طبیعتی فریباست و هم نشان‌دار از یادمان‌هایی تاریخی. آبشار ساواشی یا تنگه واشی نیز در همان جا گیسو گسترانیده است. این گستره‌ی دلخواه گردشگاهی برای بازدیدکنندگانی است که در فصل گرم سال، گاه شمارشان به 30 هزار تَن هم می‌رسد.
تنگ واشی
تنگه واشی نزدیک به 17 کیلومتر از شهرستان فیروزکوه دور است. آنجا دو تنگه دارد. تنگه‌ی نخست را «واشی» می‌نامند و تنگه دوم را «ساواشی». این‌ها واژه‌هایی بومی‌اند؛ شاید آذری، شاید هم ریشه گرفته از گویش گیلکی. می‌گویند که گیلکی‌ها به چمن «واشی» می‌گویند. این را هم گفته‌اند که در زبان آذری «ساواشی» به جای برخورد و رودررو شدن گفته می‌شود. شاید باریک بودن راه تنگه‌ی دوم است که سبب شده است این گستره را ساواشی بنامند.
آبشار ساواشی در تنگه‌ی دوم دیده می‌شود. 15 متر بلندی دارد و از دیواره‌ای فرومی‌ریزد. ساواشی کوتاه‌تر از تنگه نخست است و پایانش با دیواره‌ای بلند بسته می‌شود.
آبشار تنگ واشی (ساواشی)
آبشار ساواشی به زیست‌بوم فیروزکوه زیبایی ویژه‌ای بخشیده است. دستِ‌کم بخشی از جاذبه‌ی تنگه، به همین آبشار سرریز بازمی‌گردد که در تابستان و ماه‌های گرم سال، آبی گوارا و خنک دارد. هوای آنجا در سنجش با تهران، بسیار خنک است.
این آبشار تا تهران، مرکز استان، فاصله‌ی چندانی ندارد و پس از گذر از جاده‌ی فیروزکوه به روستایی نزدیک است که «جلیزجند» نامیده می‌شود. تنگه واشی در نزدیکی این روستا جای دارد. از تنگه‌ی نخست تا آبشار نیز نزدیک به 800 متر راه هست. از تنگه‌ی نخست تا تنگه‌ی دوم 2 کیلومتر راه می‌بَرد.
آبشار تنگه واشی به درون حوضچه‌ای می‌ریزد که ژرفای آن بیش از یک متر نیست. چشمه‌های زلالی که این آبشار را پدید آورده‌اند، پس از فروآمدن از دیواره‌ی آبشار و گذر از حوضچه‌ی آن، در بستری 50 متری جاری می‌شوند و کف‌آلود و خروشان راه خود را ادامه می‌دهند.
تنگه واشی به یادمان‌های تاریخی‌اش هم آوازه دارد. سنگ‌نگاره‌ای بازمانده از فتحعلیشاه قاجار در نزدیکی آبشار دیده می‌شود که نقش‌های آن مردان سوارکاری را نشان می‌دهد، با جامه‌های بلندی که در آن روزگار بر تَن مردان بود. این سنگ‌نگاره دربردارنده‌ی نوشته‌هایی درباره‌ی رویدادهای آن زمان هم هست.
دیدن تنگه واشی از یک‌سو، و ماندن در کنار آبشار آن از سویی دیگر، دیداری فرح‌بخش از یکی از جاذبه‌های گردشگری فیروزکوه است. این آبشار هر چند بلندای بسیاری ندارد، اما خروشان و دیدنی است.
آبشار آینه ورزان؛ آینه‌ای برای زیست‌بومی زیبا
آبشار مُجن؛ سفر به طبیعتی صخره‌ای
آبشار اُرتُکند؛ تراش‌خورده از صخره و آب
آبشار آب‌سفید؛ عروس آبشارهای ایران
آبشار وروار؛ جاری از صخره‌های بلند
آبشار گله‌خانه؛ تردستی زیبای طبیعت
آبشار آب‌ملخ؛ پیوند هزار رشته آب
آبشار اِما؛ چشم‌اندازی از دو تصویر در یک قاب
آبشار رایِن؛ چشم‌اندازی برای زیبا دیدن
آبشار آتشگاه؛ مینیاتور پرنقش‌ونگار طبیعت
آبشار شاهان‌دشت؛ دل‌انگیز و افسونگر
آبشار نوژیان؛ خوشه‌خوشه، آب‌های سرریز
آبشار آسیاب خرابه؛ گیسویی خزه بسته از آب
آبشار لُوِه، سرریز از صخره‌ای پلکانی
آبشار گنج‌نامه، همراهی تاریخ و زیست‌بوم
آبشار سمیرم؛ هنرنمایی طبیعت ایران
آبشار کبودوال، آبشار سراسر خزه‌ای ایران
آبشار شِوی، بالابلند رشته کوه‌های زاگرس
آبشار لاتون، ارمغان طبیعت چهارفصل ایران
آبشار مارگون، بلندترین آبشار چشمه‌ای جهان
