زیستبوم سرزمین ما جاهای ناشناخته و کمتر شناختهشدهی بسیاری دارد. یکی از آن گسترههای کمتر دیده شده، در باختر (:غرب) ایران، در شهری که با مرز دوریِ چندانی ندارد، در شهرستان سرپل ذهاب، جای دارد. در آنجا جدای از طبیعت دلپذیرش، آبشاری دیده میشود که همانند آن انگشتشمار است. مردم سرپل ذهاب این آبشار را «ریژآو» میگویند؛ نامی گوشنواز به زبان کُردی، به چم (:معنای) «سرریز آب»، این واژه با تلفظ ریجاب ثبتشده و در تابلوهای پیرامون آبشار به کار گرفته شده است.
کوهستان دالاهو، از رشتهکوههای زاگرس، در استان کرمانشاه است؛ کوهستانی بلند، با جنگل و آبشارهایی خروشان. آبشار ریژآو، که با نام پیران یا ریجاب هم شناخته میشود، نزدیک دالاهو، در گسترهای که با شهر سرپل ذهاب 10 کیلومتر فاصله دارد، دیده میشود. در آنجا شهری به نام ریژآو هست که نام آبشار برگرفته از همین شهر است. برای رسیدن به آبشار دو راه پیشروی ماست که هر کدام را برگزینیم با چهرهای دگرگون از آبشار روبهرو خواهیم شد. یک راه با گذر از روستای «ژالکه» به آبشار میرسد. این راه به بالای آبشار ریژآو راه میبَرد. از آنجا آبشار دو طبقهای پدیدار میشود که یک طبقهی آن زیر درختان پنهان است و دیده نمیشود.
راه دوم از شمال شهر سرپل ذهاب و با گذر از «درهی هونه» و رسیدن به روستای «پیران»، دست یافتنی است. این راه به پایین آبشار میرسد. از پایین که نگاه کنیم آبشار در سه طبقه نمایان میشود.
آبشار ریژآو 100 متر بلندا دارد اما اگر از بالاترین جا به آن بنگریم، بلندای آن به 150 متر میرسد. از اینرو، ریژآو یکی از بلندترین آبشارهای ایران به شمار میرود. این را هم ناگفته نگذاریم که دو طبقهی آبشار در بالا جای گرفته و بسیار بلند است اما اشکوب پایین کوتاهتر است.
صخرهای که آبشار ریژآو از آن سرریز میشود، دیوارهای است؛ بدان اندازه که بالا رفتن از آن ناشدنی است. آبشار خروشان ریژآو از این اشکوبهای سه گانه به بستر خود میرسد و راه خود را از میان درهای سرسبز ادامه میدهد.
طبیعت پیرامون آبشار، زیبا و چشمنواز است. برای رسیدن به ریژآو، باید از میان باغهای انجیر و انار درهی پیران گذشت. این پیادهروی برای هر گردشگری دلخواه است.
سرپل ذهاب آکنده از یادمانهای تاریخی و سنگنبشتههای باارزشی است که به سدههای دور سر میزنند. در نزدیکی آبشار ریژآو نیز دژی هست که مردم آنجا چنین باور دارند که هنگام یورش تازیان، پناهگاه یزدگرد سوم و دخترش بوده است.
گویا در گذشتههای دور آبشار بزرگتری در نزدیکی آبشار ریژآو دیده میشده، اما اکنون نشانی از آن نیست و خشک شده است.
زمستانهای ریژآو سرد است. با این همه فصل بهار در آن گستره، دیدنی است و همراه با آبوهوایی خوش. پس بهترین زمان برای دیدن آبشار ریژآو در ماههای بهاری است.
آبشار ریژآو را در فهرست میراث طبیعی کشور جای دادهاند اما هنوز ثبت ملی نشده است.
آبشار آینه ورزان؛ آینهای برای زیستبومی زیبا
آبشار مُجن؛ سفر به طبیعتی صخرهای
آبشار اُرتُکند؛ تراشخورده از صخره و آب
آبشار آبسفید؛ عروس آبشارهای ایران
آبشار وروار؛ جاری از صخرههای بلند
آبشار گلهخانه؛ تردستی زیبای طبیعت
آبشار آبملخ؛ پیوند هزار رشته آب
آبشار اِما؛ چشماندازی از دو تصویر در یک قاب
آبشار رایِن؛ چشماندازی برای زیبا دیدن
آبشار آتشگاه؛ مینیاتور پرنقشونگار طبیعت
آبشار شاهاندشت؛ دلانگیز و افسونگر
آبشار نوژیان؛ خوشهخوشه، آبهای سرریز
آبشار آسیاب خرابه؛ گیسویی خزه بسته از آب
آبشار لُوِه، سرریز از صخرهای پلکانی
آبشار گنجنامه، همراهی تاریخ و زیستبوم
آبشار سمیرم؛ هنرنمایی طبیعت ایران
آبشار کبودوال، آبشار سراسر خزهای ایران
آبشار شِوی، بالابلند رشته کوههای زاگرس
آبشار لاتون، ارمغان طبیعت چهارفصل ایران
آبشار مارگون، بلندترین آبشار چشمهای جهان