یکی از زیباترین آبشارهای کوهستانی و آب شیرین سرزمین ما در روستای «شِوی» است. این آبشار نامش را از همان روستا گرفته است. شِوی، آبشاری زلال و جاری است؛ گردشگران را از دیداری به یاد ماندنی سیراب می‌کند و یادش در ذهن پایدار می‌ماند. هر چند برای رسیدن به آن باید سختی‌ها کشید و راهی دشوار را پیمود.
آبشار شوی در رشته کوه‌های زاگرس، در شهرستان دزفول و روستای شوی، از بخش‌های شیهون، جای دارد. از این‌رو، در بخش‌بندی‌های کشوری در جغرافیای استان خوزستان جای می‌گیرد. با این همه، این آبشار بر لبه‌ی مرزی دو استان خوزستان و لرستان جای گرفته است و از همین‌روی برخی از مردم لرستان شِوی را یکی از آبشارهای این استان می‌دانند.
شِوی در زبان بومی‌های آنجا به معنای «لطیف بودن» است. به راستی هم شِوی با همه‌ی جوش و خروشش، چیزی از لطافت کم ندارد!
آبشار شوی در نزدیکی سالن کوه، از کوه‌های شمالی استان خوزستان، جاری است. از بخش شیهون 65 کیلومتر و از دزفول بیش از صد کیلومتر دور است. 10 کیلومتر دورتر از آبشار شوی، ایستگاه سراسری راه آهن «تله زنگ» دیده می‌شود. از این رو، گاه به شِوی، «آبشار تله زنگ» هم می‌گویند.
زیبایی آبشار شِوی در آن است که از دل غار بیرون می‌آید. بدین‌گونه با سفره‌های زیرزمینی پیوند دارد. این آبِ سرریز، بر روی صخره‌ای شگفت و استوار جاری می‌شود و پس از گذر از کوه‌ها و دره‌ها، به رود دز می‌رسد و راهش را به دریاچه دز می‌گشاید.
بلندای این آبشار به 85 متر و پهنای آن به 70 متر می‌رسد. می‌توان تصور کرد هنگامی که آبشار از دلِ غار، از آن بلندا به پایین سرازیر می‌شود، چگونه طنین باشکوهی خواهد داشت.
یکی از ویژگی‌هایی که برای آبشار شِوی برشمرده‌اند آن است که تا نزدیکی‌های آن، چهره‌اش پنهان است و کسی که با آن گستره آشنا نیست گمان نمی‌بَرد که در چند صد متری آبشاری زیبا ایستاده است. تنها پس از گذر از پیچی کوهستانی و شیب‌دار است که زیبایی خیره‌کننده‌ی آبشار شِوی خودنمایی می‌کند و راه‌نوردان را غافلگیر می‌سازد.
اما راه بُردن به شِوی چندان آسان نیست. سختی راه از آن است که ماشین‌رو نیست. در فصل بهار نیز به ناگاه راه‌نوردان را با بارش‌های تندی روبه‌رو می‌کند که پیمودن راه را دشوارتر خواهد ساخت. با اینکه شِوی در گستره‌ای گرم جای گرفته است اما در کنار آبشار، هوایی خنک و گاه سرد پراکنده است.
این آبشار و پهنه‌ی پیرامون آن، رویش گاه گیاه سیاوشان هم هست؛ گیاهی که درمانگر است. در کنار دیگر گیاهان آب دوستِ آبشار، درختان انجیرکوهی و بید هم روییده‌اند و سر برافراشته‌اند.
این را هم بیفزاییم که در گستره‌ی آبشار، گونه‌ی در حال نابودی سمندر لرستانی نیز یافتنی است. خرچنگ‌ها و مارمولک‌ها را هم در آنجا می‌توان دید. همه‌ی این نمونه‌ها، بر زیبایی آبشار شِوی می‌افزاید و از آن جایی دیدنی برای گردشگران می‌سازد.
اما هنوز یک دیدنی دیگر در پیرامون آبشار هست که باید از آن نام بُرد. با نیم ساعت پیاده‌روی و دور شدن از آبشار شِوی، به آبشار دیگری می‌رسیم که از آن با نام «آبشار سنگ مار» یا آبشار دوم شِوی یاد می‌کنند.
آبشار شِوی، سی و پنجمین اثر طبیعی ایران و نخستین اثر ملی استان خوزستان است که در 29 دی‌ماه 1393 خورشیدی، در فهرست آثار طبیعی ایران ثبت شده است.
آبشار آینه ورزان؛ آینه‌ای برای زیست‌بومی زیبا
آبشار مُجن؛ سفر به طبیعتی صخره‌ای
آبشار اُرتُکند؛ تراش‌خورده از صخره و آب
آبشار آب‌سفید؛ عروس آبشارهای ایران
آبشار وروار؛ جاری از صخره‌های بلند
آبشار گله‌خانه؛ تردستی زیبای طبیعت
آبشار آب‌ملخ؛ پیوند هزار رشته آب
آبشار اِما؛ چشم‌اندازی از دو تصویر در یک قاب
آبشار رایِن؛ چشم‌اندازی برای زیبا دیدن
آبشار آتشگاه؛ مینیاتور پرنقش‌ونگار طبیعت
آبشار شاهان‌دشت؛ دل‌انگیز و افسونگر
آبشار نوژیان؛ خوشه‌خوشه، آب‌های سرریز
آبشار آسیاب خرابه؛ گیسویی خزه بسته از آب
آبشار لُوِه، سرریز از صخره‌ای پلکانی
آبشار گنج‌نامه، همراهی تاریخ و زیست‌بوم
آبشار سمیرم؛ هنرنمایی طبیعت ایران
آبشار کبودوال، آبشار سراسر خزه‌ای ایران
آبشار لاتون، ارمغان طبیعت چهارفصل ایران
آبشار مارگون، بلندترین آبشار چشمه‌ای جهان
